Претрага

Упит dcterms_subject_txt:teški metali

339 items

  • The oil industry and climate changes

    Dejan Radivojević (2020)
    Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...
    vremenske prilike, klima, naftne kompanije, strategije, Srbija
    ... goriva su naj- skeptičniji [4]. Možda je najlakše objasniti ovakvo sta- nje citatom čuvenog dobitnika Pulicerove nagrade Up- ton Sinclair-a: da je „teško naterati čoveka da nešto razume kada njegova plata zavisi upravo od nerazu- mevanja problema“. Razlike u shvatanju problema klimatskih promena ...
    ... sredinom 18. veka. U stu- diji istog autora iz septembra ove godine [6] dat je pri- kaz najvećih emitera gasova staklene bašte (slika 2). Ipak, teško je naći pouzdane podatke obzirom na to da kompanije manipulišu podacima u cilju očuvanja profita. Tako je studija Univerziteta Harvard [7] koja ...
    ... klimatske promene (UNFCCC), Ciljevi prvog obave- zujućeg perioda bili su smanjenje emisije šest glavnih gasova staklene bašte: ugljen dioksida (CO2); metana (CH4); azot suboksida (N2O); fluorougljovodonika (HFCs); perfluorugljenika (PFCs) i sumpor heksaflu- orida (SF6). Za njegovo stupanje na snagu ...

  • Effectiveness Analysis of Different Bucket-wheel Excavators

    Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Filip Miletić (2021)
    Coal production in open-pit lignite mines in the Republic of Serbia is performed with continuous work systems. In addition to coal production, the same systems are used for the exploitation of large quantities of overburden. According to the reliability concept, continuous systems are in linear connection. If the failure occurs in one part of the system, that will produce a downtime of the entire system. The initial and most important factor of continuous systems is the bucket-wheel excavator. It ...
    bucket-wheel excavator, open-pit coal mine, mining, multi-criteria decision methods

  • Synthesis and characterization of high-pressure and high-temperature sphene (CaTiSiO5)

    Jelena Pantić, Vladimir Urbanovich, Vesna Poharc-Logar, Bojan Jokić, Marija Stojmenović, Aleksandar Kremenović, Branko Matović (2014)
    Sphene (CaTiSiO5), a calcium titanosilicate ceramic has been prepared from a powder mixture of CaCO3, TiO2 and SiO2 using vibro-milling for homogenization and activation of precursors. During the highpressure and high-temperature synthesis (HPS) process at 4 GPa and 1,200 °C, sphene undergoes into phase transition, from room-temperature phase P21/a to high-temperature phase A2/a. Evidence of that structural phase transition is given in this paper using infrared, Raman spectroscopy and X-ray powder diffraction. Rietveld refinement was employed to get the ...
    Sphene, Phase transition, Raman spectroscopy, X-ray diffraction, SEM, IR

  • Mineralogical analysis of a clay body from Zlakusa, Serbia, used in the manufacture of traditional pottery

    Maja Milošević, Biljana Đorđević, Mihovil Logar (2020)
    калцит, сирова глина, традиционална керамика, Злакуса
    ... Abdelmalek et al, ). The XRPD traces of the oriented clay fractions of the investigated samples are presented in . The transformation of kaolinite into meta- kaolin is observed with the disappearance of the reflection at 12.3%20 (7.1 A) after heating at 500% (Bergaya & Lagaly, ; Abdelmalek et al., ). ...

  • Vodosnabdevanje podzemnim vodama u Srbiji-stanje i perspektive

    Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Petar Dokmanović, Petar Papić, Vesna Ristić-Vakanjac, Bojan Hajdin, Saša Milanović, Dragoljub Bajić (2011)
    ... NO 2 -N i NO 3 -N), koji su glavni indikatori poljoprivrednog uticaja na plitke izdani. Gvožđe i mangan su deo programa monitoringa, kao i teški metali Zn, Cu, Cr, Pb, Cd, Hg, Ni i As. Neki od češće korišćenih pesticida (lindan, atrazin, simazin, propazin, aldrin, endrin, i metokihlor), kao i druge ...

