Претрага

Упит dcterms_subject_txt:вишејезични мета-информациони систем

676 items

  • Simulacija isticanja odabranih karstnih vrela pirotske kotline

    Saša Milanović, Branislav Petrović, Vesna Ristić Vakanjac, Ljiljana Vasić, Veljko Marinović, Petar Vojnović (2022)
    Analiza recesije, autokorelaciona i kroskorelaciona analiza vremenskih serija padavina i isticanja podzemnih voda karstnih vrela Krupac i Gradište (Stara planina, JI Srbija) izvršena je radi formiranja stohastičkog autoregresivno-krosregresivnog modela (ARCR) i kratkoročne prognoze dnevnih vrednosti izdašnosti. Usled postojanja heterogenosti i anizotropnosti karstne izdani veoma je komplikovano i zahtevno odrediti prostornu distribuciju podzemnih voda u okviru karstnog hidrogeološkog sistema, te je primenljivost determinističkih modela minimizirana. Stoga je upotreba stohastičkog modela u ovom slučaju svrsishodnija. Autokorelogram izdašnosti vrela Krupac pokazao je ...
    karstno vrelo, recesija, autokorelacija, kroskorelacija, ARCR MA model, JI Srbija

  • Projektovanje održavanja opreme površinskih kopova uglja

    Slobodan Ivković, Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić, Miloš Tanasijević (2008)
    rudarske mašine, održavanje rudarskih mašina

  • Proračun kapaciteta bagera u selektivnom radu na Pk ,,Drmno

    Dušan Stanisavljević (2024)
    U ovom Završnom radu obrađena je problematika proračuna kapaciteta bagera u površinskoj eksploataciji ležišta mineralnih sirovina. Dat je prikaz opštih karakteristika i načina rada rotornih bagera, kao i proracun kapaciteta bagera u selektivnom radu na PK ,,Drmno,,. Urađena je analiza dobijenih rezultata I izveden krajinji zaključak iz istih.
    površinski kop, kapacitet, rotorni bager, analiza
    ... 8.900 8.870 2024 11.5000.000 930.000 8.840 2025 12.000.000 1.190.000 8.940 12 Radiće se u dva BTD sistema dok se raspoloživa oprema sastoji od : I BTD sistem : •bager SRs 400.14/1 (B14) •bager SchRs 800.15/1,5 (B8) e•samohodni transporteri BRs 2400.59 (BW2) • samohodni ...
    ... Slika 12.- Tehnološka šema rada bagera SRs 470 24 4. KAPACITET ROTORNIH BAGERA Kapacitet kontinualnih sistema sa rotornim bagerima najviše zavisi od prvog i osnovnog. celementa sistema - rotornog bagera. Kapacitet rotornog bagera predstavlja efekat rada izražen u m3 (ili t), otkopane mase u ...
    ... prognozira u relativno širokom dijapazonu od 0,46 – 0,75. Međutim stvarna vrednost koeficijenta vremenskog iskorišćenja bagera u sistemu BTO, odnosno celog BTO sistema se najčešće kreću u dijapazonu 0,50 — 0,60 što odgovara efektivnom vremenu rada od 4.400 do 5.260 časova godišnje. 35 Eksp ...

  • Novel Hybrid MPSI–MARA Decision-Making Model for Support System Selection in an Underground Mine

    Miloš Gligorić, Zoran Gligorić, Suzana Lutovac, Milanka Negovanović, Zlatko Langović (2022)
    objektivne težine kriterijuma, MPSI metoda, višekriterijumsko odlučivanje, MARA metoda, izbor sistema podgrade, podzemna eksploatacija

  • The influence of back-arc extension direction on the strain partitioning associated with continental indentation: Analogue modelling and implications for the Circum-Moesian Fault System of South-Eastern Europe

    Nemanja Krstekanić, Ernst Willingshofer, Liviu Matenco, Marinko Toljić, Uroš Stojadinović (2022)
    analogno modelovanje, raspodela deformacija, transkurentno rasedanje, bidirekciona ekstenzija, Cirkum-mezijski rasedni sistem

