Претрага

Упит dcterms_subject_txt:Prirodni gas

374 items

  • Assessment of environmental radioactivity and health hazard at Stara Planina region

    Slavko Dimovic, Boris Vakanjac, Ivana Jelic, Milena Rikalovic, Vesna Ristic-Vakanjac, Radoje Bankovic (2021)
    Циљ студије је био да се процени потенцијални ризик од зрачења у близини напуштених рудника уранијума, јаловишта или лежишта уранијума на Старој планини у Србији. За процену ризика одређено је неколико параметара: активност еквивалента радијума, Raeq, екстерни индекс опасности, Hex, брзина апсорбоване дозе гама зрачења, D, годишња ефективна доза на позадинској експозицији гама гама на отвореном, AEDoutdoor и ризик од рака током живота, ELCR. Добијени резултати су показали да сви узорци, осим једног, имају Raeq вредност и до два ...
    природна радиоактивност, животна средина, здравље, опасност, процена ризика

  • Hidrogeoekološki aspekti aksploatacije uglja u Pelagonijskom basenu (Makedonija)

    Kostadin J. Jovanov (2016-06-24)
    Leţišta uglja „Suvodol“, „Brod-Gneotino“ su u eksploataciji, a leţište uglja „Ţivojno“je u fazi pripremi. Nalaze se u krajnjem jugoistočnom i juţnom delu Pelagonijskekotline. Sva tri leţišta stvorena su u neogenim sedimentima u jezerskim uslovimasedimentacije u zoni kontakta sa prekambrijumskim kristalastim stenama. Kod sva trileţišta ugalja se javljaju više slojeva različite debljine, u okviru kojih se nalaze klastičnisedimenti (gline, peskovi i dr.). U podini ugljenog basena nalaze se kristalaste steneprekambrijumske starosti.Teren u okolini leţišta uglja karakteriše se umereno kontinentalnom klimom, ...
    ugalj, podzemne vode, površinske vode, neogeni kompleks, izdani,transmisibilnost, nivo podzemne vode, sniţenje nivoa
    ... poroznošću, kao i u vodonosnim sredinama neogenog kompleksa. Odlikuju se kiselim ukusom, mirisom koji potiče od vodonik-sulfida (H2S), sadrţajem prirodnog gasa CO2 i sa povećanom temperaturom. Mineralne vode u stenama pukotinske poroznosti kod sela Rapeţ imaju mineralizaciju 2,7 g/l. Po anjonsk ...
    ... „Suvodol”, „Brod-Gneotino” i „Ţivojno” (poglavlje 2.2.5.2). Mineralne vode odlikuju se kiselim ukusom, mirisom na H2S i visokim sadrţajima prirodnog gasa CO2 sa povećanom temperaturom. Mineralizacija ovih voda je promenjliva i povećava se sa dubinom. U bušotinama do dubine od oko 150 m, mine ...
    ... USLOVI OVODNJENOSTI Ovodnjenost leţišta uglja “Suvodol” i “Brod-Gneotino” posledica je više prirodnih i veštačkih uslova u njihovom okruţenju. 4.1.1. Prirodni uslovi ovodnjenosti U grupu prirodnih uslova ovodnjenosti analizirani su: strukturno - geološki, hidrogeološki, geomorfološki ...

  • Maturation and isotopic changes of individual hydrocarbons in lignite lithotypes through diagenesis and early catagenesis

    Ivan Kojić, Achim Bechtel, Reinhard Sachsenhofer, Dragana Životić, Ksenija Stojanović (2019)
    ... moisture) occurs between 400 "С and 500 %C. Aliphatic апд aromatic fractions isolated from lignite extracts and hquid pyrolysis prođucts were analyzed by gas chromatography-mass spectrometry. Carbon isotope determinations (65С) of indiviđual compounds in these fractions were also performed. Compositions ...