  • Proračun osnovnih mehanizama na rotornom bageru ShRs 1300 na PK Polje E

    Luka Nikolić (2024)
    Površinska eksoloatacija ležišta mineralnih sirovina, a posebno uglja (lignita) vrši se primenom različitih rudarskih mašina. U zavisnosti od tipa ležišta, rudarsko-geoloških uslova, ekonomske analize i sl. koriste se sistemi sa kontinualnim ili diskontinualnim načinom rada.Kod kontinualnih sistema, primenjuju se kompleksne rudarske mašine kod kojih se proces odvija neprekidno odnosno bez ciklusa utovara, transporta i odlaganja i najčešće rade u sve tri smene. Rotorni bageri i bageri vedričari, transporteri sa gumenom trakom, odlagači ili deponijske mašine čine tkz BTO ili ...
    rudarstvo, rotorni bager, ugalj, ShRs 1300
    ... Geografski položaj PK polje E RB „Kolubara“ se sastoji od više radnih Jedinica i to su „Kolubara-Površinski kopovi“, „Kolubara-Prerada,“ Kolubara Metal“, „Kolubara Projekt“, koje se osim proizvodnje i prerade uglja bave i proizvodnjom rudarske opreme i projektovanjem u oblasti rudarstva ı građevinarsta ...
    ... obuhvata pored radova koji su predviđeni servisom i sve radove, koji su navedeni u nalogu za popravku. Njega izvode investicione grupe iz „Kolubare-Metal“ potpomognute ekipama iz radionica pri površinskom kopu. Slika 4 Kugle i Staze Slika 3 Rotorni bager SRs 1300 za vreme remonta 3. OPŠTE O ROTORNIM ...
    ... povrsinskim kopovima RB Kolubara ugalj kopaju rotorni bageri. Ove masivne mašine, koje otkopavaju ugalj i otkrivku, prosečno su visoke oko 35 metara i teške do 3000 tona. Da bi se došlo do ugljenih slojeva, neophodno je najpre otkopati otkrivku, koja se otkopava i odlaže BTO (bager-traka-odlagač) sistemima ...

  • Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu

    Marjan M. Hudej (2014-02-03)
    osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...
    rudarstvo, odlučivanje, upravljanje, model,multivarijabilno, multiatributno, multikriterijumsko
    ... Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet 18  Uticaji teško predvidljivih činilaca, npr. koncentracija metana u jami, prodor vode, špekulativna berzanska događanja na tržištu, tehnološki ekscesi, požari i sl.  Složena ili teška merljivost i kvantifikacija relevantnih parametara stanja i procesa ...
    ... tipa. Kvantitativni kriterijumi K1 i K2, iskazuju se numeričkim novčanim vrednostima, teže minimumu i u funkcionalnoj su vezi sa drugim uslovom definisanom u poglavlju 2. Kvalitativni kriterijumi K3, K4, K5 i K6 teže maksimumu, a iskazuju se ocenama: loše (ekvivalent 1), dovoljno dobro (ekvivalent ...
    ... radi navodimo kao primer pojavu metana, na šta se računa tokom gradnje okna, i koja u potpunosti ima obeležja stohastičnosti i promenljivost u vremenu i u prostoru. Nemoguće je precizno predvideti na kojoj će se dubini i sa kojom koncentracijom pojaviti metan, a to se direktno reflektuje na d ...

  • Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu

    Marjan M. Hudej (2014-02-03)
    osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...
    rudarstvo, odlučivanje, upravljanje, model,multivarijabilno, multiatributno, multikriterijumsko
    ... Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet 18  Uticaji teško predvidljivih činilaca, npr. koncentracija metana u jami, prodor vode, špekulativna berzanska događanja na tržištu, tehnološki ekscesi, požari i sl.  Složena ili teška merljivost i kvantifikacija relevantnih parametara stanja i procesa ...
    ... tipa. Kvantitativni kriterijumi K1 i K2, iskazuju se numeričkim novčanim vrednostima, teže minimumu i u funkcionalnoj su vezi sa drugim uslovom definisanom u poglavlju 2. Kvalitativni kriterijumi K3, K4, K5 i K6 teže maksimumu, a iskazuju se ocenama: loše (ekvivalent 1), dovoljno dobro (ekvivalent ...
    ... radi navodimo kao primer pojavu metana, na šta se računa tokom gradnje okna, i koja u potpunosti ima obeležja stohastičnosti i promenljivost u vremenu i u prostoru. Nemoguće je precizno predvideti na kojoj će se dubini i sa kojom koncentracijom pojaviti metan, a to se direktno reflektuje na d ...

