Претрага

Упит dcterms_subject_txt:промене климе

81 items

  • Projected changes in air temperature, precipitation and aridity in Serbia in the 21st century

    Boško Milovanović, Sebastian Schubert, Milan Radovanović, Vesna Ristić Vakanjac, Christoph Schneider (2021)
    У овој студији се испитују пројектоване промене средњих месечних и годишњих температура ваздуха, количине падавина и Де Мартоновог индекса аридности у Србији у 21. веку. У ту сврху статистички је моделована просторна дистрибуција температуре ваздуха и количине падавина на основу података 64 климатолошке станице и 421 падавинске станице за период 1976–2005 применом вишеструке линеарне регресије. Де Мартонов индекс аридности се израчунава из просторно распоређених података. Да бисмо добили регионалне просеке и варијабилност, Србију делимо на три поддомена: западну зону ...
    21 век, температуре ваздуха, климатске промене, Де Мартонеов индекс аридности, падавине, Србија

  • Projected changes in air temperature, precipitation and aridity in Serbia in the 21st century

    Boško Milovanović, Sebastian Schubert, Milan Radovanović, Vesna Ristić Vakanjac, Christoph Schneider (2021)
    In this study, the projected changes of the average monthly and annual air temperatures, precipitation amounts and De Martonne aridity index in Serbia in the 21st century are examined. For that purpose, the spatial distribution of air temperature and precipitation amount is statistically modelled using data of 64 climatologic stations and 421 precipitation stations for the period 1976–2005 using multiple linear regression. The De Martonne aridity index is calculated from the spatially distributed data. In order to obtain regional ...
    21 vek, temperatura vazduha, klimatske promene, De Martonne-ov indeks ardinosti, padavine, Srbija

  • Primena AHP и WoEmetode u proceni podložnosti terena na kliženje za područje opštine Krupanj

    Biljana Abolmasov, Jelka Krušić, Katarina Andrejev, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić (2017)
    ... predstavlja brdsko-planinski teren sa nadmorskim visinama od 230-973m. Područje opštine se karakteriše umereno kontinentalnom klimom sa elemen- tima subplaninske klime u višim predelima. Prosečna godišnja količina padavina iznosi 770mm za referentni period 1981-2010. Istražno područje se odlikuje ...
    ... određenim klasama visine reljefa i izvedena je iz DEM terena. Udaljenost od granica promene hidrogeološke funk- cije stenskih masa (parametar M 5 ) je parametar koji je uveden da bi se potencirao odnos promene hidrogeološ- kih funkcija stenskih masa i njihovog uticaja na proces kliženja. Usvojeno ...
    ... skladu sa tim, izdvojeno je osam uticajnih parametara: litološki sastav, nagib terena, visina reljefa, orijentacija padina, udaljenost od granica promene hidro- geološke funkcije stenskih masa, udaljenost od lokalnih vodotoka, namena i korišćenje zemljišta i erodibilnost tla. Izdvajanje klasa za svaki ...

  • Neogena i kvartarna herpetofauna (Anura i Squamata) Srbije : doktorska disertacija

