Претрага
261 items
-
Integrisano okruženje za pripremu paralelizovanog korpusa
Razvoj paralelizovanih korpusa zahteva pripremu paralelnih tekstova za njihovu integraciju u paralelizovani korpus. Reč je o jednom kompleksnom zadatku koji se može rešiti na različite načine, i koji mora da se odvija u nekoliko koraka. U ovom radu najpre je iznet postupak pripreme paralelnih tekstova za paralelizovani korpus koji se koristi u Grupi za jezičke tehnologije Univerziteta u Beogradu. Potom je dat kratak pregled programa (XAlign, Concordancier, WS4LR), odnosno softverskih alata koji se pri tome koriste. Nedostatak udobnog okruženja ...... celokupnom procesu pripreme paralelizovanog korpusa. Zadatak paralelizacije tekstova se svodi na to da se utvrdi koji elementi jednog teksta predstavljaju prevod odgovarajućih elemenata drugog teksta. Uspostavljanje veza između odgovarajućih (prevodnih) delova paralelnih tekstova nije nimalo jednostavno ...
... pravna akta na srpskom i bošnjačkom jeziku) (Dimitrova et al., 1998). Uporedni korpusi mogu, ali ne moraju biti višejezični. Ova vrsta korpusa je ređa i ovde će nadalje biti reči samo o paralelnim, odnosno paralelizovanim korpusima. U ovom radu će biti razmotreni problemi koji prate pripremu paralelnih ...
... iste sadržine, dakle potekli od istog originalnog teksta. Paralelni tekstovi se mogu upariti, tako što će se uspostaviti veze između odgovarajućih elemenata jednog i drugog teksta. To uparivanje je moguće na različitim nivoima (paragrafa, rečenice, reči) a rezultat uparivanja je paralelizovani tekst ...Ivan Obradović, Ranka Stanković, Miloš Utvić. "Integrisano okruženje za pripremu paralelizovanog korpusa" in Zbornik radova međunarodnog simpozijuma Razlike između bosanskog/bošnjačkog, hrvatskog i srpskog jezika, Graz, Austria, April 2007, - (2007)
-
Model za optimizaciju graničnog saržaja metala u rudi u funkciji dugoročnog planiranja površinskih kopova
Daniel P. Kržanović (2016-06-14)Optimizacija graničnog sadržaja metala u rudi jedan je od osnovnih koraka u planiranju i dizajniranju površinskih kopova i ima za cilj postizanje maksimalne neto sadašnje vrednosti (NPV). Iz tog razloga, optimizacija graničnog sadržaja i danas je predmet mnogih istraživanja u rudarskoj nauci, sa ciljem rešavanja praktičnih problema u eksploataciji ležišta.Dugoročno planiranje eksploatacije na površinskim kopovima podrazumeva sagledavanje svih relevantih parametara i faktora (geologije rudnog ležišta, tehnologije proizvodnog procesa, kapaciteta otkopavanja i prerade, troškova, cena metala, iskorišćenja i dr) kako ...površinski kop, dugoročno planiranje, optimizacija graničnog sadržaja, maksimizacija neto sadašnje vrednosti (NPV).... razvijenim zemljama, razvijen niz softvera koji služe iznalaženju najpovoljnijih rešenja za eksploataciju nekog ležišta. Spektar problema koji se rešavaju primenom takvih softvera je veoma širok, od modeliranja ležišta (geološke interpretacije ležišta) pa do tehničkih rešenja pojedinih elementa u sistemu ...
... delimited“ vrste tabele. Datoteke sadrže za svaku bušotinu podatke o: geodetskim elementima svake bušotine (x,y,z, Lb, azimut,..), litologiji po intervalima svake bušotine, hemijskim probama za elemente po definisanim intervalima bušotina. Za svaku bušotinu dat je opis izdvojenih tipova stena ...