  • Strukture kristala - odabrana poglavlja iz kristalografije i njena multidisciplinarnost

    Ljiljana Karanović (2024)
    Kristalografija

  • Influence of mono- and two-component organic modifiers on determination of lipophilicity of tetradentate Schiff bases

    Nikola Stevanović, Aleksandar Mijatović, Aleksandar Lolić, Mario Zlatović, Rada Baošić (2021)
    Ispitivani su uticaji primene mono- i dvokomponentnih organskih modifikatora na određivanje lipofilnosti 12 tetradentatnih Šifovih baza metodom reverzno-fazne tankoslojne hromatografije. Osnovni cilj je da se proceni tip interakcije između posmatranih jedinjenja i komponenti primenjenih hromatografskih sistema i uspostavi neki obrazac ponašanja kako bi se lakše izabrala kombinacija organskih modifikatora koji će simulirati interakciju u biološkim sistemima na osnovu činjenica da iste osnovne intermolekularne interakcije su odgovorne za ponašanje supstanci i u biološkom i u hromatografskom sistemu. Primenjeni organski modifikator ...
    Šifove baze, Lipofilnost, RP-TLC, Organski modifikatori

  • Increasing the Local Road Network Resilience from Natural Hazards in Municipalities in Serbia

    Biljana Abolmasov, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić, Nikola Vulović (2024)
    lokalni putevi, prirodni hazardi, otpornost na klimatske promene, MaPLoRds

  • Priprema ležišta bakra i zlata za primenu metode podzemnog otkopavanja u pojasevima iznad XIX horizonta

    Strahinja Petković (2024)
    Ovaj rad se fokusira na primenu metode otkopavanja sa zasipavanjem otkopnog prostora na primeru ležišta bakra.Analizirani su ključni elementi, uključujući geološke karakteristike ležišta, tehničko-eksploatacione faktore, dimenzionisanje prostorija, pripremne radove, bušačko-minerske aktivnosti, utovar i transport, ventilaciju i zasipavanje otkopanog prostora pastom zasipom. Takođe je, sprovedena analiza troškova, uključujući cenu izrade pripremnih prostorija po dužnom metru, u zavisnosti od kvaliteta radnog okruženja. Na kraju su definisani osnovni pokazatelji otkopavanja ležišta, uključujući količinu rude u otkopnom pojasu, kao i koeficijente iskorišćenja i ...
    podzemna eksploatacija, bakar, otvaranje rudnika, metoda otkopavanja
    ... dleta. 3.5.Provetravanje Provetravanje u podzemnim prostorijama predstavlja ključan proces koji obezbeđuje dotok svežeg vazduha, uklanja štetne gasove i održava sigurnosne uslove za radnike. Sistem ventilacije mora biti pažljivo projektovan kako bi osigurao efikasan protok vazduha kroz sve delove ...
    ... vazduha. Ovaj proces direktno utiče na bezbednost i efikasnost rada u rudarskim prostorijama. Određivanje količine vazduha potrebne za razređenje gasova od miniranja u Q=13”5 t Ge xF(15 + %),m3 /min gde je: t— vreme provetravanja, min Qe – količina eksploziva za 1 miniranje, kg F- površina ...
    ... provetravanje Potrebna količina vazduha određuje se na osnovu više kriterijuma: zahteva Najveća potreba za vazduhom dolazi od razređenja izduvnih gasova dizel za radnu sredinu, minimalne brzine vazduha, količine eksploziva i upotrebe dizel mašina. Svaki kriterijum se proračunava pojedinačno, a uzima ...

  • Savremene tendencije upravljanja mineralnim resursima u svetu i stanje u Republici Srbiji