  • Keyword Extraction from Parallel Abstracts of Scientific Publications

    Slobodan Beliga, Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Sanda Martinčić-Ipšić (2017)
    ... 9-53640-8_10 17. Vitas, D., Popović, L., Krstev, C., Obradović, I., Pavlović-Lazetić, G., Stanojević, M.: The Serbian Language in the Digital Age. META-NET White Paper Series. Springer, Heidelberg (2012). https://doi.org/10.1007/978-3-642-30755-3. Rehm, G., Uszkoreit, H. (Series eds.) 18. Krstev, C ...

  • From DELA Based Dictionary to Leximirka Lexical Database

    Biljana Lazić, Mihailo Škorić (2020)
    In this paper, we will present an approach in transforming Serbian language Morphological dictionaries from a DELA text format to a lexical database dubbed Leximirka. Considering the benefits of storing data within a database when compared to storing them in textual documents, we will outline some of the functionality that the database has made possible. We will also show how hand-made rules that use category labels lexical entries are marked with can be used to link lexical entries. ...
    Morfološki rečnici, jezički resursi, Leksimirka
    ... genitive case, “m” for the masculine gender, “f” for the feminine gender, etc. The MultilingualLabels table was created with the idea of pre- senting meta-language that is used for description of labels, eg. labels and its description could be described in Serbian, English, French, etc. Currently only ...

  • Arsenic in Tap Water of Serbia´s South Pannonian Basin and Arsenic Risk Assessment

    Petar Papić, Marina Ćuk, Maja Todorović, Jana Stojković, Bojan Hajdin, Nebojša Atanacković, Dušan Polomčić (2012)
    kvalitet podzemnih voda, arsen, analiza rizika, Panonski Basen
    ... Arsenic (As) occur naturally in the environment in a number of different forms. Some are toxic, while others are not. Pure arsenic, a gray-colored metal, is rarely found in the environment. Instead, it is usually combined with one or more other elements such as oxygen, chlorine, and sulfur. This combination ...

  • Mineralogical study of clays from Dobrodo, Serbia, for use in ceramics

    Maja Milošević, Predrag Dabić, Sabina Kovač, Lazar Kaluđerović, Mihovil Logar (2019)
    keramika, glina, Dobrodo, mineralogija, sirovina, Srbija

  • Ostvarivanje dobiti pri uvođenju sistema agregatnih zamena na osnovnoj rudarskoj mehanizaciji površinskih kopova EPS

    Predrag Jovančić, Ignjatović Dragan, Đenadić Stevan (2021)
    Jedan od osnovnih zadataka na površinskim kopovima uglja je ostvarivanje zadovoljavajućeg vremenskog i kapacitetnog iskorišćenja kontinualnih sistema. Da bi se to postiglo, neophodno je izvršiti izmene u postojećoj strategiji održavanja. Preduslov je uvođenje agregatne zamene vitalnih delova na rudarskim mašinama. Benefiti su višestruki. Očekivani rezultati ovakvog pristupa su: smanjenje zastoja i povećanje vremena rada; direktne materijalne uštede; bolja organizacija rada; racionalizaciju radioničkih i magacinskih kapaciteta; povećanje vrednosti mašina. Da bi se uvela agregatna zamena neophodne su investicije za nabavku ...
    agregatne zamene, održavanje, mehanizacija, Benefit Cost analiza

  • Understanding the effect of synthesis and sintering temperature on the functional properties of barium titanate/cobalt ferrite composites

    Marija Šuljagić, Aleksandar Kremenović, Ivan Petronijević, Adis Džunuzović, Miljana Mirković, Vladimir Pavlović, Ljubica Anđelković (2023)
    To investigate the effect of synthesis procedure and sintering temperature on the functional properties of perovskite/spinel ceramics, BaTiO3/CoFe2O4 composites were prepared by thermal decomposition, coprecipitation, and microemulsion method, and sintered at 1150°C and 1300°C. The phase composition and morphology of as-prepared powders as well as sintered ceramics were thoroughly examined by X-ray powder diffraction (XRPD) and scanning electron microscopy (SEM) coupled with electron dispersive spectroscopy (EDS). The dielectric and ferroelectric measurements were performed in detail. Generally, the ...
    Perovskite/spinel ceramics, Multiferroic, Sintering, Influence of synthesis method

