Претрага
397 items
-
Centar za hidrogeologiju karsta - 15 godina nauke i struke
... na slovenskim jezicima kao što su polje, doline, uvala, ponor počeli su u svetu široko da se koriste za objašnjenje morfoloških i hidrogeoloških procesa u kršu. Cvijić Je dobio nagrade Kraljevskog . geografskog društva iz Londona, Američkog geografskog društva i mnogih drugih akademija, geografskih ...
... instalirati na karstnim terenima u Srbiji, radi posmatranja i analize dinamike ciklusa kruženja ugljenika u prirodi i njegovog uticaja na karstni proces. Po ovoj tematici je organizovan terenski obilazak istočne Srbije, terena izabranog za postavljanje ove monitoring opreme. Gosti su imali prilike ...
... Terenski obilazak i postavljanje karbonatnih tableta na terenu za analizu dinamike ciklusa kruženja ugljenika u prirodi i njegovog uticaja na karstni proces Field trip and setting up of carbonate tablets in the ground to analyse the dynamics of the carbon cycle in nature and its impact on the karst ...urednici Saša Milanović, Ljiljana Vasić, Zoran Stevanović, Branislav Petrović. Centar za hidrogeologiju karsta - 15 godina nauke i struke, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, Centar za hidrogeologiju karsta, 2023
-
Развој хибридног модела за оптиматизацију завршне контуре одлагалишта у површинској експлоатацији лежишта минералних сировина
Aлександар Додеровић (2024)Површинска експлоатација минералних сировина захтијева претходно откопавање значајних( милионских) количина јаловине, које је неопходно транспортовати до локације на којој ће сеона трајно одложити. Традиционални приступ избора локације и дизајна одлагалишта се карактерише парцијалним приступом, заснованом на анализи неколико водећих критеријума као и на личном искуству инжењера, често занемарујући синергетски ефекат осталих утицајних фактора Технолошке операције које се односе на манипулацију јаловином, међу којима предњачи транспорт, генеришу највећи дио трошкова у површинској експлоатацији. Такође, цјелокупан процес експлоатације додатно је ограничен ...оптимизације завршне контуре одлагалишта, хибридни модел, површинска експлоатација, генетски алгоритамAлександар Додеровић. Развој хибридног модела за оптиматизацију завршне контуре одлагалишта у површинској експлоатацији лежишта минералних сировина, Београд : [А. Додеровић], 2024
-
Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ
У овом раду поставља се питање: да ли се може утврдити ко је аутор неког текста уколико се анализирају искључиво његова лексичка обележја? Како бисмо покушали да добијемо одговор на ово питање, посматрали смо примере у оквиру речничког чланка појединачне лексеме Речника САНУ, који су забележени у пет томова (и то: I, II, XVIII, XIX и XX). Сваки пример је преузет из неког извора на шта упућују скраћенице, наведене у заградама. Од преко 5.000 понуђених извора, определили смо се ...... константно допуњава и осавремењује. Ди- гитализовани томови овог лексикона могли би послужити као корпус у раду на будућим томовима, а тако би се и процес израде Речника САНУ знатно убрзао. Први резултати рада на дигитализацији, која је отпочела 2016. године, публиковани су у раду Стијовић/Станковић ...Бранислава Б. Шандрих, Ранка М. Станковић, Мирјана С. Гочанин. "Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ" in Српски језик и његови ресурси, Међународни славистички центар, Филолошки факултет, Универзитет у Београду (2019). https://doi.org/10.18485/msc.2019.48.3.ch13
-
Laboratory testing of fly ash
Fly ash is one of the most common waste materials created by burning of coal. It is composed of smaller particles, consisting mainly of aluminosilicate glass, mullite and quartz, which are collected by electrostatic separators (filter) of gaseous products arising from the combustion of coal. This paper presents the pozzolanic properties, mechanical properties, chemical and mineral composition of fly ash obtained in the combustion process in a power plant Nikola Tesla A (PPNT A) with the addition of a ...chemical composition, fly ash, mechanical properties, mineral properties, pozzolanic properties, X-ray diffraction... uglja. U radu su prikazana pucolanska svojstva, mehanička svojstva, kemijski i mineralni sastav i svojstva elektrofilterskog pepela dobivenog u procesu sagorijevanja u termoelektrani Nikola Tesla A (TENT A) s dodatkom veziva hidratiziranog vapna i cementa. Cilj istraživanja je mogućnost uporabe e ...Miloš Šešlija, Aleksandra Rosić, Nebojša Radović, Milinko Vasić, Mitar Đogo, Milovan Jotić. "Laboratory testing of fly ash" in Tehnički vijesnik (2016). https://doi.org/10.17559/TV-20150317171035