... rešava se jednostavnim dodavanjem premije rizika (engl. Risk premium- RP) na diskontnu stopu da bi se izračunao mogući rizik od poslovanja u određenim zemljama. Kao što ćemo videti, NPV se obično smanjuje sa povećanjem diskontne stope. NPV koji koristi WACC plus premije rizika (NPV na WACC + RP) obično je ...Daniel P. Kržanović. "Model za optimizaciju graničnog saržaja metala u rudi u funkciji dugoročnog planiranja površinskih kopova" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-06-14)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... u grupu tržišnih neizvesnosti ubraja se i neizvesnost vezana za kursne razlike. Cena berzanski elemenata na svetskom tržištu iskazana je najčešće u jednoj valuti koja po pravilu ne odgovara valuti zemlje gde se data sirovina eksploatiše i odakle se izvozi. Iz tog razloga za finansijske performanse nekog ...
... Zbog značajnih nedostataka, kao i zbog brzog razvoja informatičke tehnologije, ručne metode se sve ređe koriste. Danas se koriste za slučaj manjih, geološki prostijih ležišta, gde je veliki broj elemenata rudarskog projekta poznat. Detaljan opis ručnih metoda dobro je dokumentovan od strane Hustrulid W ...
... sve probleme (odnosno elemente) tokom faze planiranja. U tom cilju u poglavlju je dat algoritam faze planiranja, sa opisom metoda kojima se svaki element definiše. Četvrto poglavlje daje pregled osnovnih matematičkih modela, koji se koriste pri optimizaciji pojedinačnih elemenata tokom faze planiranja ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... u grupu tržišnih neizvesnosti ubraja se i neizvesnost vezana za kursne razlike. Cena berzanski elemenata na svetskom tržištu iskazana je najčešće u jednoj valuti koja po pravilu ne odgovara valuti zemlje gde se data sirovina eksploatiše i odakle se izvozi. Iz tog razloga za finansijske performanse nekog ...
... Zbog značajnih nedostataka, kao i zbog brzog razvoja informatičke tehnologije, ručne metode se sve ređe koriste. Danas se koriste za slučaj manjih, geološki prostijih ležišta, gde je veliki broj elemenata rudarskog projekta poznat. Detaljan opis ručnih metoda dobro je dokumentovan od strane Hustrulid W ...
... sve probleme (odnosno elemente) tokom faze planiranja. U tom cilju u poglavlju je dat algoritam faze planiranja, sa opisom metoda kojima se svaki element definiše. Četvrto poglavlje daje pregled osnovnih matematičkih modela, koji se koriste pri optimizaciji pojedinačnih elemenata tokom faze planiranja ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду
... простору и времену. То значи да не само да проучава основне елементе Земље, него и физички и хемијски састав и њихов распоред у стенама, у рудама, у земљишту, води и ваздуху. Поред тога, од изузетног значаја је и интеракција тих елемената са Земљиним омотачима, хидросфером и атмосфером. 2. НАСТАВНА ...
... Алексинца. Квалитетна својства и потенцијалност. Геолошки анали Балканскога полу- острва, 55, 249–262. НИКОЛИЋ П., ГЕОРГИЈЕВИЋ Б., 1991. Ретки и расејани елементи у уљним шкриљцима јужно од Алексинца. Геолошки анали Балканскога полуострва, 55 (2), 241–248. НИКОЛИЋ П., 1992. Угљеви Србије и условљености ...