    Dragan Ignjatović, Vladimir Pavlović (2024)
    Strategija upravljanja mineralnim i drugim geološkim resursima na održivim i holističkim osnovama, služi kao osnova za vladinu politiku vezanu za geološka istraživanja i eksploataciju mineralnih resursa u skladu sa njenim pravnim i regulativnim obavezama. Uspostavljanje Strategije obezbeđuje osnovu za dalji razvoj i ona se realizuje u relevantnim oblastima politike kako bi se postigli postavljeni ciljevi, pri čemu se resursi moraju dobijati i koristiti na održiv način. Strategija treba transparentno da istakne mogućnosti i izazove, stvori preduslove, razjasni uloge i ...
    strategija upravljanja, mineralni resursi, rezerve, rudarstvo, geologija.
    ... ckonomski i ekološki uslovi. U Republici Srbiji se proizvode: bakar, olovo, selen, cink, zlato, paladijum, platina, srebro, kaolin, so, lignit, prirodni gas, i dr. Ukupna proizvodnja u 2022. godini iznosila je oko 70 miliona tona [1]. Detaljni podaci o proizvedenim količinama je dat u Tabeli 1. U ...
    ... 301.000 +7,9 % So [t] 7.811 13.464 6.703 6.469 5.969 - 23,6% Lignit [t] 37.648.957 | 38.880.520 | 39.673.059 | 36.417.513 | 35.129.690 -67% Prirodni gas | [m*| 450x10% 439x10% 409x10% 362x10% 328x10% - 27,1 % Nafta [t] 910.712 881.000 859.226 835.319 823.280 -96% Ukupno [t] 39.267.954 | 40.441 ...
    ... reserves, mining, geology. 1. Uvod Rudarstvo je jedna od najstarijih grana privrede. Bavi se eksploatacijom mineralnih sirovina koje su neobnovljiv prirodni resurs i čija se upotrebna vrednost, zavisno od potreba i tehnologije prerade, stalno menja. Jedan od zadataka struke je da stalno preispituje i ...

  • The Potential of Biomarkers to Distinguish Lower and Middle Miocene Lignites from the Coal-Mining District of Lusatia

    I. Kojic, J. Kus, D. Zivotic, K. Stojanovic (2021)
    ... al., 2020). The contents of moisture, ash, sulphur, and total organic carbon (TOC) were determined. The biomarker compositions were evaluated using gas chromatography-mass spectrometry. TOC contents (48.17 – 57.20 %) associated with ash contents < 11.5 % indicate relatively stable water-level ...

  • Tehnologija izrade i opremanje magacina eksploziva za potrebe ležišta bakra

    Aleksandar Milojević (2024)
    Nakon radova otvaranja i početka eksploatacije, rudno telo bakra velikih rezervi zahteva i veliku količinu eksploziva da bi se ostvario zacrtan kapacitet. Samim tim, neophodno je izraditi funkcionalan magacin eksploziva koji će biti pristupačan svim horizontima i koji će moći da ispuni celokupni kapacitet svih horizonata. Obzirom da će se u magacinu skladištiti eksploziv, on mora ispunjavati specijalne uslove kako bi skladištenje bilo bezbedno. Neophodno je isprojektovati magacin tako da ispuni sve zahteve po pitanju količine i načina skladištenja eksploziva, ...
    podzemna eksploatacija, ležište bakra, magacin, eksploziv
    ... osnovu sledećih kriterijuma: • razređenja štetnih gasova produkata miniranja, • intenziteta zaprašenosti pri bušenju i utovaru, • razređenja izduvnih gasova i čađi mašina sa dizel motorom Određivanje količine vazduha potrebne za razređenje gasova od miniranja u odnosu na količinu eksploziva za ...
    ... poprečnog preseka 4,71 m?. 3.3. Izbor lokacije Kao što Je već napomenuto, jJamski magacin se mora izraditi u izlaznoj vazdušnoj struji, da bi gasovi ı toplota bili na putu van jame ukoliko dođe do vanrednih slučajeva (požara, eksplozije itd.). Jamski magacin bi trebalo graditi u jalovoj steni ...
    ... eksploziva za jedno miniranje, A – poprečni presek prostorije. U sledećoj tabeli prikazane su vrednosti količine vazduha potrebne za razređenje gasova od miniranja u zavisnosti od poprečnog preseka prostorije. Tabela 4.21. Kompresiono provetravanje KSMEx PVH KIZEx Q (m*/min) 211,29 236,23 156 ...

