Претрага
186 items
-
Одређивање оптималних параметара цевовода за двофазни проток
Николина Ћурчић (2024)Eфикасно управљање протоком флуида је кључно за оптимизацију перформанси система и обезбеђивање оперативне сигурности. Двофазни ток, који подразумева истовремено присуство течне и гасне фазе унутар цевовода и измењивача топлоте, представља један од најсложенијих аспеката динамике флуида. Овај феномен намеће јединствене изазове који захтевају дубоко разумевање и прецизно планирање. Ефикасно управљање двофазним током није само кључно за одржавање ефикасности система, већ је и неопходно за спречавање потенцијалних проблема као што су повећана ерозија, неочекиване флуктуације притиска и ризици по безбедност. У ...Николина Ћурчић. Одређивање оптималних параметара цевовода за двофазни проток, 2024
-
Geološke karakteristike neogenih sedimenta na prostoru šire okoline Ledinaca
Aleksandar Tričković (2024)Sagledavanje evolucije neogenih sedimenata na prostoru šire okoline sela Ledinci omogućeno je primenom različitih stratigrafskih metoda na površinskim i potpovršinskim podacima. Za izradu rada korišćene su sedimentološke, biostratigrafske, geofizičke i riftno sekvencione metode, koje su primenjene na površinskim izdancima i bušotinama. Primenom principa riftne sekvencione stratigrafije na podacima dobijenim geofizičkim karotažnim merenjima dobijeni su podaci o vremenu ekstenzije u Panonskom basenu. Pored toga ovi podaci zajedno sa sedimentološkim i stratigrafskim metodama omogućili su izdvajanje depozicionih sredina tokom neogena. Generalno ...depozicioni sistemi, neogen, Panonski basen, ekstenzija, formacije, riftna sekvenciona stratigrafija... litologije, poroznosti, količine fluida u porama i sastavu tih fluida. Veliki otpor pružaju kompaktne stene, ugljovodonici i slatka voda. Slana voda Je dobar provodnik i ima mali otpor. Prema tome, pomoću električnog otpora mogu se dobiti podaci o poroznosti stena, tipu fluida u stenama ı litologiji (Asquith ...Aleksandar Tričković. Geološke karakteristike neogenih sedimenta na prostoru šire okoline Ledinaca, 2024
-
Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije
Marina D. Ćuk (2018-02-23)Osnovni cilj doktorske disertacije predstavljao je definisanje prirodnih koncentracija (engl. background values) U, Th, i K u podzemnim vodama, i definisanje hidrogeohemijskih uslova koji utiču na distribuciju navedenih elemenata u podzemnim vodama...prirodni radioaktivni elementi, podzemna voda, geohemijske sredine, hidrogeohemijski uslovi, neparametarska statistička analiza, logistički model, hidrohemijsko modeliranje... U pogledu pojavljivanja i rasprostranjenja fluida u Zemljinoj kori, razlikuju se fluidi koji se vezuju za lokalne sisteme (npr. podzemna voda u vadoznoj zoni) i duboke - regionalne sisteme koji se odlikuju značajnom dubinom zaleganja vode. Fluidi se odlikuju manjom gustinom u odnosu na okolne ...
... traps) ili na mestima gde dolazi do opadanja fluidnih potencijala u odnosu na transportovane fluide (ugljovodonike, gas). Slika 2.13. Promene hemijskog sastava podzemnih voda tokom cirkulacije fluida od oblasti prihranjivanja do oblasti pražnjenja (Toth and Hayashi 2010). 24 Procesi ...