  • Dimenzionisanje deponija za ugalj

    Dinko Knežević, Božo Kolonja, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Dragana Nišić (2014)
    ... AKUMULACIONA SKLADIŠTA Deponije uglja kao skladišni (akumulacioni) prostor formiraju se radi uspostavljanja tehnološkog sistema u kojem se koristi različita oprema i različiti sistemi, transportni i proizvodni. Tipičan primer je prodaja uglja kupcu koji je udaljen od rudnika ili izravnavanje diskontinuiteta ...
    ... poznati kvaliteti ugljeva na ulazu sistem (statičkog) slaganja jedno pored drugog saglasno vremenu dolaska i izuzimanje, redom sa najbliže gomile, ne može bitno da utiče na kvalitet proizvoda koji se izuzima sa te deponije. U praksi (posebno u lukama) sreće se sistem mešanja koji se naziva blendiranje ...
    ... (ili kvaliteta) podrazumeva deponovanje ugljeva jednog pored drugog u zavisnosti od vremena pristizanja na deponiju. Ponekad je moguće uspostaviti sistem da oni dolaze naizmenično i u približno jednakim količinama, pa se pri izuzimanju neka vrsta ujednačavanja kvaliteta spontano dešava. Najčešće je ...

  • Uticaj ekstremnih procesa na rizike površinske eksploatacije

    Natalija Pavlović, Tomislav Šubaranović, Dragan Ignjatović (2022)
    Nepredvidivi ekološki negativni slučajni procesi mogu uticati na geo-tehnički sistem pri površinskoj eksploataciji ležišta mineralnih sirovina, što u velikoj meri uvećava rizike i ugrožava realizaciju proizvodnje. Kvantitativna analiza sa proračunom verovatnoća pojava ovakvih ekstremnih događaja i procenom odgovarajućih ekonomskih posledica, posebno u uslovima globalnih klimatskih promena, omogućava definisanje rizika i optimizaciju parametara sistema površinske eksploatacije.

  • In-vitro ispitivanje interakcija dva strukturno slična Rh(III) kompleksa Šifovih baza sa HSA/DNK i molekulski doking

    Aleksandar Mijatović, Ljubica Bacetić, Nikola Pavlović, Dušan Ćoćić, Milan Nikolić, Aleksandar Lolić, Rada Baošić (2021)
    Kompleksi metala sa tetradentatnim Šifovim bazama ispoljavaju različitu biološku aktivnost, što omogućava ciljne sinteze novih biološki aktivnih jedinjenja. Proučavane su interakcije H[Rh(acac2en)Cl2] (1) i H[Rh(phacac2en)Cl2] (2) sa humanim serum albuminom (HSA) i sa DNK, primenom fluorescentne i UV-Vis spektroskopije (298 K, pH 7,4). Dobijene su relativno visoke vrednost dinamičke konstante vezivanja (Ksv) i to 3,88·104 M-1 za (1), 7,02·104 M-1 za (2), što ukazuje na značajno vezivanje za HSA. Izračunate konstante unutrašnjeg vezivanja (Kb) su: 2,87·105 M-1 ...

  • Tehnička i biološka rekultivacija deponije pepela i šljake na Površinskom kopu Gračanica, Gacko

