Претрага

Упит dcterms_subject_txt:Metalični minerali

475 items

  • Agates of the Lece Volcanic Complex (Serbia): Mineralogical and Geochemical Characteristics

    Zoran Miladinović, Vladimir Simić, Nenad Nikolić, Nataša Jović Orsini, Milena Rosić (2024)
    Agate veins and nodules occur in the Lece Volcanic Complex (Oligocene-Miocene) situated in the south of Serbia and occupying an area of 700 km2. This volcanic complex is composed predominantly of andesites, with sporadic occurrences of andesite-basalts, dacites and latites, and features agate formations that have been very little investigated. This study focuses on five selected agate occurrences within the Lece Volcanic Complex, employing optical microscopy, scanning electron microscopy (SEM), X-ray powder diffraction analysis, inductively coupled plasma mass spectrometry ...
    Lecki vulkanski kompleks, andeyit, kalcedon, kvarc, opal-CT, mikrostruktura, organska materija

  • Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude

    Ivana M. Jovanović (2016-01-13)
    U oblasti procesa prerade rude, flotacijska koncentracija predstavlja jednu od najznačajnijih i najčešće primenjivanih metoda separacije korisnih od nekorisnih minerala. Samim tim, veoma je važno osigurati uspešan rad flotacijskog postrojenja kroz dostizanje zadovoljavajućih tehno-ekonomskih pokazatelja. Cilj upravljanja procesom flotacijske koncentracije je upravo optimizacija kvaliteta i iskorišćenja korisne komponente u koncentratu uz maksimizaciju profita. Shodno tome, istraživanja na polju modelovanja i upravljanja ovim procesom zauzimaju značajno mesto u praksi kontolnog inženjenringa.Teorijska istraživanja u okviru doktorske disertacije obuhvatila su analizu položaja ...
    flotacijska koncentracija, modelovanje, upravljanje, inteligentni sistem, soft kompjuting, fazi logika, veštačke neuronske mreže
    ... u vodenoj sredini (uz prisustvo vazduha), zasnovan na razlikama u hidrofobnosti1 zrna različitih minerala [Ćalić (1990)]. Minerali koji se lako kvase vodom nazivaju se hidrofilni, dok se minerali sa ograničenim afinitetom prema kvašenju vodom označavaju kao hidrofobni. Kao rezultat hidrofobnosti ...
    ... Testiranje je obavljeno u dva flotacijska postrojenja sa različitom hidrofobnošću minerala – postrojenje za flotaciju bakra (visoko hidrofobni minerali) i postrojenje za flotaciju platine (manje hidrofobni minerali). U okviru istraživanja urađena su dva tipa analiza: 1) Analiza uticaja operativnih ...
    ... significance to floatability components, International Journal of Mineral Processing 97, pp. 59–67 291. Wills, B.A., Napier-Munn, T., 2006. Mineral Processing Technology: An Introduction to the Practical Aspects of Ore Treatment and Mineral Recovery, 7th Edition, Publisher: Elsevier Science & Technology ...

  • Geochemical study of U, Th and REE mineralizations in Jurassic sediments and hydrochemical characterization of groundwaters in Eastern Serbia – Case study: Plavna area

    Jovan Kovačević, Maja Todorović, Marina Ćuk, Petar Papić (2016)
    jurski sedimenti, uran, torijum, elementi retkih zemalja, podzemna voda, istočna Srbija

  • Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије

    Nebojša B. Atanacković (2018-08-31)
    Велики број напуштених рударских радова и ограничена средства за рекултивацијуи ремедијацију деградираних простора подстакле су развој метода за издвајањеприоритетних локација на које је потребно усмерити даља истраживања. У датомконтексту, у склопу израде дисертације спроведене су научно-истраживачкеактивности које су за предмет имале анализу утицаја значајнијих напуштенихрударских радова на водне ресурсе на простору Србије јужно од Саве и Дунава.Разматрање предметне проблематике извршено је кроз развој и примену семи-квантитативне методологије за анализу ризика од загађивања површинских иподземних вода на регионалној размери. Примењена ...
    анализа ризика, водни ресурси, водна тела, рудничке воде, рударскиотпад, аналитички хијерархијски процеси, кластер анализа, математичка теоријаатрибута, функције припадности, семи-квантитативне методе
    ... аспекта утицаја на животну средину процеси растварања сулфидних минерала од највећег значаја. 2.2.1.1. Оксидација сулфидних минерала Оксидација сулфида представља низ повезаних реакција у којима долази до растварања минерала и ослобађања сулфата и метала. Иницијалне процеси у стварању киселих ...
    ... генеришу киселину са кисеоником као оксидансом Сулфиди који генеришу киселину са гвожђем (III) као оксидансом Минерал Формула Минерал Формула Пирит, маркасит FeS2 Сви минерали из претходне групе плус: Пиротин Fe1-xS Сфалерит ZnS Борнит Cu5FeS4 Галенит PbS Аресенопирит FeAsS4 Халкопирит ...
    ... сти Небојша Б. Атанацковић Докторска дисертација 25 сулфидних минерала у киселој средини Станковић (2016) даје приказ водоник- сулфидног и тиосулфатног механизма оксидације сулфидних минерала. За сулфидне минерале растворљиве у киселој средини (нпр. сфалерит, ковелин, галенит) општи облик ...