... семестар 4. семестар Термодинамика 3+2 6 Електротехника у рударству 2+2 6 Машински елементи 3+2 7 Машински елементи 3+2 6 Термодинамика 3+2 7 Хемија 3+2 7 Механика стена и тла 3+2 6 Машински елементи 3+3 7 Термодинамика 3+2 6 Хидрауличне и пнеуматске машине 2+1 6 Механика стена ...главни и одговорни уредник Душан Поломчић. Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду, Београд : Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет, 2016
-
Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija
Srđan D. Kostić (2013-11-04)U ovoj disertaciji, cilj istraživanja bio je određivanje dinamičkih svojstava potresaizazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija.Analiza potresa izvedena je sa dva aspekta – u prvom delu istraživanja izučavane suvremenske serije oscilovanja tla za vreme potresa, a u drugom delu vršena je analizastabilnosti fenomenološkog Baridž-Knopof modela bloka sa oprugom. Vremenske serijeoscilovanja tla proučavane su primenom postupka analize surogat podataka, kao ikorišćenjem metoda analize nelinearnih vremenskih serija (primena teoreme orazvijanju skalarne vremenske serije). Analiza vremenskih serija izvedena je ...potres, naponsko stanje, podzemne prostorije, bifurkacije, vremenskaserija, deterministički haos, stohastičnost, perturbacije, vremensko kašnjenje, jačina trenja... SN+An = Ue (sy) Sn Ug (SN) gde | U-(Sy) | oznacéava broj elemenata u okolini U,(sy). U sluéaju da nema elemenata u okolini sy blizih od ¢, onda povecavamo ¢ sve dok ne nademo pogodno rastojanje sa dovoljnim brojem taéaka za predvidanje. Drugim recima, za sledecu (buducu) vrednost jedne odredene ta¢ke uzima ...
... )( )( 1 NsUns nn N nN s sU s (6.5) gde │U (sN)│ označava broj elemenata u okolini U (sN). U slučaju da nema elemenata u okolini sN bližih od , onda povećavamo sve dok ne nađemo pogodno rastojanje sa dovoljnim brojem tačaka za predviđanje ...
... modifikovano]. Ovakva uzročno-posledična veza između tehnogenih potresa i napredovanja rudarskih radova od posebnog je značaja za teritoriju naše zemlje, s obzirom na to da se pojedina ležišta mineralnih sirovina, u kojima se vrši ili se predviđa podzemna eksploatacija, nalaze u seizmički aktivnim ...Srđan D. Kostić. "Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-04)
-
Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija
Srđan D. Kostić (2013-11-04)U ovoj disertaciji, cilj istraživanja bio je određivanje dinamičkih svojstava potresaizazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija.Analiza potresa izvedena je sa dva aspekta – u prvom delu istraživanja izučavane suvremenske serije oscilovanja tla za vreme potresa, a u drugom delu vršena je analizastabilnosti fenomenološkog Baridž-Knopof modela bloka sa oprugom. Vremenske serijeoscilovanja tla proučavane su primenom postupka analize surogat podataka, kao ikorišćenjem metoda analize nelinearnih vremenskih serija (primena teoreme orazvijanju skalarne vremenske serije). Analiza vremenskih serija izvedena je ...potres, naponsko stanje, podzemne prostorije, bifurkacije, vremenskaserija, deterministički haos, stohastičnost, perturbacije, vremensko kašnjenje, jačina trenja... SN+An = Ue (sy) Sn Ug (SN) gde | U-(Sy) | oznacéava broj elemenata u okolini U,(sy). U sluéaju da nema elemenata u okolini sy blizih od ¢, onda povecavamo ¢ sve dok ne nademo pogodno rastojanje sa dovoljnim brojem taéaka za predvidanje. Drugim recima, za sledecu (buducu) vrednost jedne odredene ta¢ke uzima ...
... )( )( 1 NsUns nn N nN s sU s (6.5) gde │U (sN)│ označava broj elemenata u okolini U (sN). U slučaju da nema elemenata u okolini sN bližih od , onda povećavamo sve dok ne nađemo pogodno rastojanje sa dovoljnim brojem tačaka za predviđanje ...