-
Soil oscillation law parameter determination with the application of Lagrange’s theorem at “Kovilovača“ open pit
... ane [7]. Dosadašnjim istražnim i eksploatacionom radovima u ležištu nisu konstatovane zna- čajne rupturne deformacije, koje bi bitno uticale na proces istraživanja i eksploatacije. Jedino se posle miniranja javljaju blokovi stena od 0,50 m3, koji bi se mogli pripisati uticaju manjih raseda i k ...Suzana Lutovac, Nebojša Vidanović, Čedomir Beljić, Zoran Gligorić. "Soil oscillation law parameter determination with the application of Lagrange’s theorem at “Kovilovača“ open pit" in Mining and Metallurgy Engineering Bor, Bor : Mining and Metallurgy Institute Bor (2015). https://doi.org/10.5937/MMEB1503053L
-
Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking
U radu se prikazuju rezultati istraživanja vezanih za pripremu paralelnih korpusa, fokusirajući se na transformaciju u RDF grafove koristeći NLP Interchange Format (NIF) za lingvističku anotaciju. Pružamo pregled paralelnog korpusa koji je korišćen u ovom studijskom slučaju, kao i proces označavanja delova govora, lematizacije i prepoznavanja imenovanih entiteta (NER). Zatim opisujemo povezivanje imenovanih entiteta (NEL), konverziju podataka u RDF, i uključivanje NIF anotacija. Proizvedene NIF datoteke su evaluirane kroz istraživanje triplestore-a korišćenjem SPARQL upita. Na kraju, razmatra se povezivanje Linked ...paralelni korpusi, povezivanje imenovanih entiteta, prepoznavanje imenovanih entiteta, NER, NEL, povezani podaci, NIF, VikipodaciRanka Stanković, Milica Ikonić Nešić, Olja Perisic, Mihailo Škorić, Olivera Kitanović. "Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking" in Proceedings of the 9th Workshop on Linked Data in Linguistics @ LREC-COLING 2024, Turin, 20-25 May 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Компарација метода XRF i ICP-MS на узорцима угља и продуктима сагоревања
Бранко Костић, Ксенија Ераковић, Дејан Прелевић, Сабина Ковач, Драгана Животић. "Компарација метода XRF i ICP-MS на узорцима угља и продуктима сагоревања" in Записници Српског геолошког друштва (2023)
-
Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”
Вања Живановић (2024)Рударство, као једна од кључних индустрија у многим земљама света игра важну улогу у стварању економске вредности али истовремено и велики притисак на животну средину. Процеси експлоатације и обраде руде често укључују употребу разних хемикалија, што може изазвати загађење земљишта, воде и ваздуха. Очување животне средине постаје све важније питање у свету у којем се суочавамо са изазовима као што су климатске промене, деградација земљишта, губитак биодиверзитета. Моделирање дисперзије загађења животне средине представља процес у ком се коришћењем математичких модела ...Вања Живановић. Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”, 2024
-
Еоценска фауна југозападног дела Сирт басена (Либија)
Љупко Рундић, Мери Ганић (2020)Љупко Рундић, Мери Ганић. "Еоценска фауна југозападног дела Сирт басена (Либија)" in Записници Српског геолошког друштва, Српско геолошко друштво (2020)
-
Development of terminological resources for expert knowledge: a case study in mining
Ljiljana Kolonja, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Aleksandar Cvjetić. "Development of terminological resources for expert knowledge: a case study in mining" in Knowledge Management Research & Practice, Palgrave Macmillan (2015). https://doi.org/10.1057/kmrp.2015.10
-
SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading
U članku je predstavljen SrpELTeC, korpus razvijen u okviru akcije COST Distant Reading for European Literary History (CA16204). Svi romani u SrpELTeC-u su odabrani, pripremljeni i obeleženi korišćenjem zajedničkih principa uspostavljenih za sve jezičke zbirke u Evropskoj zbirci književnog teksta (ELTeC). Navedeni su izazovi i rešenja u pripremi SrpELTeC od nule. Svi romani su ručno kodirani u TEI sa bogatim metapodacima i strukturnim napomenama. Automatska anotacija je uključivala POS-označavanje, lematizaciju i imenovane entitete, oslanjajući se na resurse za obradu ...digital humanities, Serbian literature, text corpora, distant reading , linked data, named entity recognition, text analyticsRanka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas. "SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading" in Primerjalna književnost, Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts (2024). https://doi.org/10.3986/pkn.v47.i2.03
-
Procena poroznosti i litologije na osnovu geofizičkih merenja u severoistočnoj Rumuniji
Manja Grifatong (2024)Geofizička karotažna merenja imaju važnu ulogu u određivanju fizičkih i geoloških svojstava delova Zemljine kore. Cilj ovog rada je da se prikaže procena poroznosti i litoloških karakteristika formacije na osnovu rezultata geofizičkih karotažnih merenja. Na osnovu dostupnih podataka izrađeni su dijagrami promene poroznosti sa dubinom i krosplot dijagrami neutronska poroznost – srednja gustina za dve bušotine koje se nalaze na Moldavskoj platformi, u severoistočnoj Rumuniji. Na osnovu ovih dijagrama određene su zone povećane poroznosti i litologija formacija kroz koje ...... ebacalaureat.ro/ c/podisul-moldovei/182). Erodovan materijal, donet rekama sa Karpata, naknadno je oblikovan različitim spoljašnjim uticajama i procesima, kako bi platforma poprimila sadašnji izgled. Ovaj erodovan materijal uglavnom podrazumeva pesak i šljunak, a u severozapadnom delu je cementiran ...Manja Grifatong. Procena poroznosti i litologije na osnovu geofizičkih merenja u severoistočnoj Rumuniji, 2024
-
Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model
Ova studija predstavlja analizu sentimenta srpskih starih romana iz perioda 1840-1920, koristeći veliki jezički model (LLM) Mistral za tehniku učenja sa zasnovani na takozvanim "zero" i "few-shot" pokušajima. Glavni pristup uvodi inovacije osmišljavanjem istraživačkih upita (promptova) uključuju tekst sa uputstvom za klasifikaciju bez primera i na osnovu nekoliko primera, omogućavajući jezičkom modelu da klasifikuje osećanja u pozitivne, negativne ili objektivne kategorije. Ova metodologija ima za cilj da pojednostavi analizu osećanja ograničavanjem odgovora, čime se povećava preciznost ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Biljana Rujević. "Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation, Sofia, Bulgaria, 9-10 September 2024, LREC | COLING (2024)
-
Одређивање оптималних параметара цевовода за двофазни проток
Николина Ћурчић (2024)Eфикасно управљање протоком флуида је кључно за оптимизацију перформанси система и обезбеђивање оперативне сигурности. Двофазни ток, који подразумева истовремено присуство течне и гасне фазе унутар цевовода и измењивача топлоте, представља један од најсложенијих аспеката динамике флуида. Овај феномен намеће јединствене изазове који захтевају дубоко разумевање и прецизно планирање. Ефикасно управљање двофазним током није само кључно за одржавање ефикасности система, већ је и неопходно за спречавање потенцијалних проблема као што су повећана ерозија, неочекиване флуктуације притиска и ризици по безбедност. У ...Николина Ћурчић. Одређивање оптималних параметара цевовода за двофазни проток, 2024
-
Опасности и штетности код производње текстилних компоненти за моторна возила
Мара Павловић (2024)Рад се заснива на препознавању опасности и штетности којим су изложени запослени у једном привредном друштву чија је делатност производња звучне и топлотне изолација и заштите од вибрација за моторна возила. Ради истраживања и реализације постављених циљева, завршни рад је структуиран у три целине. У првом делу рада описан је технолошки процес и карактеристике материјала при производњи изолационих материјала од текстилног отпада и производњи полиуретанске пене. У оквиру другог дела описане су опасности и штетности којим су изложени запослени при обављању својих ...Мара Павловић. Опасности и штетности код производње текстилних компоненти за моторна возила, 2024
-
Испитивање могућности флотирања церузитне руде из лежишта Олово - БиХ