  • Mafic alkaline metasomatism in the lithosphere underneath East Serbia: Evidence from the study of xenoliths and the host alkali basalts

    Cvetković Vladica, Downes Hilary, Höck Volker, Prelević Dejan, Lazarov Marina (2010)
    Effects of mafic alkaline metasomatism have been investigated by a combined study of the East Serbian mantle xenoliths and their host alkaline rocks. Fertile xenoliths and tiny mineral assemblages found in depleted xenoliths have been investigated. Fertile lithologies are represented by clinopyroxene (cpx)-rich lherzolite and spinel (sp)-rich olivine websterite containing Ti–Al-rich Cr-augite, Fe-rich olivine, Fe–Al-rich orthopyroxene and Al-rich spinel. Depleted xenoliths, which are the predominant lithology in the suite of East Serbian xenoliths, are harzburgite, cpx-poor lherzolite and rare ...

  • Definition of criteria and alternatives for choosing the optimal mining method deposits when applying multi: Criteria optimization, Belgrade, June 2024

    Sanja Bajić, Dragoljub Bajić, Branko Gluščević, Radmila Gaćina, Josip Išek (2024)
    multi-criteria decision-making, definition of criteria, underground exploitation

  • Maturation and isotopic changes of individual hydrocarbons in lignite lithotypes through diagenesis and early catagenesis

    Ivan Kojić, Achim Bechtel, Reinhard Sachsenhofer, Dragana Životić, Ksenija Stojanović (2019)
    ... ог hopane and sterane maturity ганоз decreases in the following отдег: mineral-rich coal > 1–6 September 2019. Gothenburg, Sweden —= %•f Organic Geochomists matrix coal > xylite-rich coal. This result ımpltes that mineral matter, which ıs dominated by clays ш all lithotypes. plays ап important ...
    ... used as substrates. In order to investigate the influence of lignite lithotype on maturity changes of organic танет, the study was сагпед using mineral-rich coal, matrix coal and xylite-rich coal. Simulation ог matur:ty was performed by mild open system pyrolysis durnng 4 hours at the temperatures ...

  • Sinteza i karakterizacija vanadata alkalnih metala sa elementima retkih zemalja

    Anđela Jovanović (2024)
    Predmet i cilj pisanja ovog rada su sinteza i karakterizacija vanadata alkalnih metala sa elementima retkih zemalja. Prilikom ovih istraživanja, ispitivan je sistem REE2O3–V2O5–KF, gde REE predstavlja trovalentni katjon izabranih elemenata retkih zemalja (Y, Sm, Eu, Gd, Er, Yb). Ovo istraživanje bazirano je na sintezi kristala, nakon čega su dobijeni kristali posmatrani pod binokularnom lupom, analizirani metodom rendgenske difrakcije na polikristalnom materijalu (XRPD) i metodom skenirajuće elektronske mikroskopije sa energetsko-disperzivnom spektroskopijom (SEM-EDS), kako bi se utvrdile karakteristike dobijenih kristala. ...
    elementi retkih zemalja, sinteza kristala metodom fluksa, vanadati alkalnih metala, rendgenska difrakcija, SEM-EDS metoda

