Рад у зборнику

објављена

српски

Veselin Dragišić, Vladimir Živanović, Nebojša Atanacković, Sava Magazinović, Saša Stojadinović, Sunčica Ninković

Hidrogeologija kalkšista i mermera Božičke i Lisinske serije Vlasinskog kristalastog kompleksa

XVII Srpski simpozijum o hidrogeologiji sa međunarodnim učešćem , Pirot, Serbia, 02-06. October 2024

Ljiljana Vasić

Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet

2024

Vlasinski kristalasti kompleks je dugi niz godina u pogledu vodonosnosti smatran bezvodnim, kao i ostali kristalasti kompleksi Srbije. Rezultati brojnih geoloških i hidrogeoloških istraživanja, kao i iskustva iz rudarskih radova na eksploataciji polimetaličnih ruda, demantuju takva shvatanja, posebno kad su u pitanju Lisinska i Božička serija u okviru kojih značajno mesto zauzimaju kalkšisti i mermeri. Za poznavanje hidrogeoloških karakteristika pomenutih serija, posebno su značajni rezultati dobijeni realizacijom hidrogeoloških istraživanja za potrebe punionice flaširanih voda „Rosa“, izradom istražnih i eksploatacionih rudarskih radova u polimetaličnom (Pb-Zn) ležištu rudnog polja Blagodat, ležištu fosforita Lisina, izradom brane na Lisinskoj reci, kao i hidrotehničkog tunela Ljubatska reka – jezero Lisina.
Za rasprostranjenje mermera i kalkšista vezuju se niz izvora značajne izdašnosti, kao i izuzetno visoki prilivi podzemnih voda u podzemne rudarske radove (oko 130 l/s). Od izvora treba spomenuti sledeće: Šopur, Brzaci, Ržanska reka (izvor 10), Golemi izvor (izvor 13), Raspadina (izvor 24) i izvor Vrle (izvor 10) u Toplom Dolu. Izdašnost izvora na osnovu režimskih osmatranja kreće se od 5 l/s do preko 20 l/s u minimumu, a u maksimumu i preko 30 l/s.

The Vlasina crystalline complex, similar to other crystalline complexes of Serbia, has been considered low permeable with low potential for water extraction. The results of numerous geological and hydrogeological research and experiences from mining works on exploiting polymetallic deposits disagree with such understandings, especially regarding Lisinska and the Božica series, within which calcschists and marbles are significantly present. For the understanding of the hydrogeological characteristics of the mentioned series, particularly important are the results obtained by the realisation of hydrogeological research for bottling the water "Rosa", the exploration and exploitation mining works in the polymetallic (Pb-Zn) deposit Blagodat, phosphorite deposit Lisina, the construction of the dam on the Lisinska River, as well as the hydrotechnical tunnel Ljubatska reka – Lake Lisina.
Several springs with significant yield and extremely high groundwater inflows in underground mining works (about 130 l/s) are associated with the distribution of marbles and calcschists. The following springs are particularly important: Šopur spring, Brzaci spring, Ržanska reka (spring 10), Golemi izvor (spring 13), Raspadina (spring 24) and Vrla River spring (spring 10) in Topli do. The spring's capacities based on regime measurements range from 5 l/s to over 20 l/s at a minimum and a maximum of over 30 l/s.

353

359

10.5281/zenodo.13739633

978-86-7352-405-4

Vlasina, Jugoistočna Srbija

hidrogeologija kristalastih škriljaca, kalkšisti i mermeri, režim izvora, ultra malo mineralizovane vode, Božička i Lisinska serija

hydrogeology of crystalline schists, calcschists and marbles, spring regime, ultra-low mineralised water, Božica and Lisina series

556(082) 628.1(082)

151976457

https://doi.org/10.5281/zenodo.13739633

М30

М33

Ministarstvo nauke, tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije, ugovor br. 451-03-65/2024-03/200126

Отворени приступ

Creative Commons – Attribution 4.0 International

.pdf