... plemenite gasove (He, Ne, Ar, Kr, Xe), fluid-mobilne elemente kao što su alkalni elementi (Li, Na, K, Rb, Cs), B, Pb i U, i u manjoj meri Th (Kawamoto et al 2015). Magma koja vodi poreklo iz nižih delova kore ili mantla predstavlja osnovni vid transporta fluida iz dubokih delova kore u gornju koru ...Marina D. Ćuk. "Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-02-23)
-
Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems
In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije... ways which resulted in a hybrid system named INVENTS [5]. Figure 2 illustrates its architecture which, with its interactive use of computational fluid dynamics (CFD) software, presents a novel concept in complex mine ventilation network analysis. INVENTS is composed of a number of integrated software ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić. "Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems" in X Kongres Matematičara, Matematički fakultet, Beograd (2001)
-
A multi-criteria approach for assessing the potential of renewable energy sources for electricity generation: Case Serbia
When assessing the potential of renewable energy alternatives for electricity generation, it is necessary to implement a multi-perspective approach that includes economic, technical, environmental, and socio-political criteria. For the evaluation of criteria and alternatives, the Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) method is applied. The obtained weights are formed according to the values of energy indicators and expert judgments. The use of a fuzzy numerical value scale for the assessment of expert judgments and energy indicators provides a more sensitive ...Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "A multi-criteria approach for assessing the potential of renewable energy sources for electricity generation: Case Serbia" in Energy Reports, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.1016/j.egyr.2021.02.072
-
Numerical Models of Debris Flows with Entrainment Analysis-Case Studies from the Republic of Serbia
The results of material entrainment analysis in RAMMS debris flow software, as well as numerical models of final flow heights for two case studies from the Republic of Serbia are presented. Both of debris flow cases started with initial sliding of huge volume block, prolonging to behave as flowing process. Results of the analysis showed that entrainment material affects final results of transportation model, runout distance, deposition area and volume of debris flow. In both cases entrainment volume is very ...Jelka Krušić , Biljana Abolmasov, Miloš Marjanović. "Numerical Models of Debris Flows with Entrainment Analysis-Case Studies from the Republic of Serbia" in Understanding and Reducing Landslide Disaster Risk. WLF 2020. ICL Contribution to Landslide Disaster Risk Reduction, Springer, Cham (2021). https://doi.org/10.1007/978-3-030-60706-7_25
-
Energetska efikasnost elektromotora na površinskim kopovima
Snežana Aleksandrović, Ilija Jeftenić (2023)Snežana Aleksandrović, Ilija Jeftenić. "Energetska efikasnost elektromotora na površinskim kopovima" in 11. Međunarodna konferencija “Ugalj i kritični materijali" CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023. , Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije
Ivana N. Jelić (2023)Arsenopirit, FeAsS je čest pratilac polimetaličnih orudnjenja Šumadijsko-kopaoničke oblasti. Jedan je od sulfida koji u najvećoj meri koncentriše zlato. Nepoželjan je u rudama jer njegovom oksidacijom na jalovištima može doći do oslobađanja arsena koji spada u elemente toksične za životnu sredinu. U okviru ovog doktorata sistematski su ispitivani arsenopiriti iz različitih stadijuma i tipova orudnjenja rudnih ležišta i mineralizacija Šumadijsko-kopaoničke oblasti (Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica – Drenjak i Rujak, Golijska reka i Jurija). Uzorci arsenopirita ispitivani su polarizacionom mikroskopijom ...... prilično refraktornom mineralu kod kojeg teže dolazi do naknadnih transformacija i u kojem su uglavnom sačuvane karakteristike primarnog rudonosnog fluida. Što se tiče obogaćenja zlatom, u okviru Šumadijsko- kopaoničke oblasti mineralizacije zlata nisu od naročitog značaja. Povišene koncentracije ovog ...
... predelu Gokčanice (Popović, 1992). Ipak, dobra karakterizacija Au mineralizacije može biti od velikog značaja za razumevanje migracije zlatonosnih fluida u okviru nekog magmatsko-vulkanskog kompleksa kojima se karakteriše Šumadijsko-kopaonička oblast i time, pruži potencijal za pronalaženje i drugih ...
