Претрага
155 items
-
Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије
Nebojša B. Atanacković (2018-08-31)Велики број напуштених рударских радова и ограничена средства за рекултивацијуи ремедијацију деградираних простора подстакле су развој метода за издвајањеприоритетних локација на које је потребно усмерити даља истраживања. У датомконтексту, у склопу израде дисертације спроведене су научно-истраживачкеактивности које су за предмет имале анализу утицаја значајнијих напуштенихрударских радова на водне ресурсе на простору Србије јужно од Саве и Дунава.Разматрање предметне проблематике извршено је кроз развој и примену семи-квантитативне методологије за анализу ризика од загађивања површинских иподземних вода на регионалној размери. Примењена ...анализа ризика, водни ресурси, водна тела, рудничке воде, рударскиотпад, аналитички хијерархијски процеси, кластер анализа, математичка теоријаатрибута, функције припадности, семи-квантитативне методе... оксидације сулфида Брзина реакције оксидације сулфида и њено трајање утичу на формирање киселих рудничких вода, и у значајној мери одређују потенцијал напуштених рударских радова као извора загађујућих супстанци. Реакција оксидације се одиграва на контакту између минерала и раствора. Стога врста ...
... јаловишта испод нивоа подземних вода. У оквиру засићене зоне долази до пораста pH вредности и до смањења садржаја кисеоника и оксидо-редукционог потенцијала (Dold & Fontbote 2001, Lottermoser 2007). У зависности од природног нивоа подземних вода, као и водопропусности подлоге тј. присуства ...
... статус“ који се дефинише на основу: биолошких, хидроморфолошких и физичко-хемијских елемената. Уз еколошки статус уведен је и појам „еколошки потенцијал“ који се одређује за значајно измењена и вештачка водна тела. Небојша Б. Атанацковић Докторска дисертација 60 Слика 3-3. Приказ ...Nebojša B. Atanacković. "Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-08-31)
-
Terenska nastava iz geofizike: Arheološki lokaliteti na području Trstenika
... i pronađeni ostaci opeke na ovom području. - Na lokalitetu Trnovača su in- terpretirane anomalijske vrednosti koje mogu ukazati na postojanje potencijal- nog objekta od arheološkog značaja. Po- menute anomalijske zone obuhvataju područje na kojem su i ranijim arhološ- kim rekognosciranjem terena ...Dragana Đurić, Jelena Vukčević, Dejan Vučković, Ivana Vasiljević, Vesna Cvetkov . "Terenska nastava iz geofizike: Arheološki lokaliteti na području Trstenika" in Aktuelna interdisciplinarana istraživanja tehnologije u arheologiji jugoistočne Evrope: zbornik radova / Prvi skup Sekcije za arheometriju, arheotehnologiju, geoarheologiju i eksperimentalnu arheologiju Srpskog arheološkog društva, 28.02.2020., Beograd, Beograd : Srpsko arheološko društvo (2020)
-
Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije
Marina D. Ćuk (2018-02-23)Osnovni cilj doktorske disertacije predstavljao je definisanje prirodnih koncentracija (engl. background values) U, Th, i K u podzemnim vodama, i definisanje hidrogeohemijskih uslova koji utiču na distribuciju navedenih elemenata u podzemnim vodama...prirodni radioaktivni elementi, podzemna voda, geohemijske sredine, hidrogeohemijski uslovi, neparametarska statistička analiza, logistički model, hidrohemijsko modeliranje... studije završila je u roku, sa prosečnom ocenom 8.87 i u septembru 2010. godine odbranila je završni rad pod nazivom „Ekološki aspekt korišćenja geotermalnih voda“, sa ocenom 10. Školske 2010/2011. godine upisala je master akademske studije na Rudarsko-geološkom fakultetu, Univerziteta u Beogradu ...
... procese koji utiču na njegovu migraciju. Izluživanje urana u podzemne vode zavisi od hidrogehemijskih parametara, kao što su pH, oksido–redukcioni potencijal, koncentracija kompleksnih anjona, poroznost, sorpcione osobine i osnovni hemijski sastav podzemnih voda (Dragović et al. 2014). Rastvoreni ...