... modifikovano]. Ovakva uzročno-posledična veza između tehnogenih potresa i napredovanja rudarskih radova od posebnog je značaja za teritoriju naše zemlje, s obzirom na to da se pojedina ležišta mineralnih sirovina, u kojima se vrši ili se predviđa podzemna eksploatacija, nalaze u seizmički aktivnim ...Srđan D. Kostić. "Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-04)
-
Development of Open Educational Resources (OER) for Natural Language Processing
In this paper we present the development of an online course at the edX BAEKTEL platform named “Lexical Recognition in the Natural Language Processing (NLP)”. It is based on the course of the same name for PhD studies at the University of Belgrade, Faculty of Philology. There are not many courses in Computational Linguistics (CL) on OER platforms, and there is none in Serbian either for CL or NLP. We have developed this course in order to improve this ...... [9] Krstev, C., Information Science Curriculum at the Undergraduate Studies of Library and Information Science, in Skup bibliotekara balkanskih zemalja: Saradnja obrazovanje kvalitet, A. Vraneš and L. Marković, Editors. 2002, Narodna biblioteka Srbije: Belgrade. p. 117-122. [10] Stanković, R ...Cvetana Krstev, Biljana Lazić, Ranka Stanković, Giovanni Schiuma, Miladin Kotorčević. "Development of Open Educational Resources (OER) for Natural Language Processing" in The Sixth International Conference on e-Learning (eLearning-2015), September 2015, Belgrade, Serbia, Belgrade : Belgrade Metropolitan Univesity (2015)
-
Primena AHP и WoEmetode u proceni podložnosti terena na kliženje za područje opštine Krupanj
Biljana Abolmasov, Jelka Krušić, Katarina Andrejev, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić (2017)... predstavljeni su sred- njim karbonom (C 2 ) u okviru kojih su izdvojeni krečnja- ci i argilofoliti namirskog kata, kao i krečnjaci, glineni škriljci, ređe kvarcni peščari baškirskog kata. Sedimenti permske starosti imaju malo rasprostranjenje na istraž- nom području. Razlikuju se dva superpoziciona paketa: ...
... inverzno simetrična (aij·aji=1) u odnosu na glavnu dijagonalu. Zatim se vrši normaliza- cija matrice, odnosno svaki član matrice se deli sumom elemenata kolone kojoj pripada. U nastavku postupka preostaje računanje srednje vrednosti za redove matrice kako bi se dobile krajnje težinske vrednosti. ...Biljana Abolmasov, Jelka Krušić, Katarina Andrejev, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić . "Primena AHP и WoEmetode u proceni podložnosti terena na kliženje za područje opštine Krupanj" in Izgradnja, Beograd : Udruženje inženjera građevinarstva, geotehnike, arhitekture i urbanista Izgradnja (2017): 239-246
-
Репозиторијум дигиталних идентификатора објеката – доиФил: изградња, стање и перспективе
Милош Утвић, Михаило Шкорић (2017)Филолошки факултет Универзитета у Београду је крајем јула 2015. године склопио уговор са агенцијом Crossref и тиме стекао право да својим публикацијама додељује дигитални идентификатор објекта (DOI), као и публикацијама других издавача које заступа. Истовремено, у склопу уговора, Филолошки факултет је развио репозиторијум доиФил који за све регистроване публикације чува њихове библиографске метаподатке, хипервезу ка комплетном тексту и сам DOI. После припремних радњи и разраде процеса на којима је заснован рад репозиторијума, у новембру 2016. године је репозиторијум доиФил ...... докумената са веба из више разлога: • Дигиталним документима на вебу може да се промени садржај, па се у веб-референци уз URL најчешће наводи и датум (ређе време) приступа. • Приступна адреса дигиталних докумената на вебу је такође подложна промени, неки документи губе стару адресу и нестају (гашењем ...Милош Утвић, Михаило Шкорић. "Репозиторијум дигиталних идентификатора објеката – доиФил: изградња, стање и перспективе" in Научна конференција Библиоинфо — 55 година од покретања наставе библиотекарства на високошколском нивоу, Београд 18. мај 2017., Филолошки факултет Универзитета у Београду (2017). https://doi.org/10.18485/biblioinfo.2017.ch7
-
E-Connecting Balkan Languages