  • Mechanosynthesis and structural characterization of nanocrystalline Ce1–Y O2– (x=0.1–0.35) solid solutions

    Martin Fabián, Bratislav Antić, Vladimír Girman, Milica Vučinić-Vasić, Aleksandar Kremenović, Shigeru Suzuki, Horst Hahn, Vladimír Šepelák (2015)
    A series of nanostructuredfluorite-type Ce1–xYxO2–δ (0rxr0.35) solid solutions, prepared via highenergy milling of the CeO2/Y2O3mixtures, are investigated by XRD, HR-TEM, EDS and Raman spectroscopy. For thefirst time, complementary information on both the long-range and short-range structural features of mechanosynthesized Ce1–xYxO2–δ, obtained by Rietveld analysis of XRD data and Raman spectroscopy, is provided. The lattice parameters of the as-prepared solid solutions decrease with increasing yttrium content. Rietveld refinements of the XRD data reveal increase in microstrains in the host ceria ...
    Ceria, Yttrium, Solid solution, Mechanosynthesis, Oxygen vacancy, Nanocrystalline material

  • Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry

    Aleksandar Mirković, Marija Živković, Stevan Đenadić, Darja Lubarda, Chinedu Anyanwa (2023)
    Reducing greenhouse gas emissions is one of the main targets of national strategies in European countries. As a main contributor to emissions, the energy sector is recognized as the most promising to apply measures and actions aimed to decrease GHG emissions. The Oil and Gas industry as a significant contributor to global greenhouse gas emissions is facing a growing need for estimating, mitigating, and reducing the impact of their operations on the atmosphere to stay competitive in a newly ...
    energetska tranzicija, gasovi staklene baste, industrija, nafta i gas
    ... ciljem identifikacije glavnih izvora emisija. Pokazano je da je glavni izvor emisija sagorevanje gasa, pri čemu ključni doprinos daje neizgoreli metan. Ključne reči — cencrgetska tranzicija, emisije gasova staklene bašte, industrija, nafta & gas. IINTRODUCTION he global population growth and ...

  • Machine learning based landslide assessment of the Belgrade metropolitan area: Pixel resolution effects and a cross-scaling concept

    Uroš Đurić, Miloš Marjanović, Zoran Radić, Biljana Abolmasov (2019)
    Improvements of Machine Learning-based landslide prediction models can be made by optimizing scale, customizing training samples to provide sets with the best examples, feature selection, etc. Herein, a novel approach, named Cross-Scaling, is proposed that includes the mixing of training and testing set resolutions. Hypothetically, training on a coarser resolution dataset and testing the model on a finer resolution should help the algorithm to better generalize ambiguous examples of landslide classes and yield fewer over/underestimations in the model. This ...
    klizišta, podložnost, mašinsko učenje

  • Tehnologija izrade i opremanje magacina eksploziva za potrebe ležišta bakra

    Aleksandar Milojević (2024)
    Nakon radova otvaranja i početka eksploatacije, rudno telo bakra velikih rezervi zahteva i veliku količinu eksploziva da bi se ostvario zacrtan kapacitet. Samim tim, neophodno je izraditi funkcionalan magacin eksploziva koji će biti pristupačan svim horizontima i koji će moći da ispuni celokupni kapacitet svih horizonata. Obzirom da će se u magacinu skladištiti eksploziv, on mora ispunjavati specijalne uslove kako bi skladištenje bilo bezbedno. Neophodno je isprojektovati magacin tako da ispuni sve zahteve po pitanju količine i načina skladištenja eksploziva, ...
    podzemna eksploatacija, ležište bakra, magacin, eksploziv
    ... cepanjem itd. Ovo je optimalan način otkopavanja Jer ugalj predstavlja duktilnu, žilavu stenu koja ne reaguje na miniranje toliko zahvalno kao ležišta metala. Sa druge strane, otkopavanje ostalih mineralnih sirovina se zasniva na miniranju. Miniranje predstavlja način dezintegracije stenskog masiva ...
    ... pumpe (Qp=1,8 m3/h, odnsno 0,0005 m*/s), Hman- manometarska visina pumpanja (Hman =11 m), p — gustina vode (p = 1000 kg/m3), g - ubrzanje zemljine teže (g = 9,81 m/s?), np— Sstepen korisnog dejstva motora (n = 0,85). _ 0,0005·9,81·:1000·11 m 1000 · 0,85 = 0,064 kW, usvaja se 0,09 kW Normativ ...