    Boban Crnogorac (2024)
    U završnom radu prikazane su faze rekultivacije u cilju uklanjanja degradiranih površina nastale usled deponovanja pepela i šljake, tehnološki proces nastajanja istih, kao i način transporta i odlaganja šljake i pepela. Primenjena je optimalna rekultivacija koja se sastoji od tehničke i biološke rekultivacije. Detaljno je predstavljen opis izvođenja radova tehničke i biološke rekultivacije, ukupni troškovi svih radova, kao i izbor metoda prevođenja degradiranih površina izazvanih odlaganjem šljake i pepela, u cilju njihove rekultivacije i rehabilitacije u njihov koliko je moguće prvobitni oblik. Ovi ciljevi se ...
    Površinska eksploatacija, PK „Gračanica“, Tehnička rekultivacija, Biološka rekultivacija, zaštita životne sredine, pepeo, šljaka
    ... transporta i deponovanja pepela u kaseti broj III Po postojećem tehnološkom sistemu pepeo se u suvom stanju, iz TE Gacko, pneumatski transportuje do dva betonska silosa gde se privremeno skladišti. Novoprojektovani sistem za hidraulično deponovanje pepela u obliku guste hidromešavine se nadovezuje ...
    ... silose. Silosi, svojom zapreminom, obezbeđuju nesmetan rad termoelektrane u tri smene, u odnosu na dvosmenski rad sistema 12 (16h) za pripremu, transport i deponovanje pepela. Sistem za pripremu hidromešavine se sastoji iz dve nezavisne indentične linije. U silosima je izvršena fluidizacija pepela ...
    ... omogućuje pravilno funkcionisanje drenažnog sistema. Sva prikupljena voda odlazi u formirani „kanal” a odatle se voda skuplja sa drenažnom cevi 0160 mm. Ova voda se kanaletama spušta u glavni kanal koji je izrađen između servisnog puta i ovog sloja. Da bi sistem drenaže funkcionisao neophodno je da ...

  • Integracija heterogenih tekstualnih resursa

    Ranka Stanković, Ivan Obradović (2007)
    U radu je opisan pristup integraciji heterogenih tekstualnih resursa za srpski jezik uz pomoć jednog kompleksnog softverskog alata, razvijenog specijalno za ove potrebe. Opisani su struktura i osnovne komponente razvijenog sistema. Iznete su i mogućnosti unapređivanja resursa međusobnom razmenom informacija, koje pruža razvijeno integrisano okruženje. Konačno, opisana je i mogućnost primene integrisanih heterogenih resursa za proširenje upita, kao i pretraživanje tekstova uopšte, a naznačeni su i neki od pravaca daljeg razvoja.
    ... veliki broj različitih resursa, razvijenih u značajnom obimu (Vitas et al. 2003). Pored korpusa srpskog jezika, kao i višejezičnih paralalenih korpusa, od posebnog su značaja sistem morfoloških rečnika srpskog jezika (SMR), kao i semantička mreža za srpski jezik (srpski wordnet – SWN) razvijena ...
    ... Slika 12. Upit sa semantičkim proširenjem 13 Višejezično proširenje Za višejezično proširenje WS4LR koristi mogućnosti koje daju višejezični resursi kao što je wordnet. Na slici 13 prikazana je kombinacija semantičkog i višejezičnog proširenja zadate leme igra na engleski jezik. ...
    ... pretraživanju i prevođenju. Konačno, Grupa učestvuje i u razvoju višejezične ontologije vlastitih imena (Prolex), organizovane oko koncepta vlastitog imena, kao jedinstvenog koncepta u različitim jezicima. Naime, u višejezičnom kontekstu, opis vlastitih imena ne može se svesti samo na elektronski ...

  • Izbor metode otkopavanja u horizontalnim pojasima odozgo naniže na primeru ležišta Cu

    Tomislav Lazić (2024)
    Nakon brojnih geoloških i rudarskih istražnih radova, i sa površine terena i iz jame, pristupa se otkopavanju rudnog tela lociranog u centralnom delu jednog velikog ležišta bakra.Eksploatacija se obavlja u odnosu na već postojeći jamski sistem, ali i kroz novoizrađene prostorije. Za postizanje najboljih rezultata primenjena je metoda za otkopavanje rude u I eksploatacionom pojasu vrši „: Metoda otkopavanja sa zapunjavanjem otkopanog prostora odozgo naniže“.Koristi se najvećim delom dizel mehanizacija, a usklađivanjem radnih operacija postiže se veliki kapacitet na ...
    podzemna eksploatacija, bakar, otvaranje rudnika, metoda otkopavanja
    ... Cu-Au sistem, odnosno ležište , Je zbog prisustva različitih tipova mineralizacije uslovno podeljen u dve zone (slike v-1. i v-2.): Gornju i Donju zonu. Slika v-1. Položaj i međusobni odnosi projektovanih kontura mineralizacije bakra ı zlata Gornje, Donje i Istočne zone hidroternalnog Sistema Gornja ...
    ... geoloških rezervi u hidrotermalnom Cu-Au sistemu – Gornja zona masivnih sulfida u konturi graničnog sadržaja 0,3% Cu |__B_____ |__18524.404.96 1707 4.183732,45 Ukupno B+C; 52.708.137.41 16,67 Tabela g-4. Pregled ukupnih geoloških rezervi u hidrotermalnom Cu-Au sistemu — Donja, porfirska, štokverkn ...
    ... predloženih bilansnih rezervi u Gornjoj zoni masivno-sulfidnoj zoni hidrotermalnog sistema prikazane su u tabeli g-5. Tabela g-5. Pregled bilansnih rezervi u Gornjoj, vulkanogeno-hidrotermalnoj, masivno- sulfidnoj zoni sistema u konturi graničnog sadržaja 0,.7% CuEkv |____Kategorija rezervi_____|_____Ruda ...