In this paper we present a versatile language processing tool that can be successfully used for many Balkan languages. This tool relies for its work on several sophisticated textual and lexical resources that were developed for most of Balkan languages. These resources are based on several de facto standards in natural language processing....Između Omahe i Tihog okeana pruga prolazi kroz predeo u kome još ima Indijanaca i divljih zveri - prostranu zemlju koju su počeli naseljavati mormoni oko 1845. godine, kada su ih prognali iz države Ilinois.Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Duško Vitas, Svetla Koeva. "E-Connecting Balkan Languages" in Proceedings of the Workshop Workshop on Multilingual resources, technologies and evaluation for Central and Eastern European Languages, 17 September 2009, eds. C. Vertan, S. Piperidis, E. Paskaleva and Milena Slavcheva, Borovets, Bulgaria : Association for Computational Linguistics Stroudsburg, PA, USA (2009) -
The Usage of Various Lexical Resources and Tools to Improve the Performance of Web Search Engines
In this paper we present how resources and tools developed within the Human Language Technology Group at the University of Belgrade can be used for tuning queries before submitting them to a web search engine. We argue that the selection of words chosen for a query, which are of paramount importance for the quality of results obtained by the query, can be substantially improved by using various lexical resources, such as morphological dictionaries and wordnets. These dictionaries enable semantic ...LR web services, MultiWord Expressions & Collocations, Information Extraction, Information Retrieval... included in SWN can also be used for the query expansion, for instance the keyword solarni sistem ‘solar system’ can be expanded by Merkur, Venera, Zemlja, Mars, etc. if meronymy is used for query expansion. 4. The expansion of proper names using Prolex which offers to the user the option of adding ...Krstev Cvetana, Stanković Ranka, Vitas Duško, Obradović Ivan. "The Usage of Various Lexical Resources and Tools to Improve the Performance of Web Search Engines" in LREC 2008: Conference on Language Resources and Evaluation, Marrakesh, Morocco, May 2008, European Language Resources Association (ELRA) (2008)
-
Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova
Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...... konture koja Je sposobna da generiše najveći profit. U procesu proizvodnje površinski kop nije nezavistan element već je njegovo funkcionisanje povezano sa zahtevima ı ciljevima drugih elemenata kao što su postrojenja za preradu ili termoelektrane u slučaju eksploatacije uglja. Iz tog razloga optimalna ...
... zauzima drugo mesto u Evropi (Slika 1), odmah nakon Poljske (IEA, 2018. god). Udeo uglja u proizvodji električne energije za pojedine evropske zemlje SRBIJA (64.1 %) I 10 i , % , , ., a e , , , , d, %, , , , QM . Slika 1. Procentualno učešće uglja u proizvodnji električne energije S obzirom ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković. "Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova" in XIV Međunarodna konferencija OMC 2020, Zlatibor, Srbija, 14-17. oktobar 2020., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2020)
-
Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala
Srđan B. Stanković (2016-09-11)Jezero Robule, formirano u podnožju rudničke raskrivke Oštreljski planir (Rudnik bakra Bor), je nastalo kao posledica rudarskih aktivnosti. Mikrobiološki diverzitet ekstremno kiselog jezera Robule ispitivan je primenom kako klasičnih mikrobioloških metoda (svetlosna mikroskopija i kultivacija na selektivnim podlogama) tako i primenom savremene metode molekularne biologije (analiza polimorfizama terminalnih restrikcionih fragmenata; T-RFLP). Takođe, ispitivan je i potencijal i efikasnost jezerske vode u biološkom luženju mineralnog koncentrata, kao i u bioluženju uzoraka stare flotacijske jalovine Rudnika bakra Bor.Na osnovu dobijenih rezultata ...... SUMPORA Gvožđe je najzastupljeniji prelazni metal u litosferi, kao i element koji čini najveći deo mase litosfere. Pri neutralnim pH vrednostima hemijske osobine gvožđa utiču na veoma ograničenu biološku dostupnost ovog elementa. U rastvorima se gvožđe nalazi u obliku Fe2+ ili Fe3+ jona. Oksidaciono ...