... veruje da je pomeranje tačke topljenja arsenopirita fenomen u Au-Fe-As-S sistemu. Zlato je veoma rastvorljivo u arsenom bogatim sumporno-arsenskim fluidima. Clark (1960 b) je ispitivao promenu sastava arsenopirita u funkciji temperature. S obzirom da je diai međupljosno rastojanje osetljiva mera za ...Ivana N. Jelić. Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije, Beograd : [I. Jelić], 2023
-
Analysis and visualization of geophysical well-logging data from closely spaced boreholes
Geophysical logging measurements for determining the condition of the rock mass on the dam profile and locating the predisposed directions of water circulation and loss from the reservoir were conducted in four boreholes distributed at a close distance. The survey was carried out in a typical karst terrain, which is an additional challenge for defining the geological model, especially in terms of water retention. That kind of data set provides an excellent opportunity for a new approach to analysis ...... (Gamma). These logs are find to have a relatively high level of compatibility. Other measured logs were caliper (D), temperature (T), borehole fluid (mud) resistivitiy (Rm) and flowmeter (FM). Flowmeter data were applied in evaluation of the results, while other logs were also useful in ...Branislav Sretković, Ivana Vasiljević, Dimitry Sidorov - Biryukov. "Analysis and visualization of geophysical well-logging data from closely spaced boreholes" in Vth Congress of the Geologists of the Republic of North Macedonia, Ohrid, Republic of North Macedonia, September 27-28, 2024, Macedonian Geological Society (2024)
-
Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела
Трајче Бошевски (2021)Одлучивање и управљање у рударству је захтеван и сложен задатак изложен ризицима. Конвенционални-искуствени приступи доношења одлука, у пракси често показују слабост која се огледа у недовољној поузданости и прецизности. Предмет истраживања докторске дисертације, под називом „Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела“ је да, сагледавањем научних метода линеарног програмирања, приступи формирању локацијских модела који би били засновани на анализи и прилагођавању постојећих и увођењу нових претпоставки за случајеве као што је експлоатација и потрошња кречњака. У дисертацији ...Трајче Бошевски. Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела, [Т. Бошевски], 2021
-
An Experimental Investigation of the Environmental Risk of a Metallurgical Waste Deposit
Jasmina Dedić , Jelena Djokic , Jovana Galjak, Gordana Milentijević, Dragan Lazarevic, Živče Šarkočević, Milena Lekić (2022)The aim of this study is to investigate the environmental risk of long-term metallurgical waste disposal. The investigated site was used for the open storage of lead and zinc waste materials originating from a lead smelter and refinery. Even after remediation was performed, the soil in the close vicinity of the metallurgical waste deposit was heavily loaded with heavy metals and arsenic. The pollutants were bound in various compounds in the form of sulfides, oxides, and chlorides, as well ...Jasmina Dedić , Jelena Djokic , Jovana Galjak, Gordana Milentijević, Dragan Lazarevic, Živče Šarkočević, Milena Lekić. "An Experimental Investigation of the Environmental Risk of a Metallurgical Waste Deposit" in Minerals, MDPI, Basel, Switzerland. (2022). https://doi.org/10.3390/min12060661
-
Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštione Novi Beograda
Matija Ognjanović (2024)Svrha ovog rada određivanje geotermalne potencijalnosti teritorije opštine Novi Beograd. Određivanje geotermalne potencijalnosti Novog Beograda predstavlja kvantifikovanje geotermalnih resursa na njegovj teritoriji.Analizom opštih karakteristika tj. geografskim položajem, klimatskim, hidrološkim, hidrografskim i geomorfološkim karakteristika, zajedno sa geološkim, hidrogeološkim i opštim geotermalnim karakteristika istražnog područja stiče se jasan zaključak o istražnom području.U savremene geotermalne indikatore, u vidu povećane temperature podzemnih voda, pre svega zbog efekta toplotnog ostrva i sintezom svih pređašnjih podataka, kao podloge za dalju, detaljniju, analizu dolazi se do koraka ...... 2015) Ovaj efekat ima veliki uticaj na podzemne vode kao i na samu geosredinu, jer se usled urbanizaje povećavaju temperature stena i bilo kog fluida u njima. Horizontalno rasprostranjenje sagledano je na osnovu karti hidroizotermi za područje Novog Beograda, slike 97 ı 98. Sa ovih karata jasno ...