    Dragana D. Đurić (2019)
    U radu je prvi put opisan deo herpetofaune (Anura i Squamata) iz neogenih i kvartarnih lokaliteta Srbije. Obrađeni su lokaliteti Sibnica, Prebreza, Lazarevc, Vračević i Riđake, neogene starosti. Lokaliteti kvartarne starosti su pećine Mala i Velika Balanica, Pešturina, Hadži Prodanova, Baranica, Vrelska pećina i sedimentne ispune fisura u kamenolomima Venčac i Beočin. U radu je prikazana je taksonomska analiza herpetoloških ostataka. Pored taksonomske analize fosilnog materijala dat je kratak geografsko-geološki opis proučavanih lokaliteta, osnovne osteološke karakteristike anura i skvamata ...
    paleoherpetofauna, Anura, Squamata, kvartar, pleistocen, neogen, Srbija, paleoekologija, paleoklima
    ... uvek tople klime koji karakteriše velika količina padavina, višestruko veća od današnjih (Böhme et al. 2008). 6.2. PALEOBIOGEOGRAFSKA DISTRIBUCIJA I MOGUĆI PRAVCI MIGRACIJE HERPETOFAUNE Ekološki uslovi u prošlosti ili sadašnjosti, orografske karakteristike i klimatske promene, zajedno određuju ...
    ... odsustvo ledenog pokrivača. Smena biozona od tipičnih šumskih do stepskih karakteristična je za nadiranje aridne glacijalne klime (Ratnikov 2016), što se može pratiti promenom u herpeto–asocijacijama po Böhme-ovom modelu ili prema modelu distribucije herpetofaune u biozonama (tabela 6) (Ratnikov 2016) ...
    ... stratigrafske i paleoekološke analize, kao i iz uporednih podataka iz literature i najnovijih istraživanja, utvrđena promena u sastavu i distribuciju taksona herpetofaune vezana za moguće promene paleoekolških uslova od kasnog donjeg miocena do gornjeg pleistocena. Dobijeni rezultati su iskorišćeni i za ...

  • Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke

    Bojan B. Hajdin (2013-03-07)
    Vodosnabdevanje gradova i naselja severne Bačke vrši se u potpunosti iskorišćavanjempodzemnih voda. Najznačajnije količine podzemne vode namenjene za piće zahvatajuse iz izdani u vodonosnim pleistocenskim naslagama koje su poznate kao osnovnivodonosni kompleks, dok su danas u vodosnabdevanju manje zastupljene vode izizdani u pliocenskim sedimentima i prve, slobodne izdani rasprostranjene plitko ispodpovršine terena.Pored snabdevanja stanovništva, veliki potrošači podzemne vode su i industrijskapreduzeća, a zbog loših uslova i nerazvijenih sistema za navodnjavanje sve veći korisnicivoda prve izdani postaju i poljoprivredni proizvođači.Geološka ...
    resursi podzemnih voda, vodosnabdevanje, održivo upravljanje, osnovni vodonosni kompleks, termomineralne vode, monitoring podzemnih
    ... faktora, uticaj čoveka na klimu ogleda se kroz njegove aktivnosti i danas se posebno naglašavaju promene nastale od početka perioda industrijalizacije u odnosu na preindustrijsku revoluciju. Zbog negativnih uticaja na klimu prouzrokovanih ljudskom delatnošću, klimatske promene predstavljaju jednu od ...
    ... vazduha oC/100 god na području Srbije za period 1951-2008. godine (prema RHMZ) Promene klime pobudile su veliko interesovanje naučnika za predviđanje klime i posledice koje one mogu da izazovu. Prognoze klime razmatraju se na osnovu klimatskih modela koji se izrađuju, a u zavisnosti od različitih ...
    ... trend porasta odražava se i na ostale elemente klime kao i na opšti vodni bilans u ovom regionu. Posledicama klimatskih promena više pažnje posvećeno je u poglavlju 21.5. rada. 3.2. Padavine Padavine su jedan od najznačajnijih elemenata klime koje infiltracijom utiču na režim izdanskih ...

  • Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštione Novi Beograda

    Matija Ognjanović (2024)
    Svrha ovog rada određivanje geotermalne potencijalnosti teritorije opštine Novi Beograd. Određivanje geotermalne potencijalnosti Novog Beograda predstavlja kvantifikovanje geotermalnih resursa na njegovj teritoriji.Analizom opštih karakteristika tj. geografskim položajem, klimatskim, hidrološkim, hidrografskim i geomorfološkim karakteristika, zajedno sa geološkim, hidrogeološkim i opštim geotermalnim karakteristika istražnog područja stiče se jasan zaključak o istražnom području.U savremene geotermalne indikatore, u vidu povećane temperature podzemnih voda, pre svega zbog efekta toplotnog ostrva i sintezom svih pređašnjih podataka, kao podloge za dalju, detaljniju, analizu dolazi se do koraka ...
    geotermalna energija, geotermalni potencijal, Novi Beograd, subhidrogeotermalni resursi
    ... karta teritorije opštine Novi Beograd 2.2. Klimatske karakteristike istražnog područja Klima užeg područja grada Beograda znatno se razlikuje od klime okolnog područja, što Je pre svega usloviljeno antropogenim uticajem (urbanizacija velikih površina), kao i uticajem dva faktora, bilansom zračenja ...
    ... suma padavina znatno manja u odnosu na letnje, što potvrđuje da Je na teritoriji opštine Novi Beograd, a u samom Beograd prisutan kontinentalni tip klime. Tabela 1. Tabelarni prikaz srednje mesečnih suma padavina u period od 1992. godine do 2022. godine na meteorološkoj stanici „,,Beograd” 7.60 ...
    ... i iznosila 33.6 *C. Srednje mesečne temperature bile su u rasponu od 2.8 *C (januar) do 25.7 *C (avgust). Što je tipično za kontinentalni tip klime. Srednja višegodišnja temperatura vazduha iznosi 14.7 *C. Na osnovu tabelarnih podataka, jasno se može uočiti da tokom zimskih meseci imaju velike ...

  • Mogućnost infracrvene termografije pri detekciji štetnih gasova

    Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragutin Jovković (2021)
    Curenje pojedinih gasova je opasnost koja može da izazove velike nezgode. Često je praćeno požarima i eksplozijama koji za posledicu mogu da imaju kako ljudske povrede, tako i štetan uticaj na ekologiju i ekonomiju. Da bi se izbegle takve situacije, preventivna inspekcija je od presudne važnosti. Curenje većine gasova se ne može uočiti golim okom a za otkrivanje i procenu stepena curenja može se koristiti tehnologija toplotnog snimanja (infracrvena termografija). U datom radu predstavljene su mogućnosti i ograničenja primene ...
    IC termografija, curenje gasa, termogram

  • Modeliranje disperzije dimnih gasova iz termoelektrane ,, Nikola Tesla”

    Milica Kostić (2024)
    Termoelektrane na ugalj, iako značajan izvor električne energije, predstavljaju veliki izazov zbog zagađenja koje uzrokuju. Glavni uzrok zagađenja je neumerena ljudska potreba za energijom i resursima, što dovodi do emisije različitih zagađivača u atmosferu, uključujući okside ugljenika, sumpora, azota, kao i lebdeće čestice i toksine. Ove emisije imaju negativan uticaj na kvalitet vazduha, zdravlje ljudi i životnu sredinu. Procena uticaja termoelektrana na ugalj na životnu sredinu je zakonska obaveza i ključna za smanjenje tih negativnih efekata. Ovaj dokument analizira potencijalne ...
    zaštita životne sredine, termolektrana ,,Nikola Tesla A”, modeliranje, zagađenje vazduha
    ... troposfere Je oko 16.5 km iznad ekvatora i oko 8.5 km iznad polova. Sezonske promene utiču na debljinu troposfere — čineći Je debljom leti (kada je vazduh topliji) nego zimi. Debljina troposfere se menja konstantno usled promena temperature atmosfere. Temperatura u troposferi opada sa porastom visine ...
    ... Klimatske karakteristike Područje TE„Nikola Tesla“ , nalazi se pod uticajem umereno-kontinentalne klime u kojoj su naglašeni i uticaji stepsko-kontinentalne klime susednog Banata. Osnovna odlika ove klime su hladne i suve zime i topla leta sa povećanim prisustvom košave (jugoistočni vetar). Košava ...
    ... razlike između stope promene temperature okruženja i stope promene temperature po suvoj adijabati. Slika 2.7. prikazuje neznatno nestabilne i veoma nestabilne uslove (EPA, 2005). /72./ Vi si na (k m) 2 , T Neznatno nestabilni uslovi Suva adijabatska _ _ stopa promene 7 Veoma _ nestabilni ...