  • Present Situation and Alternative Water Supply Solutions for Northern Vojvodina (Serbia)

    Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Dušan Polomčić (2020)
    The northern part of the Autonomous Province of Vojvodina is situated in the central and southeastern sectors of the Pannonian Basin. Drinking water supply is provided by groundwater abstraction from depths of 60 to 200 m. The quality of that water is poor, especially due to high concentrations of arsenic which most water supply systems do not remove. Current planning documents call for the construction of large regional water supply schemes on the banks of the Danube and Tisa ...
    podzemne vode, regionalni sistem vodosnabdevanja, arsen

  • Exhumation history of the Juhor Mts. in central Serbia, the Northern Serbo–Macedonian Subunit

    Uros Stojadinovic, Hannah Pomella, Nemanja Krstekanić, Bojan Kostić, Maja Maleš, Nikola Randjelovic, Miloš Radonjić (2024)
    Northern Serbo–Macedonian Subunit, low-t thermochronology, kinematic analyses, extensional deformations

  • Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems

    Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić (2001)
    In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...
    hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije
    ... Stanković R., Obradović I., (2000), Hibridni sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika, monografija, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd. [6] Stanković R., (2000), Sprezanje metoda veštačke inteligencije u cilju razvoja jednog hibridnog inteligentnog sistema, magistarski rad, Matematički fakultet ...

  • Geološke karakteristike neogenih sedimenta na prostoru šire okoline Ledinaca

    Aleksandar Tričković (2024)
    Sagledavanje evolucije neogenih sedimenata na prostoru šire okoline sela Ledinci omogućeno je primenom različitih stratigrafskih metoda na površinskim i potpovršinskim podacima. Za izradu rada korišćene su sedimentološke, biostratigrafske, geofizičke i riftno sekvencione metode, koje su primenjene na površinskim izdancima i bušotinama. Primenom principa riftne sekvencione stratigrafije na podacima dobijenim geofizičkim karotažnim merenjima dobijeni su podaci o vremenu ekstenzije u Panonskom basenu. Pored toga ovi podaci zajedno sa sedimentološkim i stratigrafskim metodama omogućili su izdvajanje depozicionih sredina tokom neogena. Generalno ...
    depozicioni sistemi, neogen, Panonski basen, ekstenzija, formacije, riftna sekvenciona stratigrafija
    ... u relativno dubok jezerski sistem, zbog čega Je prisutno više različitih facija. Ove facije su vezane za deltni sistem i njegovu progradaciju i karakterišu se sledećom sukcesijom: basenska ravnica-turbiditi-šelfna padina-čelo delte ı deltna ravnica-fluvijalni sistem (Anđelković & Radivojević 2021) ...
    ... početna faza riftogeneze dijahrona – ranomiocensko-sarmatska kao i da je basen bio nešto dublji u svom južnom delu. KLJUČNE REČI: depozicioni sistemi, neogen, Panonski basen, ekstenzija, Jormacije, riftna sekvenciona stratigrafija SADRŽAJ: 1.1. Geografski položaj ı geomorfološke karakteristike ...
    ... niova mora i klimom. Početak riftogeneze se obeležava deponovanjem bazalnih klastita, diskordantno preko preriftnih sedimenata (S1). Depozicioni sistemi koji su vezani za početak rifta (S2), vezani su za rasedne zone, u kontinentalnim uslovima gde su sedimneti doneti rekama ili gravitacijom. Preko ...