  • Konceptualni model hidrogeotermalnog sistema šire okoline Brusa - geotermalna karakterizacija sistema / Conceptual model of hydrothermal system of Brus area - system geothermal characterization

    Dejan Milenić, Ana Vranješ, Marinko Toljić, Ivana Vasiljević, Natalija Radosavljević, Matija Ognjanović (2024)
    Postavljeni konceptualni model hidrogeotermalnog sistema Brusa sa širom okolinom testiran je primenom različitih hidrohemijskih i izotopskih metoda u cilju njegove verifikacije i karakterizacije. Rezultati su ukazali na atomsfersko poreklo geotermalnih fluida i na razviće primarnih rezervoara u okviru karbonatnih stena. Prvi rezervoar formiran je u okviru krečnjaka gornjotrijakse starosti, dok drugi rezervoar egzistira u okviru trijskaih mermera. Zone prihranjivanja locirane su u zapadnom delu terena. Sistemi gravitacionih raseda kontrolišu kretanje fluida u sistemu, dok proces jonske izmene dominira u ...
    hidrogeotermalni sistem, hidrohemijske i izotopske metode, mladi intruzivi

  • A Knowledge-Based Approach to Mine Ventilation Planning in Yugoslav Mining Practice

    Nikola Lilić, Ivan Obradović, Ranka Stanković (2002)
    Ventilation system analysis is a complex process based on the calculation and analysis of numerous parameters. These problems can be successfully solved by the SimVent numerical package, but a full understanding and use of the obtained results require the involvement of an experienced specialist in the ventilation field. The solution was found in the creation of a hybrid system INVENTS, whose knowledge base represents a formalization of the expert knowledge in the mine ventilation field. In this paper, we ...
    ... the ventilation network, • simulation of climate conditions in mine workings, • modeling of fire incidence in the ventilation network, as well as • gas distribution in the network. The results obtained through SimVent’s simulations can be exported to VENTEX — a diagnostic expert system that performs ...
    ... ining bas ic netw ork res is tanc e v entila tion s y s tem es tima tion v entila tion s imu la tion De s ig n CFD Estimates es tima tion o f gas and d u st emi s sion and temperature c onditions f low p roc es s modelling u sing CFD Dat a acqu is i t io n v entila tion and p s y chromet ...
    ... climate conditions in mine workings, (iii) a block for temperature and heat depression analysis in fire incidence condi- tions, and (iv) a block for gas distribution analysis in the ventilation network, which are interactively connected. SimVent can be used for the analysis of venti- lation system stability ...

  • Konstitutivne zavisnosti komunalnog otpada sa deponija u Srbiji

    Dragoslav Rakić (2013-05-10)
    U disertaciji su prikazani rezultati laboratorijskih ispitivanja uzoraka komunalnogotpada dobijeni u aparatima za direktno smicanje i edometarskim aparatima (jedanedometarski aparat konstruisan je za potrebe ove disertacije). Sva ispitivanja su izvršenana veštački pripremljenim uzorcima, uz uvažavanje preporuka koje se odnose nadimenzije korišćenih aparata i veličinu najvećih frakcija u uzorku (EN 1997-2, ASTM2007-a, 2007-b). Za formiranje uzoraka korišćen je komunalni otpad različite starosti,uzet sa dve deponije u Srbiji (Ade Huje u Beogradu i gradske deponije u Novom Sadu).Interpretacija rezultata dobijenih iz ...
    komunalni otpad, deponija, geotehnička klasifikacija, čvrstoća smicanja,deformabilnost, indeks primarne kompresije, indeks sekundarne kompresije, modelisleganja
    ... čvrstoća i deformabilnost); - mogućnost proceđivanja filtrata i gasa u prirodni teren – hidraulička provodljivost podloge/temelja i okolnog tla (vodopropustljivost, podložnost zagađenju, kapacitet prečišćavanja); - ocenu prirodnog rizika (seizmičnost, mogućnost pojave savremenih procesa); - blizinu ...
    ... Dubina iskopa zavisi od dubine prirodne nepropusne podloge - najčešće gline i nivoa podzemne vode. prirodni teren završna prekrivka I II III Slika 2.3 Deponija formirana nasipanjem ispod i na površini terena - zatrpavanje postojećih prirodnih depresija tzv. kanjonska ispuna ili ...
    ... nje deponijskog gasa - količine gasa mogu biti znatne i uglavnom se radi o metanu i ugljen dioksidu. U razvijenim zemljama koriste se za stvaranje energije a prema nekim procenama danas u svetu postoji više od 1150 postrojenja (kogeneratora) za iskorišćavanje deponijskog gasa. Pored pomenutih ...

