Претрага

Упит dcterms_subject_txt:numeriki modeli,neuronske mreže

860 items

  • Mafic alkaline metasomatism in the lithosphere underneath East Serbia: Evidence from the study of xenoliths and the host alkali basalts

    Cvetković Vladica, Downes Hilary, Höck Volker, Prelević Dejan, Lazarov Marina (2010)
    Effects of mafic alkaline metasomatism have been investigated by a combined study of the East Serbian mantle xenoliths and their host alkaline rocks. Fertile xenoliths and tiny mineral assemblages found in depleted xenoliths have been investigated. Fertile lithologies are represented by clinopyroxene (cpx)-rich lherzolite and spinel (sp)-rich olivine websterite containing Ti–Al-rich Cr-augite, Fe-rich olivine, Fe–Al-rich orthopyroxene and Al-rich spinel. Depleted xenoliths, which are the predominant lithology in the suite of East Serbian xenoliths, are harzburgite, cpx-poor lherzolite and rare ...

  • Razvoj algoritma fuzzy optimizacije u hidrodinamičkoj analizi za potrebe projektovanja sistema odbrane od podzemnih voda

    Dragoljub Bajić, Dušan Polomčić (2019)
    Sistemi za odbranu od podzemnih voda se koriste za zaštitu hidrotehničkih objekata, priobalja, meliorativnih područja, naselja, rudnika, industrijskih područja, predstavljajući značajne segmente bez kojih bi funkcionalnost ovih objekata i područja bila dovedena u pitanje. Posebno složeni sistemi odbrane od podzemnih voda se karakterišu kod ležišta mineralnih sirovina, imajući u vidu njihovu dinamičnost, koja se ogleda u stalnom širenju ležišta, kao i činjenicu da ova ležišta prodiru duboko u stensku masu različitog strukturnog tipa poroznosti, a time i u podzemne ...
    upravljanje podzemnim vodama, hidrodinamički model, fuzzy logika, trougaoni fuzzy brojevi, znanje eksperta, optimizacija

  • Human factor risk management procedures applied in the case of open pit mine

    Snežana Kirin, Aleksandar Sedmak, Wei Li, Miodrag Brzaković, Igor Miljanović, Ana Petrović, Simon Sedmak (2021)
    Risk management aims to provide a controlled work environment to ensure the safe operation of the high-risk systems. It is a dynamic process which work in a continual state of change. The issue of human factor risk and rules and regulations in open pit mine is a main focus of this paper in order to develop predictive models of behavior of workers in relation to compliance with the procedures and rules. Presented survey was conducted in open pit coal ...
    Upravljanje rizikom, ljudski faktor, bager sa kašikom, metod konačnih elemenata

  • A hundred years of Milutin Milanković's climate change theory - geological implications

    Dejan Radivojević (2020)
    Миланковићева теорија циклуса објављена пре сто година је најважнија теорија у наукама које проучавају климу и имала је велики утицај на дисциплине које се баве Земљом. Ипак, његов рад је чекао више од педесет година да би добио потврду. Може се рећи да Миланковићев рад највећи утицај на геологију има у изради астрономске временске скале, подршци хипотези континенталног дрифта и палеоклиматологији. Добри резултати примене астрономске временске скале на неогене седименте иницирали су примену ове методе у мезозојским и у последње ...
    циклостратиграфија, астономска временска скала, геолошка временска скала, климатске промене, континентални дрифт
    ... тога што нам омогућава анализу климатских промена из про - шлости Миланковићева теорија служи и као ос - нова за прављење прогнозних климатских модела. Ови модели омогућавају боље разу мевање разлога настанка климатских промена као и значаја и количине утицаја чо века на њих. Миланковић представља савршен ...
    ... validate his continental drift hypothesis. The factors that cause climate changes enable insight to the geological past, but also the possibility to model the climate conditions which await us in the future. Climate change prediction allowed people, as only being aware of its influence, to act preventively ...
    ... до климатских промена омогућили су поглед у геолошку прошлост, али и моделовање климатских услова који нас чекају у будућности. Прављење прогнозних модела климатских промена омогућава људима, као јединим бићима свесним свог утицаја на њих, да делују превентивно и предузму све мере у циљу смањења емисије ...