  • Osnaživanje energetske tranzicije u sektoru domaćinstva u Srbiji: integrativni pristup

    Boban Pavlović (2023)
    Glavni cilj istraživanja bio je da se razvije metodološki pristup koji bi podržao proces energetskog planiranja tranzicije u grejanju domaćinstava, uzimajući u obzir specifičnosti ovog sektora. Kako bi se procenili mogući tokovi energetske tranzicije u grejanju domaćinstava i analizirali politički instrumenti za ubrzanje ovog procesa, razvijen je simulacioni model zasnovan na agentima (Agent Based Model – ABM). Simulacioni model je primenjen na slučaju energetske tranzicije u sektoru domaćinstva u Srbiji. Prethodno su kroz istraživanje prikupljeni podaci o grejanju domaćinstava ...
    energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošača

  • Uporedna analiza stabilnosti završnih kosina površinskog kopa „Veliki Krivelj“

    Mihajlo Topalović (2023)
    Površinski kop „Veliki Krivelj“ nalazi se u blizina grada Bora i u neposrednoj blizini sela Krivelj. Od 2018. godine je u vlasništvu kineske kompanije „Zijin“ koja ima udeo od 63% vlasništva celokupnog RTB-a Bor. Na površinskom kopu obavlja se masovna eksploatacija rude bakra opremom visokog kapaciteta. Za bušenje se koriste bušilice prečnika od 250 do 310 mm, a za utovar minirane rude i jalovine bageri čija je zapremina kašike 15 m3 i 22 m3. Za površinski kop „Veliki Krivelj“ ...
    stabilnost kosina, metoda konačnih elemenata, površinski kop, Veliki Krivelj, završna kosina

  • Energetska bezbednost sektora prirodnog gasa Srbije

    Aleksandar Madžarević, Predrag Jovančić, Miroslav Crnogorac (2023)
    U prve dve decenije 21. veka obezbeđivanje sigurnosti snabdevanja prirodnim gasom domaćeg tržišta bio je jedan od prioriteta razvoja energetike Srbije. Istovremeno, aspekt sigurnog snabdevanja bio je neizostavni deo slagalice stvaranja energetske bezbednosti. Izražena uvozna zavisnost je dominantna karakteristika sektora prirodnog gasa, tačnije, Republika Srbija je snažno zavisna od ruskog gasa, sa više od 80% uvezenih količina gasa, a do pre dve godine snabdevala se isključivo kroz jednu interkonekciju. U radu se razmatra aktuelna situacija u sektoru prirodnog ...
    N-1, IDUPS, energetska bezbednost, sigurnost snabdevanja
    ... raspoloživost sistema u tehničkom smislu, diversifikaciju izvora i pravaca snabdevanja, kao i stepen strukturnog razvoja u poređenju sa predviđenim strateškim planovima razvoja, respektivno. U ovom radu je predstavljena i nova metodologija za ut- vrđivanje uticaja spremnosti sistema i broja izvora ...

  • Transition pathways of household heating in Serbia: Analysis based on an agent-based model

    Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković (2022)
    To explore pathways of the energy transition of household heating, an agent-based simulation model was developed for the case of the Serbian household sector. The model is focused on individual entities (households) with the objective to explore the effects of policy instruments on energy transition in households with individual heating systems. Empirically collected survey data were used as input for households’ attitudes towards sustainable heating. Simulations showed that the proposed instruments would lead to higher heating efficiency and less ...
    energetska tranzicija, modeliranje bazirano na agentima, sistemi grejanja, sektor domaćinstva, obnovljivi izvori energije, emisija CO2

  • Преносници снаге на рударским машинама

    Предраг Јованчић, Стеван Ђенадић (2023)
    Рударске машине