Славко Тодић (2024)Овај завршни рад заснива се на испитивању могућности флотирања церузитне руде из лежишта Олово - БиХ. У циљу свеобухватног испитивања и добијања што прецизнијих резултата, у општем делу рада представљени су географски положај и историјат, како рудника, тако и општине Олово, затим геолошка грађа подручја, минерални састав лежишта и његове структурно-текстурне карактеристике. Такође, у овом делу рада дат је и кратак увид у минералошку анализу руде из лежишта Олово, те опште карактеристике корисних минерала церузита/англезита и калцита као основне некорисне ...Славко Тодић. Испитивање могућности флотирања церузитне руде из лежишта Олово - БиХ, 2024
-
Inhibitory effect of platinum and ruthenium bipyridyl complexes on porcine pancreatic phospholipase A2
Tina Kamčeva, Jörg Flemmig, Bojana Damnjanović, Jürgen Arnhold, Aleksandar Mijatović, Marijana Petković (2011)Fosfolipaza pankreasa A2 (PLA2) igra važnu ulogu u ćelijskoj homeostazi kao iu procesu karcinogeneze. Efekti metalo-lekova koji se koriste kao hemoterapeutici na aktivnost ovog enzima nisu poznati. U ovom radu, interakcija između PLA2 svinjskog pankreasa i dva odabrana kompleksa prelaznih metala — tetrahloro(bipiridin) platine(IV) ([PtCl4(bipi)]) i dihloro (bipiridin) rutenijum(III)hlorida ([RuCl2(bipi)2) ]Cl)—proučavana je. Laserska desorpcija/jonizacija uz pomoć matriksa, vremenska masa spektrometrija (MALDI-TOF MS) i fluorescentna spektroskopija korišćeni su za analizu aktivnosti enzima u odsustvu i prisustvu metalnih kompleksa i za ...Tina Kamčeva, Jörg Flemmig, Bojana Damnjanović, Jürgen Arnhold, Aleksandar Mijatović, Marijana Petković. "Inhibitory effect of platinum and ruthenium bipyridyl complexes on porcine pancreatic phospholipase A2" in Metallomics, Oxford University Press (OUP) (2011). https://doi.org/10.1039/c1mt00088h
-
A Twitter Corpus and Lexicon for Abusive Speech Detection in Serbian
Uvredljivi govor na društvenim medijima, uključujući psovke, pogrdni govor i govor mržnje, dostigao je nivo pandemije. Sistem koji bi bio u stanju da detektuje takve tekstove mogao bi da pomogne da internet i društveni mediji postanu bolji virtuelni prostor sa više poštovanja. Istraživanja i komercijalna primena u ovoj oblasti do sada su bili fokusirani uglavnom na engleski jezik. Ovaj rad predstavlja rad na izgradnji AbCoSER-a, prvog korpusa uvredljivog govora na srpskom jeziku. Korpus se sastoji od 6.436 ručno označenih ...Danka Jokić, Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Branislava Šandrih. "A Twitter Corpus and Lexicon for Abusive Speech Detection in Serbian" in 3rd Conference on Language, Data and Knowledge (LDK 2021), MDPI AG (2021). https://doi.org/10.4230/OASIcs.LDK.2021.13
-
Application of a Method for Intelligent Multi-Criteria Analysis of the Environmental Impact of Tailing Ponds in Northern Kosovo and Metohija
Gordana Milentijević, Blagoje Nedeljković, Milena Lekić, Zoran Nikić, Ivica Ristović, Jelena Đokić (2016)... 283–288. 20. Agarski, B. Razvoj Sistema za Inteligentnu Višekriterijumsku Procenu Opterećenja Životne Sredine Kod Ocenjivanja Ciklusa Proizvoda i Procesa. Ph.D Thesis, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija, 2014. 21. Nikolić, M. Metode Odlučivanja; Univerzitet u Novom Sadu, Tehnički fakultet ...Gordana Milentijević, Blagoje Nedeljković, Milena Lekić, Zoran Nikić, Ivica Ristović, Jelena Đokić. "Application of a Method for Intelligent Multi-Criteria Analysis of the Environmental Impact of Tailing Ponds in Northern Kosovo and Metohija" in Energies, MDPI AG (2016). https://doi.org/10.3390/en9110935
-
Анализа трошкова откопавања руде олова и цинка у лежишту “Грот”
Borislav Ugrinov (2024)У овом дипломском раду детаљно је приказан рудник Грот,односно рудно поље ,,Благодат,, које чине његова три ревира Ђавоља Воденица-Баре,Воденица II и Вучков ревир,са акцентом на анализу трошкова откопавања руде олова и цинка.Уводни део рада пружа нам ширу слику и даје опште информације о самом појму трошкова,његовом настанку и историјском развоју,затим о елементима фактора добитка који су усковезани за рударску производњу у које спадају укупан приход и трошковe. Након тога,неколико тачака тј. наслова посвећено је самом руднику Грот представљајући његове опште ...Borislav Ugrinov. Анализа трошкова откопавања руде олова и цинка у лежишту “Грот”, 2024