... rudničkih voda u oknima rudnika i kiselih akumulacija u podnožju jalovišta i u napuštenim površinskim kopovima. Opisani procesi se dešavaju i pod zemljom ukoliko postoji kontakt između podzemnih voda i sulfidnih minerala i imaju značajnu ulogu u formiranju rudnih ležišta (Dragišić, 2005). U slabo ...
... svega pirita, nastaju kiseli rastvori koji pogoduju acidofilnim mikroorganizmima (Johnson, 2006, 2011). Voda koja se akumulira u oknima duboko pod zemljom je uglavnom siromašna kiseonikom, tako da je gvožđe pretežno u redukovanom obliku Fe2+ jona (Johnson, 2006, Hallberg, 2010). Voda koja se akumulira ...Srđan B. Stanković. "Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-11)
-
Optimizacija dužine strele rotornih bagera u funkciji stabilnosti kosina i efektivnosti rada na površinskim kopovima lignita Srbije
Branko M. Petrović (2016-07-12)Rotorni bageri su mašine koje se u današnje vreme najviše primenjuju uprocesu masovne eksploatacije uglja zahvaljujući, pre svega, nizu tehničkoeksploatacionihprednosti u odnosu na druge vrste bagera. Raznovrsnirudarsko-tehnički zahtevi otkopavanja doprineli su razvoju nekoliko tipova ovihmašina, tako da svaki od njih ima svoje prednosti i nedostatke u odnosu nadrugi tip.Predmet istraživanja u disertaciji odnosi se na izbor optimalnekonstrukcije strele bagera i njene usaglašenosti sa uslovima radne sredine kojiće vladati na površinskim kopovima lignita Srbije, imajući u vidu složene usloveeksploatacije (velika ...površinski kop, parametri bloka, kapacitet, rotorni bager, strelabagera, geomehanika, stabilnost kosina, ekonomija... ?]𝑒[𝑇]− matrica krutosti konačnog elementa u globalnom sistemu ; [𝑇]− matrica transformacija lokalnog u globalni sistem ; [𝑘𝑟𝑠]𝑒− matrica krutosti konačnog elementa u lokalnom sistemu. Za gredni element (strela će biti modelirana grednim elementima), kao što se može videti u nastavku ...
... Metoda konačnih elemenata, osnovne postavke Nezaobilazan korak u ispitivanju konstrukcija predstavlјa numerička analiza, odnosno metoda konačnih elemenata. Model, kojim se idealizuje kontinualna 102 (neprekidna) struktura, podelom (diskretizacijom) na male elemente pravilnog geometrijskog ...