  • Konstitutivne zavisnosti komunalnog otpada sa deponija u Srbiji

    Dragoslav Rakić (2013-05-10)
    U disertaciji su prikazani rezultati laboratorijskih ispitivanja uzoraka komunalnogotpada dobijeni u aparatima za direktno smicanje i edometarskim aparatima (jedanedometarski aparat konstruisan je za potrebe ove disertacije). Sva ispitivanja su izvršenana veštački pripremljenim uzorcima, uz uvažavanje preporuka koje se odnose nadimenzije korišćenih aparata i veličinu najvećih frakcija u uzorku (EN 1997-2, ASTM2007-a, 2007-b). Za formiranje uzoraka korišćen je komunalni otpad različite starosti,uzet sa dve deponije u Srbiji (Ade Huje u Beogradu i gradske deponije u Novom Sadu).Interpretacija rezultata dobijenih iz ...
    komunalni otpad, deponija, geotehnička klasifikacija, čvrstoća smicanja,deformabilnost, indeks primarne kompresije, indeks sekundarne kompresije, modelisleganja
    ... čvrstoća i deformabilnost); - mogućnost proceđivanja filtrata i gasa u prirodni teren – hidraulička provodljivost podloge/temelja i okolnog tla (vodopropustljivost, podložnost zagađenju, kapacitet prečišćavanja); - ocenu prirodnog rizika (seizmičnost, mogućnost pojave savremenih procesa); - blizinu ...
    ... Dubina iskopa zavisi od dubine prirodne nepropusne podloge - najčešće gline i nivoa podzemne vode. prirodni teren završna prekrivka I II III Slika 2.3 Deponija formirana nasipanjem ispod i na površini terena - zatrpavanje postojećih prirodnih depresija tzv. kanjonska ispuna ili ...
    ... nje deponijskog gasa - količine gasa mogu biti znatne i uglavnom se radi o metanu i ugljen dioksidu. U razvijenim zemljama koriste se za stvaranje energije a prema nekim procenama danas u svetu postoji više od 1150 postrojenja (kogeneratora) za iskorišćavanje deponijskog gasa. Pored pomenutih ...

  • Terminological and lexical resources used to provide open multilingual educational resources

    Biljana Lazić, Danica Seničić, Aleksandra Tomašević, Bojan Zlatić (2016)
    Open educational resources (OER) within BAEKTEL (Blending Academic and Entrepreneurial Knowledge in Technology enhanced learning) network will be available in different languages, mostly in the languages of Western Balkans, Russian and English. University of Belgrade (UB) hosts a central repository based on: BAEKTEL Metadata Portal (BMP), terminological web application for management, browse and search of terminological resources, web services for linguistic support (query expansion, information retrieval, OER indexing, etc.), annotation of selected resources and OER repository on local edX ...
    otvoreni obrazovni resursi, leksički resursi, obrada prirodnih jezika, terminologija

  • Navigacija budućnosti: poslovni rizici i prilike u rudarskoj industriji

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Vuk Lazić (2024)
    Sektor rudarstva i metalurgije se globalno suočava sa brzo evoluirajućim okruženjem u 2024. godini, koje karakteriše jedinstvena međusobna zavisnost rizika i prilika. Sektor je u središtu globalne energetske tranzicije, uz rastuću potražnju za kritičnim mineralnim sirovinama poput litijuma, nikla i bakra, koji su od suštinskog značaja za tehnologije obnovljive energije i električna vozila. Međutim, ova sve veća odgovornost donosi brojne izazove, uključujući pojačanu pažnju na ekološke, društvene i upravljačke (ESG) faktore, fizičke i tranzicione rizike uzrokovane klimatskim promenama, i ...