... vrši konvektivan prenos (u većoj meri) geotermalne toplote kroz stenske mase sa funkcijom hidrogeoloških kolektora ispunjenih hidrogeotermalnim fluidima, koji se mogu racionalno eksploatisati i koristiti kao energetski izvor komparativan sa drugim, konvencionalnim izvorima energije”. Prema istom ...
... getski potencijal veći (Milenić & Vranješ, 2015) Subhidrogeotermalni resursi svrstani su u geotermalne resurse niske entalpije sa temperaturom fluida <100 "C, a samim tim spadaju prema zvaničnoj kvantifikaciju u Srbiji svrstani su u grupu subgeotermalnih resursa do 30 *C. Raspoloživa toplotna ...Matija Ognjanović. Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštione Novi Beograda, 2024
-
Procena aktivnosti upravljanja održavanjem opreme za dubinsko bušenje nafte i prirodnog gasa
Iva Filipov (2024)Primarni fokus održavanja je sprečavanje zastoja u radu, koji može dovesti do značajnih finansijskih gubitaka. Redovne provere i monitoring performansi opreme omogućavaju pravovremeno otkrivanje problema i smanjenje rizika od havarija. U ovom kontekstu, korišćenje naprednih tehnologija, poput softverskih alata za upravljanje održavanjem, igra značajnu ulogu u optimizaciji procesa. Osim tehničkog održavanja, obuka osoblja o pravilnoj upotrebi opreme i sigurnosnim procedurama je od suštinskog značaja. Efikasna komunikacija između članova tima i jasne smernice za rad doprinose smanjenju rizika i povećanju produktivnosti. Upravljanje održavanjem takođe zahteva analizu troškova, kako bi ...... sistema, tipične veličine grupa za održavanje u proizvodnji kretale su se između 5 ı 10% od ukupnog operativnog osoblja. Međutim, u savremenim uslovima, s obzirom na proporcionalnu veličinu održavanja u odnosu na operativne grupe u procesu proizvodnje, broj zaposlenih u održavanju značajno Jje porastao ...
... mostova u kanalu, održavanje pravca i skretanje kanala, izradu dopunskih kanala, merenje prostornog položaja kanala, uzimanje uzoraka stena, ruda i fluida, karotažna merenja, pripremu ı opremanje za eksploataciju, konzervaciju i likvidaciju bušotine. (1) Prema nameni, bušenje se deli na • Geološke ...
... ispiranje — Uključuju pumpe za isplaku koje omogućavaju cirkulaciju fluidnog sredstva za hlađenje i iznošenje nabušenih čestica iz bušotine (isplačni fluid/isplaka, isplačni bazeni ı pumpe za ispaku). 7. Sistem za kontrolu ušća bušotine — preventeri, koomey uređaj... 8. Komplet za merenje i kontrolu: ...Iva Filipov . Procena aktivnosti upravljanja održavanjem opreme za dubinsko bušenje nafte i prirodnog gasa, 2024
-
An oilfield in Libya: A new model to enhance waste water disposal
Dušan Danilović, Vesna Karović Maričić, Nori Elhaddad, Branko Leković. "An oilfield in Libya: A new model to enhance waste water disposal" in Energy & Environment (2016)
-
Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom
U narednom periodu se planira izgradnja nekoliko desetina sistema za prečišćavanje otpadnih voda u većim gradovima u Srbiji. Iskustva iz postrojenja koja su trenutno u radu, pokazuju da bi prečišćena otpadna voda, s obzirom na protok i temperaturu, mogla da predstavlja značajan izvor obnovljive energije. U radu su prikazani primeri dobre prakse korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja ...... pumpi i strukturu proizvodnje električne energije. Veliki udeo uglja u proizvodnji električne energije u Srbiji čini da se najbolji efekti postižu kada se supstituiše proizvodnja toplotne energije korišćenjem uglja ili mazuta, dok zamena prirodnog gasa kao energenta za proizvodnju toplotne energije ...