  • Multi-Criteria Approach for Selecting Optimal Dozer Type in Open-Cast Coal Mining

    Ivan Janković, Stevan Đenadić , Dragan Ignjatović , Predrag Jovančić , Tomislav Šubaranović, Ivica Ristović (2019)
    Analitički hijererhijski proces (AHP), dozeri, eksploatacija uglja, površinski kopovi
    ... economic, exploitation and survey parameters are the four most important criteria considered in the analysis [9–12]. In order to define the evaluation model, it is necessary to analyse the working machines from different manufacturers but of the same class and under the approximately same conditions. In ...
    ... economic, exploitation and survey parameters are the four most important criteria considered in the analysis [9–12]. In order to define the evaluation model, it is necessary to analyse the working machines from different manufacturers but of the same class and under the approximately same conditions. In ...
    ... contains the alternative choices which are analysed according to the defined criteria and sub-criteria. The number of criteria and sub-criteria in the model is unlimited. On the basis of the defined criteria and sub-criteria the dependency between them and the qualities of the considered alternatives is ...

  • Analiza osnovnih indikatora upotrebnog kvaliteta mašina pomoćne mehanizacije na površinskim kopovima uglja

    Stevan Đenadić, Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić, Milena Lekić, Žarko Aleksić, Ivan Janković (2022)
    Izbor optimalnog tipa mašine i adekvatno upravljanje kroz životni vek je kompleksan zadatak. Osnovna pitanja koje se postavljaju prilikom rešavanja ovog zadatka vezana su za stepen zadovoljenja rada mašine i optimalan trenutak zamene iste. U ovom radu je izvršena analiza rada dozera koji su u radu na površinskom kopu lignita RB Kolubara. Analizom je obuhvaćeno 4 različita proizvođača dozera a to su: Caterpillar, Dressta i Shantui i Liebherr. Analiza je izvršena sa aspekta ukupnih troškova koji se stvaraju i ...
    rudarstvo, mehanizacija, upotrebni kvalitet, troškovi, empirijska raspoloživost

  • Determining the Impact of Cutting Elements State on the Bucket–Wheel Excavator Vibration and Energy Consumption

    Filip Miletić, Predrag Jovančić, Miloš Milovančević, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić (2022)
    Background There are two types of specifc sizes’ measurements. The frst is the measurement of energy consumption in a working technological process, and the second is the measurement of vibration, which is displayed over amplitudes of speed. There is an interplay between these two processes. Increasing the power consumption, the value of the vibration speed amplitudes increases. Purpose The process of the determination of machining parameters was based on minimizing the power consumption and vibration of the cutting tool, ...
    merenje, potrošnja energije, vibracije, radni vek reznog elementa

  • Complex geophysical survey on solving the problem of water loss in the karst terrain reservoir

    Branislav Sretković, Dejan Vučković (2023)
    Geophysical surveys in karst terrain are always a specific challenge. Each of them requires a careful consideration of the problem, specific conditions on the ground, the selection of adequate methods applicable in that specific and unique karst area. But they should have one thing in common: a complex approach and looking at the problem from wider to narrower, with a gradual narrowing of the investigation area, increasing the spatial precision and resolution of the obtained data. On the example of ...

  • Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems

    Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić (2001)
    In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...
    hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije
    ... module for the analysis of gas distribution in the ventilation system. In view of the complexity of the INVENTS system’s global model data structure, which had to model all relevant parameters of complex mine ventilation networks, the design and realization of database was executed in the MSAccess ...
    ... system for analysis of area airpollution load GIS PollutNet AIRPRES Expert system for air pol lution analysis Data model NM-GA prediction Characterization of ECO domain CFD model - Meteorology - Airpollution - Topology Monitoring Fig. 3 Structure of a hybrid system for analysis of area ...
    ... a software package that enables mine ventilation simulation in underground exploitation of ore deposits. The global structure of the mathematical model for ventilation simulation in mine ventilation networks, transformed into the SimVent software package is composed of the following modules: 1) ...

  • OntoLex Publication Made Easy: A Dataset of Verbal Aspectual Pairs for Bosnian, Croatian and Serbian

    Ranka Stanković, Maxim Ionov, Medina Bajtarević, Lorena Ninčević (2024)
    Ovaj rad predstavlja novi jezički resurs za pretraživanje i istraživanje verbalnih aspektnih parova u BCS (bosanskom, hrvatskom i srpskom), kreiran korišćenjem principa Lingvističkih Povezanih Otvorenih Podataka (LLOD). Pošto ne postoji resurs koji bi pomogao učenicima bosanskog, hrvatskog i srpskog kao stranih jezika da prepoznaju aspekt glagola ili njegove parove, kreirali smo novi resurs koji će korisnicima pružiti informacije o aspektu, kao i link ka aspektnim parovima glagola. Ovaj resurs takođe sadrži spoljne linkove ka monolingvalnim rečnicima, Wordnetu i BabelNetu. ...
    aspekt glagola, lingvistički otvoreni podaci, BCS

  • Termička zrelost organske supstance i naftno-matični potencijal istočne Hercegovine

    Nikoleta Aleksić (2021)
    Cilj istraživanja, obrade i interpretacije rezultata prikazanih u disertaciji je utvrđivanje termičke zrelosti organske supstance i naftno-matičnog potencijala sedimentnih stena na području istočne Hercegovine, primenom metoda pirolize Rock-Eval, organo-petrografskog proučavanja organske supstance u normalnoj svetlosti i fluorescenciji, koja je pored kvalitativne analize uključila posebno i refleksiju vitrinita. Osim toga, na osnovu organsko-geohemijskih analiza sagledane su karakteristike i poreklo ekstrahovanog bitumena metodom gasne hromatografije - masene spektrometrije, pri čemu su izvršene analize biomarkera kao geohemijskih indikatora. Tokom rada na doktorskoj ...
    organska supstanca, termička zrelost, matične stene, naftni potencijal, refleksija vitrinita, piroliza Rock-Eval, biomarkeri, Karbonatna platforma, istočna Hercegovina

  • Multihazard Exposure Assessment on the Valjevo City Road Network

    Miloš Marjanović, Biljana Abolmasov, Svetozar Milenković, Uroš Đurić, Jelka Krušić, Mileva Samardžić Petrović (2019)
    Prirodni hazardi, izloženost, klizišta, poplave, bujice, GIS, R

  • Hyperpycnites within the Devonian-Carboniferous flysch of the Carpatho-Balkanides (Kostadinovica, eastern Serbia)

    Miloš Radonjić (2020)
    This study presents new discoveries of vascular plants and the trace fossil Dictyodora liebeana (GEINITZ) from the Devonian–Carboniferous Kučaj-Zvonce flysch of the Carpatho-Balkanides and the implications of this fossil association for its sedimentary setting. The occurrence of the described plant debris in a deep-marine environment indicates the presence of hyperpycnites within the siliciclastic turbidites exposed at the Kostadinovica locality. The sedimentological data and the characteristics of the fossil material support the proposed model in which the sediment was at ...
    Mississippian flora, Dictyodora liebeana (GEINITZ), hyperpycnites, Kučaj-Zvonce flysch, Carpatho-Balkanides
    ... to the model of extrabasinal turbidites (ZAVALA & AR- CURI, 2016). The observed rocks at the Kostadinovica site were grouped into different facies and further discussed following the proposed genetic model of facies for hyperpycnites (Fig.11; ZA- Figure 11. The proposed genetic facies model used on ...
    ... turbiditic system with the occasional occurrence of hyperpycnites. The main argu- ments for the validity of the proposed model are sedimentary characteristics corresponding to the model of extrabasinal tur- bidites (ZAVALA & PAN, 2018) and the concurrent fossil asso- ciation of in situ deep-marine i ...
    ... ships. Observed sedimentary characteristics along with palaeon- tological material from the site were further compared to criteria for the genetic model of extrabasinal turbidites (ZAVALA & PAN, 2018) with the aim of better understanding the processes controlling the deposition. The age of the studied ...