... gasovi CO2 i O2 uslovljavaju rastvaranje uranovih minerala (Antonović 1989, Marinković 2007), a podzemne vode obrazovane na višim redoks-potencijalima su pogodnije sredine za migraciju urana (Dangić and Protić 1994). Rastvorljivost urana, kao i ostalih četvorovalentnih aktinida u podzemnim ...Marina D. Ćuk. "Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-02-23)
-
Optimising in electrical energy consumption in mining plants
Snežana Aleksandrović, Vesna Damnjanović, Ilija Jeftenić. "Optimising in electrical energy consumption in mining plants" in 17th International Symposium INFOTEH-JAHORINA 2018, Istočno Sarajevo : Elektrotehnički fakultet, Univerzitet u Istočnom Sarajevu (2018)
-
BEYOND 2020 - Geology explorations and open pit activities affectation in reclamation designing in Kolubara Coal Mines (KCM) Serbia, new considerations
Geology explorations in KCM runs from 1936. year up to these days and still ongoing. Results in >7,200 drill holes with ≈600,000 m of core drilling and gave lignite ore resources of > 4,1Bt, which 1,15Bt are excavated since 1986. of XIX up to early years of XXI century. For further mining operations in open pits stay 1,5Bt of lignite. Under waste heaps are ≈80 km2, additional 85 km2 should be filled. All of that masses/areas were, are ...Bojan Dimitrijević, Bogoljub Vučković, Radmila Gaćina. "BEYOND 2020 - Geology explorations and open pit activities affectation in reclamation designing in Kolubara Coal Mines (KCM) Serbia, new considerations" in 17th International Conference of the open and underwater mining of minerals, Sts. Constantine and Helena Resort, Varna, 18-22 September, Bulgaria, Sofia, Bulgaria : Scientific and Technical Union of Mining, Geology and Metallurgy, (2023)
-
Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла
... (nepovoljna struktura raspoloživih energenata, tehnološka zastarelost i neadekvatno održavanje, niska energetska efikasnost, nizak stepen korišćenja potencijala obnovljivih izvora energije). Zagađivači su i drumski saobraćaj (posebno teška vozila i autobusi) i neke od grana industrije (rafinerije nafte ...Дубравка Новичић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
OER obrazovni sadržaji kao spona između akademskog i preduzetničkog znanja
... licence5. Uvidevši veoma brzo 5https://creativecommons.org/licenses/ 135 značaj i potencijal edXinicijative, MIT i Harvard u saradnji sa univerzitetima Stanford, Berkli i Kvinslend kao i kompanijom Gugl, od juna 2013. nude potpuno besplatno ...Ivan Obradović, Ranka Stanković, Marija Radojičić. "OER obrazovni sadržaji kao spona između akademskog i preduzetničkog znanja" in The fifth Symposium Mathematics and Applications 2014,17-18 October 2014, Belgrade V no. 1, Beograd : Matematički fakultet Univerziteta u Beogradu (2014)
-
Primena termografije u rudarstvu
Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić (2019)Danas, gotovo da nema oblasti u nauci i tehnici u kojoj se Infracrvena termografija ne primenjuje kao metoda za lociranje i praćenje zagrejanih objekata ili tela, beskontaktnu procenu temperature površina, i nedestruktivno ispitivanje materijala. U radu su prikazane mogućnosti i perspektive primene ove metode u oblasti rudarstva.... Slika 14. Emisija štetnih gasova u atmosferu [25] Prirodno izbijanje ili isparavanje gasova geofizičkog porekla u rudnicima i geotermalnim oblastima takođe su pogodna za termovizijska posmatranja. Na vrlo jednostavan način je moguće i locirati curenje metana (Slika 15). Slika ...