... prihvatljivo da gradovi sa preko 50.000 ES imaju anaerobnu digestiju i proizvodnju biogasa. U tom smislu se može prihvatiti da će ova postrojenja u srednjoročnom periodu predstavljati značajan potencijal za korišćenje i proizvodnju energije, između ostalog i putem toplotnih pumpi. Kao ilustracija ...
... režima temperatura u sistemu daljinskog grejanja, kao i baznog operećenja sistema. Pošto su toplotne pumpe efikasnije kada potrošaču obezbeđuju fluid niže temperature, razmatranje uvođenja toplotnih pumpi treba da bude usmereno na područja na kojima su mali toplotni gubici i niža temperatura povratne ...Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević, Boban Pavlović. "Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom" in Energija, Ekonomija, Ekologija, University Library in Kragujevac (2021). https://doi.org/10.46793/EEE21-1.11I
-
Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu
Četvrtu industrijsku revoluciju – Industriju 4.0 karakteriše upotreba cyber-fizičkih sistema. Da bi se postigla optimalna strategija održavanja (ali i eksploatacije), neophodno je razviti sisteme koji podržavaju napredne inteligentne sisteme održavanja ili tehnologije pametnog održavanja. Iz toga su proizašli postulati Prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) koji definišu veoma blisku budućnost u oblasti održavanja tehničkih sistema pa i rudarske opreme. PdM 4.0 uključuje iskorišćenje snage veštačke inteligencije za stvaranje stalnog uvida u otkrivanje uzroka i anomalija u radu opreme, koje se ...Predrag Jovančić, Vesna Damnjanović, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić. "Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
The different approaches in seismic stratigraphy interpretation
Dejan Radivojević (2018)U tekstu su prikazana dva osnovna pristupa u seizmostratigrafskoj interpretaciji. Prvi kao polaznu osnovu ima seizmičke sekcije, čija se interpretacija u kasnijoj fazi koreliše sa bušotinskim podacima. Drugi u prvoj fazi analizira podatke dobijene dubokim bušenjem koji se kasnije korelišu sa seizmičkim sekcijama. Prikazan je hronološki redosled i objašnjen postupak pri seizmostratigrafskoj interpretaciji oba pristupa. Ovakav način interpretacije omogućio je naftnim kompanijama detaljnije i preciznije sagledavanje geoloških odnosa, smanjenje rizika istraživanja i racionalnije projektovanje razradnih bušotina.seizmostratigrafija, istraživanje nafte i gasa, karakteristične seizmičke sekvence, seiz-mofacijalna analiza... sekvenci. Baseni se sastoje od više karakte- rističnih seizmičkih sekvenci od kojih svaka ima jedin- stvene osobine, rasprostranjenje, zasićenje fluidom, itd. U ovoj fazi potrebno je izdvojiti ove sekvence i sistematski ih povezati u cilju rekonstrukcije geološke istorije basena. Karakteristične ...Dejan Radivojević. "The different approaches in seismic stratigraphy interpretation" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2018). https://doi.org/10.5937/tehnika1802211R
-
Insights into dike nucleation and eruption dynamics from high-resolution seismic imaging of magmatic system at the East Pacific Rise
Milena Marjanović, Suzanne M. Carbotte, Alexandre Stopin, Satish C. Singh, René-Édouard Plessix, Miloš Marjanović, Mladen R. Nedimović, Juan Pablo Canales, Hélène D. Carton, John C. Mutter, Javier Escartín (2023)Milena Marjanović, Suzanne M. Carbotte, Alexandre Stopin, Satish C. Singh, René-Édouard Plessix, Miloš Marjanović, Mladen R. Nedimović, Juan Pablo Canales, Hélène D. Carton, John C. Mutter, Javier Escartín. "Insights into dike nucleation and eruption dynamics from high-resolution seismic imaging of magmatic system at the East Pacific Rise" in Science Advances, American Association for the Advancement of Science (AAAS) (2023). https://doi.org/10.1126/sciadv.adi2698