  • Tehnička i biološka rekultivacija deponije pepela i šljake na Površinskom kopu Gračanica, Gacko

    Boban Crnogorac (2024)
    U završnom radu prikazane su faze rekultivacije u cilju uklanjanja degradiranih površina nastale usled deponovanja pepela i šljake, tehnološki proces nastajanja istih, kao i način transporta i odlaganja šljake i pepela. Primenjena je optimalna rekultivacija koja se sastoji od tehničke i biološke rekultivacije. Detaljno je predstavljen opis izvođenja radova tehničke i biološke rekultivacije, ukupni troškovi svih radova, kao i izbor metoda prevođenja degradiranih površina izazvanih odlaganjem šljake i pepela, u cilju njihove rekultivacije i rehabilitacije u njihov koliko je moguće prvobitni oblik. Ovi ciljevi se ...
    Površinska eksploatacija, PK „Gračanica“, Tehnička rekultivacija, Biološka rekultivacija, zaštita životne sredine, pepeo, šljaka
    ... je. 3.4.2. Izbor biljnih vrsta za pošumljavanje Za izbor vrsta za pošumljavanje vodilo se računa o njihovom prilagođavanju uslovima podloge, klime, dobrom prijemu pri sadnji ı otpornosti na delovanje osnovnih prirodnih faktora. Izabrana Je pionirska vrsta — bagrem koja Je dosad dala dobre rezultate ...
    ... Čipovanje sadnice Na osnovu ovih istraživanja pri izboru biljnih vrsta za pošumljavanje, vodilo se računa i o njihovom prilagođavanju uslovima podloge, klimi, dobrom prijemu pri sadnje, otpornosti na sušu i sposobnosti vezivanja supstrata (tla). 35 3.4.4. Period sadnje sadnica sadnje nad prolećnom ...
    ... za narednih 100 godina. Istraživanja su pokazala da je gatački ugalj viskog kvaliteta ı da ga je isplativo eksploatisati. U poslednje vrijeme promenila se tehnologija dobijanja uglja. Primenjujući najnovija naučna istraživanja, maksimalno se ide na selektivno otkopavanje, pa je sada ugalj na deponiji ...

  • Osnovi hidrogeologije

    Petar Dokmanović (2021)
    hidrogeologija, atmosferska voda, površinske vode, podzemne vode, vodni bilans, poroznost stena
    ... padavina je najizraženiji na promene nivoa izdani sa slobodnim nivoom, naročito kod karstnih i plitkih zbijenih izdani. Kod karstnih izdani, promene nivoa PV dovode do promena izdašnosti izvora, mutnoće PV (slika 20.1.1), mikrobiološkog, a ređe i hemijskog sastava PV. Promene atmosferskog pritiska utiču ...
    ... oblastima. PV plitkih izdani podložnije su sezonskim kolebanjima temperature, koja su uslovljena promenama temperatura vazduha, a ova zavisnost opada sa dubinom izdani. I sezonske, uglavnom neznatne, promene hemijskog sastava PV zavise od dubine izdani i intenziteta vodozamene. 145 O s n o v i ...
    ... prevođenje (rastvorenih) supstanci iz vodenog rastvora u čvrstu fazu. Može da bude inicirano: zasićenošću rastvora, promenom temperature i pritiska, promenom redoks uslova, promenom koncentracije rastvorenih gasova i dr. 119 O s n o v i h i d r o g e o l o g i j e Kompleksacija je formiranje ...