... geometrijskog oblika koji se nazivaju konačni elementi, opisuje ponašanje dela strukture preko zajedničke tačke susednih elemenata (čvorna tačka), sa osobinom da je pomeranje svih susednih elemenata u njoj isto. Modeliranje predstavlјa kompleksan proces preslikavanja fizičkog modela u računarski ...Branko M. Petrović. "Optimizacija dužine strele rotornih bagera u funkciji stabilnosti kosina i efektivnosti rada na površinskim kopovima lignita Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-07-12)
-
Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala
Miodrag Čelebić (2024)Izbor optimalne mehanizacije u diskontinualnom sistemu transporta je jedna od najvažnijih odluka koju treba donijeti prilikom projektovanja površinskih kopova. Pri izboru optimalne mehanizacije, uticaj ima veliki broj faktora, kako prirodnih – geoloških i ekoloških, tako i tehničkih, ekonomskih i socijanih. Neki od njih se mogu izraziti numerički, u određenim mijernim jedinicama, a neki opisno, lingvističkim varijablama, shodno uslovima koji vladaju na rudnim ležištima, a koje karakterišu visok stepen neizvjesnosti i neodređenosti kako prilikom istraživanja, tako i tokom procesa eksploatacije ...izbor mehanizacije, tehnologija eksploatacije, diskontinualani sistem, ekspertsko odlučivanje, lingvističke varijable, MCDM, FAHPMiodrag Čelebić. Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala, Beograd : [M. Čelebić], 2024
-
Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена
Jelena R. Pantić (2015-07-10)Механохемијска активација стехиометријске смеше реактаната TiO2, SiO2 и CaCO3 показала се као веома успешна и једноставна метода за добијање сфена (CaTiSiO5). На основу мерења релативних густина свих синтерованих узорака установљено је да максималну густину од 93,9 % имају узорци који су активирани 30 минута и синтеровани на 1200 °С. Микроструктурном анализом, тј. анализом слика синтерованих узорака активираних 30 минута, које су добијене скенирајућом електронском микроскопијом, опажа се бимодална расподела величине зрна, са просечном величином од 3 μm, односно 5 ...сфен, механохемија, Ритвелдова метода, оптичка спектроскопија, микроструктурна анализа, фазна трансфоpмација, чврсти раствори... 16 35,44 33,70 ZrO2 0,11 0,02 − − − − − 0,06 Nb2O5 0,34 − − − − − − 0,69 Ta2O5 0,01 − − − − − − 0,03 V2O5 0,10 − − − − − − 0,09 Елементи ретких земаља 0,37 − − 4,51 − − 1,06 0,30 Al2O3 0,00 1,65 − 1,02 3,14 3,53 2,15 4,44 Fe2O3 0,00 − 0,35 1,34 2,70 1,23 2,50 0,00 FeO 0,14 − 0,84 ...
... различитих делова света. Према истим ауторима (Zussman et al., 1962) калцијум, у координацији 7, може бити замењен стронцијумом и баријумом или ретким земљама и торијумом, при чему се висока валентност последње наведених компензује уласком тровалентног гвожђа и алуминијума на место титана. Титан у ...
... Слика 2.2.1. Елементи симетрије две полиморфне кристалне фазе стабилне изнад или испод критичне температуре (Uzunov, 2010). Са слике 2.2.1. се види да високотемпературна фаза, која се састоји од две подрешетке означене белим и црним кружићима, поседује следеће елементе симетрије: E, 4, ...Jelena R. Pantić. "Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-10)
-
Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена
Jelena R. Pantić (2015-07-10)Механохемијска активација стехиометријске смеше реактаната TiO2, SiO2 и CaCO3 показала се као веома успешна и једноставна метода за добијање сфена (CaTiSiO5). На основу мерења релативних густина свих синтерованих узорака установљено је да максималну густину од 93,9 % имају узорци који су активирани 30 минута и синтеровани на 1200 °С. Микроструктурном анализом, тј. анализом слика синтерованих узорака активираних 30 минута, које су добијене скенирајућом електронском микроскопијом, опажа се бимодална расподела величине зрна, са просечном величином од 3 μm, односно 5 ...сфен, механохемија, Ритвелдова метода, оптичка спектроскопија, микроструктурна анализа, фазна трансфоpмација, чврсти раствори... 16 35,44 33,70 ZrO2 0,11 0,02 − − − − − 0,06 Nb2O5 0,34 − − − − − − 0,69 Ta2O5 0,01 − − − − − − 0,03 V2O5 0,10 − − − − − − 0,09 Елементи ретких земаља 0,37 − − 4,51 − − 1,06 0,30 Al2O3 0,00 1,65 − 1,02 3,14 3,53 2,15 4,44 Fe2O3 0,00 − 0,35 1,34 2,70 1,23 2,50 0,00 FeO 0,14 − 0,84 ...