  • Potencijalnost tercijarnih magmatskih kompleksa Vardarske zone Srbije sa aspekta arhitektonskog građevinskog kamena

    Lidija M. Kurešević (2014-01-22)
    U sastavu Vardarske zone, jedne od tektonski najsloženijih oblasti Balkanskogpoluostrva, u čijem domenu se odvijalo otvaranje i zatvaranje okeanskih prostora isubdukcija koja je dovela do intenzivne magmatske aktivnosti pretežno tokom tercijara,danas se nalazi veći broj magmatskih kompleksa.U ovoj disertaciji su obrađene geološke karakteristike trinaest izabranih magmatskihkompleksa Vardarske zone tercijarne starosti, i laboratorijski određena mineraloškopetrografskasvojstva stena u njihovom sastavu i fizičko-mehanička svojstva kamenaznačajna za utvrđivanje mogućnosti njihove primene za dobijanje blokovaarhitektonskog građevinskog kamena iz kojih se dobijaju ploče za oblaganjegrađevinskih ...
    Arhitektonski građevinski kamen, magmatske stene, Vardarska zona, Srbija
    ... klima, razvijenost i stanje putne mreže, uslovi i troškovi transporta, snabdevanje vodom, energentima i građevinskim materijalom, mogućnost nalaženja radne snage i dr.) su relativno povoljni za sve magmatske komplekse Vardarske zone, s obzirom da su povezani u mrežu puteva, iako promenljivog kvaliteta ...
    ... zapadnu. Otvorena površina magmatskog kompleksa je oko 18 km2. Mreža vodenih tokova je relativno dobro razvijena; čine je Slavkovička reka, Paležnička reka, Marica, i brojni potoci koji dreniraju padine slavkovičkog masiva. Putna mreža je slabo razvijena. Pored loših asfaltnih puteva Ljig-Slavkovica ...
    ... kvaliteta, i da danas postoji strujna mreža u svim delovima zemlje gde se nalaze ispitivani magmatski kompleksi. Troškovi transporta imaju značajan udeo u ceni finalnog proizvoda. Obični graniti mogu biti konkurentni samo na lokalnom tržištu, a specijalni varijeteti (crni, crveni, plavi) zbog visokih ...

  • Potencijalnost tercijarnih magmatskih kompleksa Vardarske zone Srbije sa aspekta arhitektonskog građevinskog kamena