  • Modeliranje disperzije dimnih gasova iz termoelektrane Kostolac B

    Bojan Živanović (2024)
    Bez hrane se može preživeti nedelju dana, bez vode svega nekoliko dana, međutim, bez vazduha se može preživeti najmanje, nekoliko minuta. Pitanje je kakav uticaj na zdravlje čoveka i okoline ima vazduh koji je lošeg kvaliteta, a kojem je skoro celokupno stanovništvo planete izloženo? Ovaj rad se bavi problematikom modeliranja disperzije dimnih gasova iz novog bloka B3 TE ,,Kostolac’’ B. Ključni momenti koji će biti predstavljeni jesu zagađenje, zdravstveni efekti, modeliranje disperzije i analiza dobijenih rezultata korišćenjem programa AERMOD. Analiziran ...
    zagađenje vazduha, podizanje perjanica, modeliranje disperzije polutanata, TE ,,Kostolac B’’
    ... | Vlažna adijabatska stopa promene Vi si na (k m) Suva adijabatska stopa promene Temperatura (*C) Slika 2.7. Plažna adijabatska promena [12.] Temperaturni gradijent okoline – potencijalna temperatura Temperaturni ili atmosferski gradijent (stopa promene temperature okoline) oslikava ...
    ... adijabatska promena Adijabatski proces, kada je u pitanju delić vazduha, je proces u kome nema prenosa (razmene) toplote ili mase van granica Jednog takvog delića vazduha. Sve promene unutar takvog delića su posledica aktivnosti molekula, a koje se jJavljaju kao rezultat promene pritiska kako ...
    ... novog bloka B3 termoelektrane Kostolac B Slika 2.6. Suva adijabatska promena [12.] PVlažna adijabatska promena Delić suvog vazduha, koji sadrži vodenu paru, podizanjem u atmosferi će se hladiti po suvoj adijabatskoj promeni sve dotle dok ne dostigne temperaturu kondezacije – tačku rose. U tom ...

  • Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini

    Bojan Hajdin, Dušan Polomčić (2016)
    ... sredinu, mađarski stru- čnjaci izvršili su veći broj različitih vrsta istraživanja koja se odnose na proučavanje uticaja rada NE, među kojima i na klimu, zagađenje tla, površinske vode, geo- lošku sredinu, podzemne vode, biljni i životinjski svet. Istraživanjima je obuhvaćeno područje u prečniku 10 ...
    ... temperatura vode Dunava bila povi- šena do maksimalno 1.86 oC, teško je pouzdano pri- hvatiti ovaku procenu, naročito kada se zbog globalnih klimatskih promena predviđa dalje povećanje tempera- ture tla i vode u rekama. B. HAJDIN i dr. UTICAJ PROŠIRENJA NUKLEARNE ELEKTRANE „PAKŠ“ (MAĐARSKA)... 550 TEHNIKA ...

  • Хидрогеолошке карактеристике изворишта за водоснабдевање Kањиже

    Vladimir Jović ( 2024)
    Rad se bavi hidrogeoloskim karakteristikama izvorista za vodosnabdevanje opstine Kanjiza. Istrazivanja su sprovedena na tri hidrogeoloska kompleksa, od kojih su drugi i treći kompleks kljućni za vodosnabdevanje. Ovi kompleksi se nalaze u sedimentima pleistoćenske i paludinske starosti, na dubinama od 60 do 260 metara, sa subarteskim nivoom vode. Ukupne rezerve podzemnih voda u okviru drugog i treć eg hidrogeoloskog kompleksa iznose 935 l/s, a klasifikovane su u dve kategorije: B i C1. Kvalitet podzemnih voda je stabilan i pripada ...
    hidrogeologija, podzemne vode, vodosnabdevanje, hidrogeološki kompleksi, Kanjiža
    ... rad: Hidrogeološke karakteristike izvorišta za vodosnabdevanje Kanjiže 2.2. Klimatske karakteristike Opština Kanjiža ima umereno-kontinentalnu klimu koja se odlikuje umereno toplim letima i hladnim zimama. Klimatski uslovi su povoljni za poljoprivredu, što je jedan od glavnih privrednih sektora ...
    ... sektora u opštini. 2.2.1. Padavine Na osnovu prikazanih podataka (table 1. i slika 2.), opština Kanjiža ima tipičnu umereno-kontinentalnu klimu sa ravnomerno raspoređenim padavinama tokom godine, ali sa izraženim sezonskim varijacijama. Najviše padavina javlja se u prolećnim i letnjim mesecima ...
    ... Temperatura vazduha Na osnovu podataka o mesečnim temperaturama za opštinu Kanjiža, vidimo tipičan temperaturni obrazac za umereno-kontinentalnu klimu: Zimski meseci (decembar, januar, februar) su najhladniji, sa prosečnim temperaturama koje se kreću od -1"C do 1"C, dok minimalne temperature mogu ...