  • Uticaj raspadanja na stabilnost kosina u mekoj stenskoj masi

    Anđela Despotov (2024)
    U radu je opisano ponašanje mekih stenskih masa koje su izložene porecesu raspadanja tokom određenog vremenskog perioda. Meke stenske predstavljaju kritične vrste stenskih masa pošto izazivaju različite probleme tokom izvođenja građevinskih radova. Meke stene mogu biti sedimentne stene, raspadnute metamorfne i magmatske stene. Odlikuju se niskim vrednostima čvrstoće, visokom deformabilnošću, visokom plastičnošću, podložne su dezintegraciji i fizičko-hemijskom raspadanju, odnosno ubrzanom dejstvu površinskog raspadanja usled atmosferskih uticaja.Za klasifikaciju mekih stenskih masa koriste se modifikovane verzije već postojećih klasifikacionih sistema. Jedan ...
    meke stenske mase, dezintegracija, klasifikacioni sistemi, Slake durability test
    ... izbegavaju delovi terena koji one izgrađuju prilikom važnih inženjerskih zahvata. Prilikom izgradnje brana i hidroelektrana teži se boljim geološkim uslovima, dok se kod autoputeva teži izbegavanju ovakvih slabijih zona kada god je to moguće. Međutim, kako u svetu tako i kod nas postoje velika područja ...
    ... se u prvih šest meseci nakon otvaranja kosine, posle čega intenzitet ovog procesa opada. Nakon 12 meseci, raspadanje je gotovo zanemarljivo, a GSI teži asimptotskoj vrednosti (Berisavljević, 2015). Na ovaj način mogu se analizirati kosine različitih mehaničkih karakteristika, visina i nagiba u ...
    ... rastvorljive soli (slika 5). Oksidacija je proces kod kojeg je aktivni agens kiseonik iz vazduha, a odnosi se na njegovu reakciju sa elementima metala koji se nalaze u steni. Prilikom oksidacije dolazi do promene boje stene. Stenske mase bogate sa Fe često menjaju boju. Razlog za to je što gvožđe ...

  • Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova

    Zoran M. Štirbanović (2015-07-01)
    Rudarstvo, a u okviru njega i priprema mineralnih sirovina, se odlikuje složenošću tehnoloških procesa što je posledica velikog broja uticajnih parametara. Samim tim je potrebno biti veoma obazriv prilikom donošenja odluka u oblasti rudarstva. U cilju što efikasnijeg funkcionisanja procesa, moguće je primeniti različite metode koje služe za pojednostavljenje procesa odlučivanja. Jedna od takvih metoda jeste i teorija grubih skupova. Ona predstavlja relativno novu matematičku teoriju koja je pogodna za razumevanje nepreciznih i nepotpunih podataka kao i za otkrivanje ...
    rudarstvo, priprema mineralnih sirovina, teorija grubih skupova, višekriterijumsko odlučivanje, flotacijsko jalovište, flotacijski kolektor, flotaciona mašina
    ... razmera bile su pucanje brane jalovišta rudnika zlata u mestu Baja Mare u Rumuniji i izlivanje oko 120 tona materijala zagađenih cijanidom i teškim metalima u reke Tisu i Dunav [81], kao i pucanje brane u mestu Aznalcollar u Španiji [82,83]. Sve ovo jasno ukazuje na potencijalne opasnosti koje sa ...
    ... flotacijska jalovina može da predstavlja potencijalnu opasnost za životnu sredinu, kako zbog toga što u sebi sadrži flotacijske reagense i minerale teških metala koji usled dejstva atmosferskih padavina mogu dospeti u vodotokove, tako i zbog činjenice da je ovaj materijal usitnjen pa usled dejstva vetrova ...
    ... Business, Vol. 7, No. 1, 2011, pp. 80-83. 77. M. Benvenuti, I. Mascaro, F. Corsini, P. Lattanzi, P. Parrini, G. Tanelli, Mine waste dumps and heavy metal pollution in abandoned mining district of Boccheggiano (Southern Tuscany, Italy), Environmental Geology 30 (3/4), 1997, pp. 238-243. 78. K. Komnitsas ...