    Lidija M. Kurešević (2014-01-22)
    U sastavu Vardarske zone, jedne od tektonski najsloženijih oblasti Balkanskogpoluostrva, u čijem domenu se odvijalo otvaranje i zatvaranje okeanskih prostora isubdukcija koja je dovela do intenzivne magmatske aktivnosti pretežno tokom tercijara,danas se nalazi veći broj magmatskih kompleksa.U ovoj disertaciji su obrađene geološke karakteristike trinaest izabranih magmatskihkompleksa Vardarske zone tercijarne starosti, i laboratorijski određena mineraloškopetrografskasvojstva stena u njihovom sastavu i fizičko-mehanička svojstva kamenaznačajna za utvrđivanje mogućnosti njihove primene za dobijanje blokovaarhitektonskog građevinskog kamena iz kojih se dobijaju ploče za oblaganjegrađevinskih ...
    Arhitektonski građevinski kamen, magmatske stene, Vardarska zona, Srbija
    ... klima, razvijenost i stanje putne mreže, uslovi i troškovi transporta, snabdevanje vodom, energentima i građevinskim materijalom, mogućnost nalaženja radne snage i dr.) su relativno povoljni za sve magmatske komplekse Vardarske zone, s obzirom da su povezani u mrežu puteva, iako promenljivog kvaliteta ...
    ... zapadnu. Otvorena površina magmatskog kompleksa je oko 18 km2. Mreža vodenih tokova je relativno dobro razvijena; čine je Slavkovička reka, Paležnička reka, Marica, i brojni potoci koji dreniraju padine slavkovičkog masiva. Putna mreža je slabo razvijena. Pored loših asfaltnih puteva Ljig-Slavkovica ...
    ... kvaliteta, i da danas postoji strujna mreža u svim delovima zemlje gde se nalaze ispitivani magmatski kompleksi. Troškovi transporta imaju značajan udeo u ceni finalnog proizvoda. Obični graniti mogu biti konkurentni samo na lokalnom tržištu, a specijalni varijeteti (crni, crveni, plavi) zbog visokih ...

  • Development and Evaluation of Three Named Entity Recognition Systems for Serbian - The Case of Personal Names

    Branislava Šandrih, Cvetana Krstev, Ranka Stanković (2019)
    In this paper we present a rule- and lexicon-based system for the recognition of Named Entities (NE) in Serbian news paper texts that was used to prepare a gold standard annotated with personal names. It was further used to prepare training sets for four different levels of annota tion, which were further used to train two Named Entity Recognition (NER) sys tems: Stanford and spaCy. All obtained models, together with a rule- and lexicon based system were evaluated on ...
    NER, Named Entity Recognition Systems, Serbian, Personal Names
    ... name only. One can also note that when using the model PERS_4, SRPNER system performs best in rec- ognizing the role entity. Between other two sys- tems, STANFORD NER achieves better recall and SPACY NER slightly better precision. The chart for model PERS_9 shows that all systems according to F1 measure ...
    ... following results: for Croatian P = 0.91, R = 0.93 and F1 = 0.92, higher than STANFORD NER for the model PERS_1, and for Slovene P = 0.82, R = 0.87 and F1 = 0.84, comparable with STANFORD NER for the model PERS_1 (Table 6). One should note, however, that their test set contained a smaller number of personal ...
    ... “srpski reditelj Aleksandar Saša Petrović” (Serbian director Aleksandar Saša Petrović), the corresponding triplet representation for the PERS_4 model would be: (0, 14, ”ROLE”), (16, 39, ”PERS_FULL”) where the first and the second element represent the start and the end character offset, while the ...

  • Примена беспилотне летелице „Wingtra One“ при решавању геодетско-мерачких задатака на руднику угља „Костолац“

    Милица Лунгић (2024)
    Беспилотне летелице су нашле широку примену у разним гранама индустрије и привреде данашњице, укључујући геодетско-мерачка снимања. Са усавршавањем самог начина подршке хардвера и софтвера, дошло је до могућности у напредовању развоја самих беспилотних летелица. Самим тим се отворила сфера могућности да у релевантно кратком временском периоду дође до самог снимања, обраде и израде поузданих ортофото модела, дигиталних модела надморских висина (ДЕМ), дигиталних модела површи (ДСМ), 3D модела површи.У овом раду је детаљније објашњен сам принцип рада беспилотнелетелице ,,Wingtra One,, ...
    БАС систем, беспилотна летелица Wingtra, план лета, израда модела, рудник угља „КостолацБАС систем, беспилотна летелица Wingtra, план лета, израда модела, рудник угља „Костолац''
    ... 700 ha. Ha OCHOBy OBaKBOT CHHMaMba oMoryheHa cy paanMuHTa HpocTopHa MepeMĐa H aHaHH3c, JOOHJeHa Ha OCHOBYy gapabeHor /IEM-a (digital elevation model) a 371 onena onnaramimrtra. BucMHa mera 3a Kojy je moOMjeHa O3BOMa OJL JHpeKTOpaTa IUHBHJIHOT Ba3JIyXOTITIJIOBCTBa H3HOCH 350 m. CHHMaMĐe JenoHHja ...