  • Modeliranje sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarsko-energetskim kompleksima

    Jelena R. Malenović - Nikolić (2016-07-12)
    Efikasnost funkcionisanja sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarskoenergetskimkompleksima zavisi od stepena sprovođenja usvojene politike zaštiteživotne sredine i primene preventivnih mera zaštite životne sredine. Nedostatakfinansijskih sredstava za unapređivanje tehnologije eksploatacije, transporta, pripreme iprerade energetskih mineralnih sirovina u našim rudarsko-energetskim kompleksima,negativno utiče na ostvarivanje ciljeva zaštite životne sredine, a posledice radnihaktivnosti rudarsko-energetskih kompleksa dovode do smanjenja nivoa kvalitetavazduha, vode i zemljišta...
    rudarsko-energetski kompleks, životna sredina, sistem upravljanja,višekriterijumsko odlučivanje, modeliranje
    ... se odnose na procenu energetskog sistema, vodenih resursa i degradirane površine zemljišta. Cilj rada je da se predstave dinamičke promene nastale promenom klime, smanjenjem količine padavina i degradacijom zemljišta. Projekat poboljšanja energetske efikasnosti i uštede energije, baziran na primeni ...
    ... klimatskih promena (MERGE), model analize efekata tehničkih promena na smanjenje troškova stabilizacije nivoa ugljen-dioksida i potrošnje energije (IMACLIM–R), model za ocenu tehnološkog razvoja, potencijalnih investicija, energetske efikasnosti i uticaja fosilnih goriva na promenu klime (MIND), model ...
    ... klimatskih promena MERGE, predviđen je za procenu regionalnih i globalnih efekata staklene bašte, analizu privrede, energetike i globalnih klimatskih promena, kao i analizu troškova nastalih klimatskim promenama [2]. Koristi se za ocenu uticaja na globalne srednje temperaturne promene, a izlazni ...

  • Uticaj raspadanja na stabilnost kosina u mekoj stenskoj masi

    Anđela Despotov (2024)
    U radu je opisano ponašanje mekih stenskih masa koje su izložene porecesu raspadanja tokom određenog vremenskog perioda. Meke stenske predstavljaju kritične vrste stenskih masa pošto izazivaju različite probleme tokom izvođenja građevinskih radova. Meke stene mogu biti sedimentne stene, raspadnute metamorfne i magmatske stene. Odlikuju se niskim vrednostima čvrstoće, visokom deformabilnošću, visokom plastičnošću, podložne su dezintegraciji i fizičko-hemijskom raspadanju, odnosno ubrzanom dejstvu površinskog raspadanja usled atmosferskih uticaja.Za klasifikaciju mekih stenskih masa koriste se modifikovane verzije već postojećih klasifikacionih sistema. Jedan ...
    meke stenske mase, dezintegracija, klasifikacioni sistemi, Slake durability test
    ... slučaju temperaturnih promena postoje dnevne ı godišnje promene temperature, pri čemu dolazi do različitih odnosa linearnog i zapreminskog širenja kod različitih minerala, a dnevna kolebanja temperature imaju uticaj do par desetina centimetara. Do kakvih efekata će doći zavisi od klime, nadmorske visine ...
    ... vidiljivih Sveža Nema vidljivih promena/alteracije promena/altericije, jedino blaga promena boje na površinama većih diskontinuiteta Promena boje Boja sveže intaktne stene je promenjena i vide se tragovi raspadanja/alteracije. Treba navesti stepen promene u odnosu na prvobitnu boju. ...
    ... ........... 26 Slika 12. Promena koeficijenta dezintegracije u vremenu za uzorak J-3(2)..................... 29 Slika 13. Izgled uzoraka – J-3(2) nakon 2, 5 ı 12 meseci izloženosti atmosferskim uticajima Slika 14. Prikaz analize stabilnosti kosine 30+200 pri promeni GSI vrednosti u Slide softveru: ...