  • Modeliranje buke u zoni površinskog kopa Ljubija ležišta Ciganuša - Škorac

    Teodora Kaličanin (2024)
    Svaki neželjeni zvuk u prirodi se može definisati kao buka. Buka svakodnevno utiče na ljude i predstavlja pretnju po ljudsko zdravalje. Zbog toga su nastale mnoge metode za merenje, proračun i saniranje ovog problema.Tema ovog završnog rada master studija je modeliranje buke u zoni površinskog kopa ''Ljubija''. Opisani su pojam buke i zvuka kao osnov za kasnije iznesene podatke, kao i tipovi i različiti izvori buke. Prikazane su metode merenja buke i uređaji koji se u tom procesu koriste. Obrađen ...
    buka, modeliranje, uticaj na čoveka, površinski kop
    ... tri puta brza u helijumu nego u vazduhu; C tvrsta telaŽ> C tečnostŽ> C gas 5 Jača elastična veza između čestica čvrstih tela utiče da brzina zvuka kroz čvrsta tela bude najveća. • Temperature sredine Kod idealnih gasova, kao što je vazduh, pri adijabatskim procesima brzina zvuka je jednaka: ...
    ... SoundPLAN, koji omogućava precizno modeliranje buke u zavisnosti od različitih faktora, uključujući meteorološke uslove, brzinu vetra i prisustvo prirodnih ili veštačkih barijera, dobijeni su rezultati koji ukazuju na to da nivo buke u najbližim receptorima ne prelazi zakonski propisane granice. To ...
    ... C) Slika 2. Zavisnost brzine zvuka u vazduhu od temperature [3] S5D Brzina zvuka se ne menja sa promenama pritiska sredine, Jerje za većinu gasova odnos gustine sredine i pritiska u stacionarnom stanju nezavisan od pritiska. Odnos pritiska i gustine je proporcionalan temperaturi, pa se za ...

  • The analysis of the geothermal energy capacity for power generation in Serbia

    Jana Stojković, Goran Marinković, Petar Papić, Mihailo Milivojević, Maja Todorović, Marina Ćuk (2013)
    Renewable Energy, Sustainability and the Environment
    ... especially of fluids hotter than 100 °C. Any separa- tion of vapour from liquid water may alter the water chemistry and greatly affect the use of gas, isotope or some other geothermometer [1]. Temperature of deep groundwater is determined indirectly, because the method in- volved is fast and inexpensive ...
    ... Project No. 43004, as well as by Ministry of Environ- ment, Mining and Spatial planning of Serbia. References [1] Arnorsson, S., Gunnlaugsson, E., New Gas Geothermometers for Geothermal Exploration – Calibration and Application, Geochim. Cosmochim. Acta, 49 (1985), pp. 1307-1325 [2] Milivojevi}, M., G ...

  • Life Cycle Assessment of Individual Wood Biomass Heating Systems in Households

    Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković (2020)
    The use of solid fuels (wood biomass and coal) for heating of households continues to be common practice within European countries. Solid fuel combustion in households contributes more than 46% to total emissions of fine particulate matter. In this study, a life-cycle assessment (LCA) of firewood-based and pellet-based heating systems is performed. These two systems represent two different types of individual wood biomass heating systems. In the case of the firewood-based heating systems, it is analyzed a typical stove ...
    Grejanje, Analiza životnog ciklusa, Drvna biomasa, Individualni sistemi grejanja
    ... (Impact assessment), ISO 14043 (Interpretation) [15]. Life-cycle assessment (LCA) is considered as an effective method to evaluate the greenhouse gas (GHG) emissions of a particular HS throughout its lifetime [9]. In this paper, it is implemented the Global Warming Potential (GWP) as an impact ...
    ... com/cms_upload/catalog/product_files/1150_mbs_pellet_- __uputstvo_za_rukovanje.pdf (accessed 25 Sept. 2020). [23] EPA, Emission Factors for Greenhouse Gas Inventories. https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-07/documents/emission- factors_2014.pdf (accessed 25 Sept. 2020.) [24] Ecoinvent, Ecoinvent ...

  • Tectono-lithostratigraphic model of the Northern Banat Miocene sediments (Pannonian Basin, Serbia)

    Dejan Radivojević, Ljupko Rundić (2017)
    ... 1237–1254. ŠOLEVIĆ, T., STOJANOVIĆ, K., BOJESEN‐KOEFOED, J., NYTOFT, H.P., JOVANČIĆEVIĆ, B. & VITOROVIĆ, D. (2008): Origin of oils in the Velebit oil‐gas ºeld, SE Pannonian Basin, Serbia – Source rocks characterization based on biological marker distributions, Organic Geochem., 39/1, 118–134. MODELING ...