... neophodno je upoznavanje rudarskih inženjera koji rade kontrolu teške mobilne i druge opreme sa infracrvenim uređajima radi razumevanja njihovog potencijala. Važno je i da ljudi na vodećim pozicijama u rudarskim kompanijama shvate prednosti primene ovih uređaja. Literatura [1] Gaussorgues G ...Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić. "Primena termografije u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Geonasleđe Golije i Peštera
Ljiljana V. Grujičić-Tešić (2017-09-01)Sprovedena istraživanja u ovoj studiji obuhvatila su izdvajanje, opis, evaluaciju i valorizaciju objekata geonasleđa u cilju razvoja istraživane oblasti sa stanovišta geonauka, geoturizma i geoekologije. Na izučavanom području objekti geonasleđa su evidentirani, interpretirani, vrednovani i kategorisani, dat je predlog promocije geoobjekata, i na kraju predložena dopuna inventara objekata geonasleđa Srbije.U protekle četiri godine, na kompleksu geotopa Golije i Peštera istražena su geološka svojstva stena (tip stene, starost, fosilni sadržaj, morfološke i hidrogeološke karakteristike itd.), na osnovu čega je bilo ...... kao i kulturno - istorijskim, predstavi široj stručnoj, kulturnoj i turističkoj javnosti kao veliki prirodni, ekološko-turistički i privredni potencijal, ne samo nacionalnog, već i međunarodnog značaja. KLJUČNE REČI: geodivezitet, geonasleđe, geoturizam, geokonzervacija, Golija, Pešter NAUČNA ...
... biološko - ekološkim, estetskim i kulturno - istorijskim vrednostima, koje se tokom vremena razvijalo kao rezultat interakcije prirode, prirodnih potencijala područja i tradicionalnog načina života lokalnog stanovništva (Zakon o zaštiti prirode "Službeni glasnik RS" br. 36/09, 88/10, ispr. i 14/16) ...
... stepena zaštite prirodnih dobara - strogi prirodni rezervat. S obzirom da je najviši vrh Golije (1833 mnv), Jankov kamen predstavlja turistički potencijal celog regiona. Do Jankovog kamena (Slika 54) vode makadamski put i pešačka staza, (dužine 10 km) koja je ucrtana na turističkoj karti Srbije ...Ljiljana V. Grujičić-Tešić. "Geonasleđe Golije i Peštera" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2017-09-01)
-
Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu
Četvrtu industrijsku revoluciju – Industriju 4.0 karakteriše upotreba cyber-fizičkih sistema. Da bi se postigla optimalna strategija održavanja (ali i eksploatacije), neophodno je razviti sisteme koji podržavaju napredne inteligentne sisteme održavanja ili tehnologije pametnog održavanja. Iz toga su proizašli postulati Prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) koji definišu veoma blisku budućnost u oblasti održavanja tehničkih sistema pa i rudarske opreme. PdM 4.0 uključuje iskorišćenje snage veštačke inteligencije za stvaranje stalnog uvida u otkrivanje uzroka i anomalija u radu opreme, koje se ...Predrag Jovančić, Vesna Damnjanović, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić. "Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine
Obrenovac i okolna naselja su tokom 2014. godine zbog poplava u Srbiji pretpeli veliku materijalnu štetu, a pored brojnih privrednih preduzeća ozbiljno je bio ugrožen i sistem vodosnabdevanja. Izvorište „Vić bare“ za vodosnabdevanje grada u selu Zabrežje, na Savi, u potpunosti je potopljeno, a vodovodna mreža, u pojedinim delovima već veoma stara, dodatno je oštećena. Poslednjih nekoliko decenija kao glavni razlozi za probleme u vodosnabdevanju Obrenovca isticane su nedovoljne rezerve podzemnih voda na izvorištu. Novijim istraživanjima utvrđene su rezerve ...... odnosno neposredno nakon povlačenja re- ke u korito i uspostavljanja ponovnog funkcionisanja izvorišta, omogućena su određena saznanja u pogledu potencijala i sagledavanja rezervi podzemnih voda. U radu su prikazani rezultati obrađenih podataka koji su na izvorištu prikupljani u periodu neposredno ...Bojan Hajdin, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić. "Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine" in Tehnika, Beograd : Savez inženjera i tehničara Srbije (2017). https://doi.org/10.5937/tehnika1705675H
-
Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini
Bojan Hajdin, Dušan Polomčić (2016)... Evropske unije, 27% električne energije pro- izvedeno je iskorišćavanjem nuklearne energije, 40.5% fosilnim gorivima, 18.5% iskorišćavanjem hi- dro-potencijala i 14.4% iz obnovljivih izvora. Odnos prema upotrebi nuklearne energije u Evropi danas je različit. U zapadnoj Evropi raste antinuk- learno ra ...Bojan Hajdin, Dušan Polomčić. "Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini" in Tehnika 66 no. 5, Beograd : Savez inženjera i tehničara (2016): 777-786. https://doi.org/10.5937/tehnika1604545H
-
Analiza primenjenih metoda za transport parafinske nafte
Dunja Milojević (2024)Sadržaj parafina u nafti ima dominantan uticaj na svojstva parafinskih nafti. Taloženje parafina, odnosno taloženje čvrstih čestica parafinskog voska, predstavlja ozbiljan globalni problem tokom proizvodnje i transporta sirove nafte. Samo taloženje voska zavisi od termodinamičkih faktora, poput temperature, pritiska i sastava nafte. Transport nafte cevovodima je uobičajeni proces transporta u naftnoj industriji. Kada prilikom cevovodnog transporta parafinske sirove nafte, dođe do prekida protoka i hlađenja nafte ispod temperature stinjavanja, parafini će kristalisati, pri čemu će doći do, geliranja celokupne transportovane ...... 2023) U poređenju sa ostala tri načina transporta, transport brodom predstavlja sporiju metodu, a sa aspekta uticaja na Životnu sredinu, postoji potencijal da bude najštetniji. (CNPC Niger Petroleum S.A., 2023) 12 Slika 3.3 - Transport nafte tankerima do rafinerija (iStock) Slika 3.4 - Nafini ...
... tačke A do tačke B. (Abdel-Aal, 2021) Slika 3.7 - Cisterne (iStock) 15 4. PREDNOSTI CEVOVODA, I RIZICI KOJIMA SU ONI IZLOŽENI Stvarni potencijal ovih cevovoda leži u tome što predstavljaju sisteme transporta za ugljovodonike koji, zahvaljujući svojim karakteristikama, pružaju niz prednosti ...Dunja Milojević. Analiza primenjenih metoda za transport parafinske nafte, 2024
-
Речник САНУ као база терминолошких речника (на примеру речника кулинарства)
... Критеријуми за израду терминолошког речника У уводном делу рада желели смо да прикажемо структуру Речника САНУ, његово лексичко обиље, велики потенцијал који пружа као могућа терминолошка база и огроман значај процеса дигитализације као једног од битних фактора који омогућава обогаћивање и осав ...Рада Стијовић, Олга Сабо, Ранка Станковић. "Речник САНУ као база терминолошких речника (на примеру речника кулинарства)" in Словенска терминологија данас, Београд : Српска академија наука и уметности (2017)
-
Long-term planning methodology for improving wood biomass utilization
The insufficiently developed forest management system is often followed by undeveloped forest resources supply chain and insufficient institutional support. These cause inefficient usage of fuel-wood as well as huge amounts of unused forest residues. In order to achieve optimal and long-term sustainable utilisation of biomass, an original methodology based on the interaction of mathematical optimization and backcasting approach has been developed. Mathematical optimization is used for both generation and consideration of techno-economic parameters of the forest biomass supply chain. ...Vladimir Vukašinović, Dušan Gordić, Marija Živković, Davor Koncalović, Dubravka Živković. "Long-term planning methodology for improving wood biomass utilization" in Energy, Elsevier BV (2019). https://doi.org/10.1016/j.energy.2019.03.105
-
Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude
Ivana M. Jovanović (2016-01-13)U oblasti procesa prerade rude, flotacijska koncentracija predstavlja jednu od najznačajnijih i najčešće primenjivanih metoda separacije korisnih od nekorisnih minerala. Samim tim, veoma je važno osigurati uspešan rad flotacijskog postrojenja kroz dostizanje zadovoljavajućih tehno-ekonomskih pokazatelja. Cilj upravljanja procesom flotacijske koncentracije je upravo optimizacija kvaliteta i iskorišćenja korisne komponente u koncentratu uz maksimizaciju profita. Shodno tome, istraživanja na polju modelovanja i upravljanja ovim procesom zauzimaju značajno mesto u praksi kontolnog inženjenringa.Teorijska istraživanja u okviru doktorske disertacije obuhvatila su analizu položaja ...flotacijska koncentracija, modelovanje, upravljanje, inteligentni sistem, soft kompjuting, fazi logika, veštačke neuronske mreže... performanse flotacijskog procesa, ali po pravilu u kratkom vremenskom periodu. Konačno, inteligentne tehnike i ekspertski sistemi imaju dobar potencijal u upravljanju flotacijskim postrojenjima jer povećavaju opštu fleksibilnost kontrole procesa. Eksperimentalna ispitivanja u okviru doktorske ...