-
Identification of the Best Available Renewable Energy Source for Electricity Production in Serbia
Around 2/3 of electricity production in Serbia originates from coal-fired thermal power plants. The most significant domestic coal deposits are lignite deposits, a type of low -quality coal that causes negative health, climate and environmental impacts during the combustion. To reduce those negative impacts on domestic electricity production and to promote environmental awareness, the Serbian Energy Sector Development Strategy and the National Action Plan for Use of Renewable Energy Sources indicate the plan for increasing the share of ...Strategija obnovljive energije, Održiva energija, Proizvodnja električne energije, Solarna energija, Biomasa, Hidroenergije, Energija vetraBoban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "Identification of the Best Available Renewable Energy Source for Electricity Production in Serbia" in Conference on Sustainable Development of Energy, Water and Environment Systems, Sarajevo, 28.6.-2.7.2020., Faculty of Mechanical Engineering and Naval Architecture, Zagreb (2020)
-
Mineragenetske karakteristike i potencijalnostjuvelirskih mineralnih resursa leckog vulkanskog kompleksa
Zoran Ž. Miladinović (2012-12-11)Jedan od najznačajnijih regiona u Srbiji, sa stanovišta potencijalnosti juvelirskih mneralnih resursa, predstavlja lecki vulkanski kompleks, tercijarne starosti i dominantno andezitskog sastava. Ovaj vulkanski kompleks površine preko 700km2 nalazi se u južnojSrbiji na prostoru imeđu Kuršumlije, Lebana i Medveđe.Prvi su pažnju na juvelirske mineralne sirovine ovog prostora obratili graditeljiJustinijane Prima-e (VI vek). Najintenzivnija istraživanja izvršena su u periodu 1980–1982. ali samo na malom prostoru krajnjeg jugoistočnog dela vulkanskog kompleksa.U Leckom vulkanskom kompleksu dominiraju andezitske stene i njihovi piroklastiti.Smatra se ...vulkanski kompleks, mineragenetske karakteristike, juvelirski mineralni resursi, nalazišta, potencijalnost, kvarc, ametist, ahat, kalcedon, jaspis, prognoza... precipitacije formirajući često trakaste i krustifikacione primarne strukture. Takvi procesi su pad temperature, mešanje dva ili više fluida, reakcije između fluida i okolnih stena, ili ključanje rastvora zbog naglog pada pritiska. Stvaranje složenih trakastih teksturnih formi može biti posledica ...
... karakteristike i potencijalnost juvelirskih mineralnih resursa leckog vulkanskog kompleksa 90 Budući da se deponovanje silicije, iz termalnih fluida, dešava u različitim sredinama, (padina brda, tokovi termalnih voda, manja jezerca oko termalnih izvora...) sasvim očekivano dolazi do inkorporiranja ...
... obnavljanja hidrotermalne aktivnosti. Voda u hidrotermalnim rastvorima najverovatnije je mešovitog magmatogenog i meteorskog porekla. U obrazovanju fluida učestvuju juvenilni ascendentni rastvori i zagrejana konvenkcijska cirkulišuća meteorska voda. Do konvekcijskih strujanja hidrotermalnih rastvora ...Zoran Ž. Miladinović. "Mineragenetske karakteristike i potencijalnostjuvelirskih mineralnih resursa leckog vulkanskog kompleksa" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2012-12-11)