  • Spatial and temporal variability of precipitation in Serbia for the period 1961-2020

    Boško Milanović, Phillip Schuster, Milan Radovanović, Vesna Ristić Vakanjac, Shristoph Schneider (2017)
    У овом раду анализиране су месечне, сезонске и годишње суме падавина у Србији за период 1961–2010. Географска ширина, дужина и надморска висина 421 падавинске станице и карактеристике терена у њиховом блиском окружењу (нагиб и аспект терена у радијусу од 10 км око станице) коришћене су за развој регресионог модела на основу којег је прорачуната просторна расподела падавина. Приказан је просторни распоред годишњих, јунских (максималне вредности за скоро све станице) и фебруарских (минималне вредности за скоро све станице) падавина. Годишње ...
    padavine, distribucija godišnjih padavina, distribucija mesečnih padavina, Republika Srbija

  • EUROLAN 2021: Introduction to Linked Data for Linguistics Online Training School

    Milan Dojchinovski, Julia Bosque Gil, Jorge Gracia, Ranka Stanković (2021)
    Prva škola za obuku polaznika koju je organizovala COST akcija NexusLinguarum održana je od 8. do 12. februara 2021. godine sa ciljem da studenti, istraživači i stručnjaci nauče osnove lingvističke nauke o podacima. Tokom obuke polaznici su se upoznali sa širokim spektrom tema: od semantičkog veba, RDF -a i ontologija, do modeliranja i pretraživanja jezičkih podataka pomoću najsavremenijih ontoloških modela i alata. Škola je održana u okviru serije letnjih škola EUROLAN-a i organizovalo ju je virtuelno (onlajn) nekoliko instituta; ...
    nauka o lingvističkim podacima, povezani podaci u lingvistici, jezički podaci, EUROLAN, NexusLinguarum, COST akcija, škola za obuku
    ... lexicog11 – lexicography module (Bosque-Gil, Gracia, and Montiel- 6. Data Catalog Vocabulary (DCAT) - Version 2 7. Lemon - Lexicon Model for Ontologies; Lexicon Model for Ontologies: Com- munity Report, 10 May 2016 8. SKOS Simple Knowledge Organization System - home page 9. Protégé 10. VocBench: A ...
    ... editor. The third day was dedicated to the topics related to representing and querying lexical data with ded- icated sessions on the OntoLex-Lemon model and the SPARQL querying language. The fourth day included sessions which gave an overview of other linguistic and metadata vocabularies and the VocBench ...
    ... (LDK), 1-3 September in Zaragoza, Spain. McCrae, John P, Julia Bosque-Gil, Jorge Gracia, Paul Buitelaar, and Philipp Cimiano. 2017. “The Ontolex-Lemon model: development and applica- tions.” In Proceedings of eLex 2017 conference, 19–21. Stanković, Ranka, Cvetana Krstev, Biljana Lazić, and Mihailo Škorić ...

  • Geotechnical Conditions for Construction of Savski Trg Metro Station as a Part of the Belgrade Metro Line One

    Nemanja Stanic, Dragoslav Rakic, Josip Isek, Slavoljub Simic (2024)
    In order to solve serious traffic congestion in Belgrade, a number of studies regarding the Belgrade Metro construction have been carried out since 1973. However, only in 2019, the routes of the future metro lines 1 and 2 were de-fined as a part of the General Metro Construction Project. The lines are de-signed to intersect at the location of Sava Square, where an interchange met-ro station will be built. It represents a complex geotechnical structure consist-ing of three different ...
    metro station, geotechnical modelling, displacements