... iz postrojenja i rezultata dobijenih prema svakom od modela. Autori su istakli da bez obzira na nesavršenosti, svi modeli imaju manji ili veći potencijal primene u kontrolnim sistemima [Scheiner et al. (1996)]. U nastavku istraživanja Karr i Scheiner su izvršili dodatnu evaluaciju ovih modela i ...
... istraživanje je posebno interesantno, jer za razliku od dosadašnjih pomenutih istraživanja, ne uključuje višeslojni perceptron, već razmatra potencijal dve neuronske mreže čija je primena u modelovanju flotacijskih procesa (za sada) znatno ređa. To su neuronska mreža sa radijalnim baznim funkcijama ...Ivana M. Jovanović. "Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-01-13)
-
High-resolution sequence stratigraphy of carbonates - theory and examples
Jelena Stefanović, Dejan Radivojević (2020)Циљ рада је да кроз теоријски аспект и примере примене представи секвенциону стратиграфију високе резолуције карбонатних седимената. У том смислу први део се односи на појам и значење високе резолуције у секвенционој стратиграфији. Од временских и просторних скала које одговарају сеизмичким профилима у последњих двадесет година метода је нашла примену на скалама које одговарају бушотинским подацима или изданцима. Као најпогоднији седименти за овај тип истраживања су се показали карбонати јер су осетљиви на еустатичке промене, а основе секвенционе стратиграфије ...... таласа и лако подлежу дијагенетским променама јер су минерали нестабилни. У зависности од начина таложења карбоната, минералног састава, дубине и потенцијала раста могу се разликовати три типа „карбонатних фабрика“: Т (tropical и top-of-the-water-column), C (cool water и controlled precipitation) и М ...Jelena Stefanović, Dejan Radivojević. "High-resolution sequence stratigraphy of carbonates - theory and examples" in Zapisnici Srpskog geološkog društva za 2020. godinu, Srpsko geološko društvo (2020)
-
Генеза хидротермалног Cu-Au система Чукару Пеки (Источна Србија)
Милош Велојић (2021)Главни циљ испитивања хидротермалног система Чукару Пеки је разумевање процеса који су довели до његовог настанка, а посебно еволуције рудоносних флуида из којих је настала рудна минерализација. Утврђено је да је овај систем настао у периоду пре 86,78 - 85,19 Ma из магматског интрузива који је био богат водом и имао висок оксидативни потенцијал. Током хлађења, из овог магматског интрузива су издвојени веома врели флуиди, који су имали температуре изнад 600°С и висок салинитет. У ...Борска металогенетска зона, Тимочки магматски комплекс, порфирска лежишта, високосулфидациона лежишта, флуидне инклузије, рудне парагенезе, геохронологија, хидротермалне алтерације, LA-ICP-MS... . Утврђено је да је овај систем настао у периоду пре 86,78 - 85,19 Ma из магматског интрузива који је био богат водом и имао висок оксидативни потенцијал. Током хлађења, из овог магматског интрузива су издвојени веома врели флуиди, који су имали температуре изнад 600°С и висок салинитет. У формирању ...