  • Geonasleđe Golije i Peštera

    Ljiljana V. Grujičić-Tešić (2017-09-01)
    Sprovedena istraživanja u ovoj studiji obuhvatila su izdvajanje, opis, evaluaciju i valorizaciju objekata geonasleđa u cilju razvoja istraživane oblasti sa stanovišta geonauka, geoturizma i geoekologije. Na izučavanom području objekti geonasleđa su evidentirani, interpretirani, vrednovani i kategorisani, dat je predlog promocije geoobjekata, i na kraju predložena dopuna inventara objekata geonasleđa Srbije.U protekle četiri godine, na kompleksu geotopa Golije i Peštera istražena su geološka svojstva stena (tip stene, starost, fosilni sadržaj, morfološke i hidrogeološke karakteristike itd.), na osnovu čega je bilo ...
    geodivezitet, geonasleđe, geoturizam, geokonzervacija, Golija, Pešter
    ... kontinentalnim visokoplaninskim tipom klime - sa oštrim i hladnim zimeama i kratkim prohladnim letima. Ljiljana V. Grujičić - Tešić Doktorska disertacilja GEONASLEĐE GOLIJE I PEŠTERA 27 Viši predeli ovog područja odlikuju se subalpskom klimom. Područje Golije i okoline izloženo je ...
    ... odlikuje umerenokontinentalna klima sa elementima planinske klime, po čemu je jedinstveno na Balkanu. Pešterska visoravan zbog fizičkih karakteristika kotline okružene visokim planinama i velike nadmorske visine, oko 1170 m, , odlikuje se klimom sa vrlo hladnim zimama, svežim letnjim noćima i velikim ...
    ... razlikuju se tri klimatske, visinske regije: Dolinska regija - obuhvata prostore do 700-750 m.n.v. Karakteriše se umereno - kontinentalnom klimom modifikovanom uticajem okolnih planina. Prelazna, kontinentalna regija, obuhvata prostore od 700-750 mnv do 1300 mnv. Odlikuje se kratkim svežim ...

  • Navigacija budućnosti: poslovni rizici i prilike u rudarskoj industriji

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Vuk Lazić (2024)
    Sektor rudarstva i metalurgije se globalno suočava sa brzo evoluirajućim okruženjem u 2024. godini, koje karakteriše jedinstvena međusobna zavisnost rizika i prilika. Sektor je u središtu globalne energetske tranzicije, uz rastuću potražnju za kritičnim mineralnim sirovinama poput litijuma, nikla i bakra, koji su od suštinskog značaja za tehnologije obnovljive energije i električna vozila. Međutim, ova sve veća odgovornost donosi brojne izazove, uključujući pojačanu pažnju na ekološke, društvene i upravljačke (ESG) faktore, fizičke i tranzicione rizike uzrokovane klimatskim promenama, i ...