... различитих делова света. Према истим ауторима (Zussman et al., 1962) калцијум, у координацији 7, може бити замењен стронцијумом и баријумом или ретким земљама и торијумом, при чему се висока валентност последње наведених компензује уласком тровалентног гвожђа и алуминијума на место титана. Титан у ...
... Слика 2.2.1. Елементи симетрије две полиморфне кристалне фазе стабилне изнад или испод критичне температуре (Uzunov, 2010). Са слике 2.2.1. се види да високотемпературна фаза, која се састоји од две подрешетке означене белим и црним кружићима, поседује следеће елементе симетрије: E, 4, ...Jelena R. Pantić. "Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-10)
-
Genesis and metallogenetic setting of the polymetallic barite-sulphide deposit, Bobija, Western Serbia
Marcel Maurer, Dejan Prelević, Regina Mertz-Kraus, Aleksandar Pačevski, Bojan Kostić, Jovana Malbašić (2019)Trejs elementi u sfaleritu, izotopi sumpora, datiranje cirkonom, SEDEX, SHMS, dominantno klastični Pb-Zn, sulfidi, ležištaMarcel Maurer, Dejan Prelević, Regina Mertz-Kraus, Aleksandar Pačevski, Bojan Kostić, Jovana Malbašić. "Genesis and metallogenetic setting of the polymetallic barite-sulphide deposit, Bobija, Western Serbia" in International Journal of Earth Sciences, Springer Science and Business Media LLC (2019). https://doi.org/10.1007/s00531-019-01732-8
-
Efikasnost različitih tipova glina Srbije za adsorpciju metilen plavog
Maja D. Milošević (2016-12-09)Adsorpciona efikasnost različitih uzoraka glina sa lokaliteta Srbije određenaje njihovim tretiranjem različitim koncentracijama rastvora metilen plavog (MP).Detaljna mineraloška karakterizacija ispitivanih glina i rezultati njihove interakcijesa rastvorima MP dobijeni su primenom optičkih, rendgenskih, hemijskih, DTA ispektroskopskih metoda.Na osnovu formiranja MP agregata u izmenljivim pozicijama i površiničestica gline, razlikuju se dva tipa glinovitih minerala: visoko naelektrisani(smektiti) i nisko naelektrisani (kaoliniti). Dimeri se stvaraju na naelektrisanimpovršinama, a granica njihovog razvoja omogućuje determinaciju mineralne vrste.Molekuli MP stoje pod uglom od 21.5o kada se ...minerali glina, metilen plavo, kristali metilen plavog, difuznarefleksija, adsorpcija, flokulacija, naelektrisanje slojeva... stadijumu, kod MP metode, elementi kao što su Na, K i Fe bivaju izmenjeni sa preko 40 %. Ostali elementi bivaju izmenjeni u manjem procentu i za njih je potrebna veća koncentracija MP rastvora i dodatno vreme reagovanja. Dok je AA metoda izuzetno osetljiva na sadržaj elementa kao što se Ca i Na i lako ...
... fibrozni sa velikom razlikom u odnosu između dužine i širine kristala (slika 26). Dužina im može biti i do 10 mm ali prečnik retko prelazi 0.1 mm. Većina kristala je plava, ređe su ljubičasti ili ljubičasto-crveni što je blisko povezano sa debljinom kristala (Milošević et al., 2013). Slika 26 ...
... apsorbuje. Prilikom prikazivanja rezultata u upotrebi su tri različite ali ekvivalentne jedinice: meq/100g (miliekvivalent elementa na 100 g uzorka), mmol/100g (milimol elementa na 100 g uzorka) i cmolc/kg (centimol naelektrisanja po kilogramu uzorka). Jedinica meq/100g se koristi kako bi se prikazalo ...Maja D. Milošević. "Efikasnost različitih tipova glina Srbije za adsorpciju metilen plavog" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-12-09)