... радовима на овом простору налазе се у извештају немачког геофизичара О. Мајсера из 1950. године (резултати мерења методом сопственог електричног потенцијала), док су у раздобљу 1969- 1988. године, на истом простору вршена гравиметријска, геомагнетна и геоелектрична испитивања различитим методама од ...
... односу на све анализиране системе (82,8-82,73 Ма). Еуропијумова аномалија у цирконима се често користи као индикатор продуктивности магме и потенцијала за формирање хидротермалних лежишта минералних сировина (Dilles et al., 2015; Lee et al., 2017; Large et al., 2018). Церијумова аномалија се такође ...Милош Велојић. Генеза хидротермалног Cu-Au система Чукару Пеки (Источна Србија), Београд : [М. Велојић], 2021
-
Upravljanje proizvodnjom nafte – novi alat na bazi fazi logike
... generalizacijama i kategorijama koje tretiraju. Te generalizacije i kategorije su: RESURSI (kadrovi, znanja, informacije, RF spektar, geotermalni potencijal, tehnički sistemi, otpad, materija, tehnički materijali, hardver, softver...); PROCESI (razvoj, proizvodnja, kontrola, tehnička dijagnostika ...
... Tibor Njergeš, Goran Jovičić, Aleksandar Rajić 185-193 GEOTERMALNA PROPORCIONALNO HIDRAULIČKA BUŠEĆA GARNITURA Veselin Mulić, Ljubica Lazić Vulićević, Julija Mulić 194-202 HIDRAULIČKI PROPORCIONALNI SISTEMI I VENTILI GEOTERMALNIH BUŠEĆIH GARNITURA Veselin Mulić, Milenko Stašević, Julija ...
... zbog korišćenja geotermalne energije. U radu su prikazani samo pojedini podsistemi bušeće garniture po sopstvenom izboru autora koji su važni za: trgovinu, korišćenje, održavanje i tehničko unapređenje proporcionalne tehnike tokom nastavka saradnje. Ključne reči: Geotermalna energija, hidraulička ...Мирослав Црногорац, Душан Даниловић, Лола Томић. "Upravljanje proizvodnjom nafte – novi alat na bazi fazi logike" in IX Naučno stručni skup Preduzetništvo, inženjerstvo i menadžment Zrenjanin, 24.10.2020. god., Visoka tehnička škola strukovnih studija u Zrenjaninu (2020)
-
Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена
Jelena R. Pantić (2015-07-10)Механохемијска активација стехиометријске смеше реактаната TiO2, SiO2 и CaCO3 показала се као веома успешна и једноставна метода за добијање сфена (CaTiSiO5). На основу мерења релативних густина свих синтерованих узорака установљено је да максималну густину од 93,9 % имају узорци који су активирани 30 минута и синтеровани на 1200 °С. Микроструктурном анализом, тј. анализом слика синтерованих узорака активираних 30 минута, које су добијене скенирајућом електронском микроскопијом, опажа се бимодална расподела величине зрна, са просечном величином од 3 μm, односно 5 ...сфен, механохемија, Ритвелдова метода, оптичка спектроскопија, микроструктурна анализа, фазна трансфоpмација, чврсти раствори... собној температури (Grigorieva et al., 2003; Здујић, 2001), тако да су истраживања у тој области веома актуелне. У даљем истраживању испитан је потенцијал механохемијске методе за добијање пигментa на бази сфена допираног хромом (CaTi1−yCrySiO5), где је y = 0,0003, 0,0005, 0,0010, 0,0015, 0,0035 ...
... (2.2) где су p - притисак, t – температура и - параметар уређености, при чему она задовољава следећи услов: потенцијал као скаларна величина мора бити инваријантна у односу на било које промене симетричне фазе, тј. * , ...
... измењен симетријском операцијом. Ако се у околини фазног прелаза другог реда ограничимо на анализу малих деформација решетке, тада термодинамички потенцијал можемо развити у степени ред по : 2 2 1'0 , ...Jelena R. Pantić. "Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-10)