  • Remedijacija otpadnih voda Rudnika prirodnim zeolitom

    Igor Veličković (2024)
    U radu je razmatrano prečišćavanje otpadnih flotacijskih voda sa područja rudnika Rudnik prirodnim zeolitskim tufom sa planine Jastrebac. Prečišćavanje otpadnih flotacijskih voda sa područja rudnika Rudnik prirodnim zeoliskim tufom sa obronaka planine Jastrebac pokazala se veoma efikasnom. Naime, u tri otpadne flotacijske vode utvrđen je povišen sadržaj arsena, hroma, gvožđa, mangana, kao i nikla. Jednostavnim tretmanom zeolitskim tufom iz ovih voda uklonjeni su svi ovi elementi. Sadržaji gvožđe i mangana su sniženi od 95 do 99 %, dok su ...
    flotation waste water, zeolite tuff, purification
    ... velikim katjonima. Dehidratacija ovih minerala Je obično reverzibilna i odvija se na temperaturama ispod 400 ?C. Zbog složenosti hemijskog sastava nekih zeolita, uočeni su podčlanovi sa dominantnim katjonima, koji predstavljaju seriju sa jedinstvenim imenom minerala, uz oznaku dominantnog katjona. Na ...
    ... karakteristikama (Tošović, 2000). Rudna tela obuhvataju više od 70 rudnih minerala među kojima preovlađuje pirotin, a slede ga (prema relativnoj zastupljenosti) sfalerit, galenit, halkopirit, arsenopirit, pirit, markasit, Bi minerali, Ag sulfosoli i Au-Ag teluridi, dok su ostale faze prisutne u zanemarljivim ...
    ... svojstva neke materije. Sorpcija se smatra veoma efikasnim i ckonomičnim procesom za uklanjanje metalnih jona iz otpadnih voda. Među različitim mineralima koji poseduju adsorbujuća svojstva, čini se da Je zeolit jedan od najperspektivnijih za obavljanje funkcije prečišćavanja metala (Breck, 1974) ...

  • Overview of the hydrogeological investigations of recently discovered world class deposits in Serbia

    Nebojša Atanacković, Vladimir Živanović, Veselin Dragišić, Sava Magazinović (2019)
    Europe industry has growing concerns on availability of the raw materials. To address this challenge, the European Commission has created a list of critical raw materials for the EU, launched EIT Raw Materials initiative, and continuously support research projects (like INTRAW, UNEXMIN etc.) with the aim of reducing the dependency and meeting growing demands. In the last 15 years Serbia is experiencing new bust in geological exploration of mineral deposits. Currently 167 exploration licenses are active, covering approximately 6000 ...
    Groundwater, Raw materials, Lithium, Mining, Field hydrogeology

  • Mineralogical analysis of a clay body from Zlakusa, Serbia, used in the manufacture of traditional pottery

    Maja Milošević, Biljana Đorđević, Mihovil Logar (2020)
    калцит, сирова глина, традиционална керамика, Злакуса
    ... Mineralogy The mineral phases identified in the CIMx sample are kaolinite/ halloysite, mica/illite, smectite, quartz, paragonite, feldspar, calcite and hematite ( ), in accordance with the mineral phases reported by Milošević et al. ( ). Quartz is the most abundant non-clay mineral, while calcite ...
    ... powder diffraction, scanning electron microscopy/energy-disper- sive X-ray spectrometry and differential thermal analysis techniques were applied. The mineral phases identified in the raw clay sample are kaolinite/halloysite, mica/illite, smectite, quartz, paragonite, feldspar, calcite and hematite. The ...
    ... oriented mounts in three preparations, namely: nat- ural air dried (AD), treated with ethylene glycol (EG) and heated at 550%C for 1 h (H). The mineral phases were identified using the Rigaku PDXL software and the PDF-2 database (International Centre for Diffraction Data). The chemical com- position ...

  • FTIR spectroscopic study оf S-мetolachlor сorption оn inorganic and organically modified montmorillonite from Bogovina

    Lazar Kaluđerović, Zorica Tomić, Jelena Bogosavljević, Ljubomir Životić, Maja Milošević (2021)
    ... will also reduce their migration to groundwater. Certain experiments involved creating a stronger interaction between the mineral surface and the herbicide by making organo-mineral complexes. Montmorillonites previously modified with aromatic or aliphatic organic cations showed better sorption of certain ...
    ... products of S-metolachlor may possess a certain dose of toxicity similar to parent herbicides (Hladik et al., 2006). Montmorillonite is a clay mineral widely used in various industries due to its specific physical and chemical properties, such as cation exchange capacity (CEC), large surface area ...
    ... of 98%. A raw natural sample of bentonite was collected from the Bogovina locality (Serbia). Clay fraction, with montmorillonite as the dominant mineral, was separated using the decantation method. Clay fraction (< 2 mm) was then treated with 30% hydrogen peroxide in order to remove organic matter ...