  • Природни потенцијал минералних вода Србије - Natural potential of mineral waters in Serbia

    Оливера Крунић (2021)
    минералне воде

  • Palinomorfe sa lokaliteta Gostuška reka (Stara planina)

    Ivan Rutović (2024)
    U radu su prikazani rezultati palinološkog istraživanja permsko-trijaskih sedimenata sa lokaliteta Gostuška reka. Palinološki kompleksi su detaljno analizirani, što je omogućilo morfološku, taksonomsku i paleoekološku identifikaciju palinomorfi. Istraživanje je pokazalo prisustvo velikog broja spora i polena golosemenica, dok je polen skrivenosemenica zastupljen u manjem procentu. Na osnovu paleoekoloških analiza, zaključeno je da je tokom formiranja sedimenata na lokalitetu vladala aridna klima, sa povremenim vlažnim fazama koje su omogućavale razvoj močvarne vegetacije.
    palinomorfe, paleoekologija, perm - trijas, Stara planina, Gostuška reka
    ... važno Je uzeti u obzir da su mnoge biljne vrste tokom geološkog vremena promenile svoje ekološke karakteristike. Zbog toga, neophodno je posmatrati podatke o fosilnim palinomorfama u širem kontekstu, uzimajući u obzir promene u ekološkim adaptacijama biljnih vrsta kroz vreme (Milivojević, 2001). ...
    ... 2001). 17 Na osnovu palinološke asocijacije može se zaključiti da je za vreme stvaranja sedimenata vladala aridna klima sa elementima vlažnije klime. Gostuška reka Hygrofiti Kserofiti SI. 7- Procentualna zastupljenost kserofitnih i higrofilnih palinomorfa na lokalitetu Gostuška reka. 18 ...
    ... elemente možemo podeliti na levigatne (bez skulpture), apikulatne (sa izduženim ecelementima) i murornatne (sa grebenima) (SI. 1). Kao rezultat promene egzine mopgu se javiti strukturne tvorevine koje na osnovu mesta možemo podeliti na ekvatorijalne, radijalne ı proksimalne. alale aevigale) ...

  • Geotehnički uslovi rekonstrukcije Zavičajnog muzeja u Jagodini

    Milan Tokanović (2024)
    U radu su prikazana geotehnička istraživanja za potrebe rekonstrukcije Zavičajnog muzeja Jagodina.Zavičajni muzej u ulici Kneginje Milice br.82 u Jagodini, ima ozbiljna oštećenja pojedinih delova konstrukcije koja su nastala na objektu tokom više od 80 godina eksploatacije.Kako bi se trajno rešio problem dinamičke stabilnosti i statičke održivosti konstruktivnog sistema objekta,neophodno je bilo definisanje geotehničkih uslova u zoni interakcije prirodne sredine i konstrukcije predmetnog objekta.Izvedena su terenska i laboratorijska ispitivanja na osnovu kojih su dobijene geotehničke podloge. Na osnovu dobijenih geotehničkih podloga ...
    geotehnička istraživanja, Zavičajni muzej, temelji, fundiranje, nosivost, sleganje, istražne jame, laboratorijska geomehanička ispitivanja, Jagodina
    ... kapacitet za prijem vode smanjen. 4.1.3. Klimatske karakteristike istražnog prostora Geografski položaj i reljef formiraju klimu i njene odlike, pa tako umereno kontinentalnu klimu sa hladnim zimama i toplim letima, na teritoriji Opštine Jagodina, formira široka otvorenost prema Panonskoj niziji. Prosečna ...
    ... se odvijali kroz duži vremenski period. Preciznije, njegov današnji izgled je rezultat različitih faza sedimentacionih i erozionih procesa. Na promenu rcljefa u značajnoj meri je uticao i antropogeni faktor, obzirom da se predmetna lokacija nalazi na terenu, na kome je u velikoj meri sprovedena ...
    ... epirogenih spuštanja mlađe štajerske faze, u prostoru nekadašnjih slatkovodnih basena Šumadije i Velike Morave došlo je do krupnih paleogeografskih promena. Za ove tektonske pokrete mogla bi se vezati brza sedimentacija klastičnih sedimenata Belice, odmah zatim je iz Panonskog basena ova oblast zahvaćena ...