  • Značaj geografske širine za lociranje uzročnika magnetnih anomalija kod prospekcije arheoloških lokaliteta

    Vesna Cvetkov (2020)
    ... prestankom dejstva magnetskog polja indukovana magne- tizacija će se smanjiti, a u nekim slu- čajevima će nestati. Pojedini minerali oksida i sulfida gvožđa, tzv. magnetični minerali, mogu da po prestanku dejstva magnetskog polja sačuvaju magnetiza- ciju. Ta očuvana magnetizacija naziva se remanentna ...
    ... temperature (Tc*) prisutnih magnetičnih minerala, na tzv. blokiraju- ćoj temperaturi kada se „zamrzava” pra- vac magnetizacije prouzrokovan MPZ i materijal magnetiše. Dugotrajnim gre- janjem materijala, na temperaturama neznatno ispod Tc prisutnih magnetič- nih minerala, nastaje termoviskozna RM (TVRM) ...
    ... meri je dati materijal magnetičan. Direktno je proporcionalna sadržaju magnetičnih minerala, čija se magnetna susceptibil- nost menja u širokom dijapazonu vred- nosti u zavisnosti od hemijskog sastava minerala, veličine i rasporeda zrna. Naj- veći uticaj ima prisustvo i koncentracija magnetita (Fe ...

  • Kvartarni klastiti iz bušotine kod Aranđelovca (rasadnik Mladost)

    Miroslav Radeta (2024)
    U ovom radu analizirani su kvartarni klastiti iz bušotine kod Aranđelovca IB 18-3, sa ciljem boljeg razumevanja njihovih sedimentoloških i litoloških karakteristika. Kvartarni sedimenti su prilično homogenog/uniformisanog sastava i čine ih finozrni klastiti (dominantno alevroliti) sa određenim procentom peskovite i glinovite frakcije. Oni su iskartirani u samoj povlati i debljina im je 27 m. U podini su gornjokredne karbonatne stene (krečnjaci, laporci, rekristalisali/mermerisani karbonati) i miocenski sediment predstavljeni raznovrsnim varijetetima klastično karbonatnih stena. Ispitivani kvartarni sedimenti odlikuju se odsustvom ...
    kvartarni klastiti, alevriti, Aranđelovac, granulometrija, mineraloško petrografski sastav
    ... oksidima i hidroksidima gvožđa, što Je nesumnjivo uticalo na boju ovih sedimenata. Asocijaciju teških minerala izgrađuju retki: cirkon, turmalin, apatit, rutil, anatas, epidot ıi metalični minerali. Slika 9. Mlkrosnlmak u polarlzacwnom mlkroskopu IB-18-3 (5,60-5,70 m). Frakcija od 0.125-0.253 mm ...
    ... Frakcije veće od 0.25, mm. Izdvojena prozračna zrna kvarca niske zaobljenosti i mlečno bela zrna polikristalnih zrna kvarca, a tri tamna zrna su metalični agregati. 0,1 mm –đ—— Slika 12. „Mikrosnimak u #polarizacionom mikroskopu. Uzorak IB-18-3 (5,60-5,70). Frakcija od od 0.125-0.25 mm. Pojedinačne ...
    ... takođe ukazuje na homogenu distribuciju veličine zrna, dok je mineraloško-petrografskom analizom identifikovano prisustvo minerala kao što su kvarc, feldspati i minerali glina. Dobijeni rezultati ukazuju da je materijal dominantno sa Bukovičkog granitoida, a sami sedimenti su deluvijalno-proluvijalnog ...

  • Fluid inclusion systematics in the Okoška gora polymetallic deposit

    Aleš Šoster, Miloš Velojić, Barbara Potočnik Krajnc, Matej Dolenec (2021)
    ... doretal., 2021). The Pohorje Mountains host numerous dispersed and localized mineralizati mineral occurrences in its southern part, of which Okoška Gora is the largi polymetallic deposits with similar mineral paragenesis are reported from (ће у Vitanje, Slovenska Bistrica, Oplotnica, Polskava (Mioč ...
    ... in sphalerite (Fig. 1). nclusions in the first assemblage (S2) occur as negative crystals and sometimes contain an nindentified transparent solid mineral, similar to the one in primary quartz inclusions. Type assemblagein sphalerite (S1) is characterised by needle-like, eclongated inclusions. Conclusions ...
    ... fluid inclusions, some conclusions can be rawn regarding the formation conditions of the Okoška Gora deposit. The fluid inclusions n both studied mineral phases are liquid-rich indicating non-boiling conditions and rather owprecipitation of ore and gangue minerals. Assemblages S2 and Q2 are characterised ...

  • Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji

    Bojan Dimitrijević, Radmila Gaćina, Bogoljub Vučković (2023)
    U ovom preglednom radu dat je istorijski pregled razvoja površinske eksploatacije lignita na teritoriji Srbije, uz kratak osvrt na geološki nastanak i kvalitet i rezerve uglja, kao i mogućnosti korišćenja za dalju upotrebu. Kolubarski, Kostolački i Kovinski ugljeni baseni lignita u Srbiji, ne računajući Kosovsko-Metohijski i Drenički u sastavu AP Kosovo i Metohija po Rezoluciji 1244 UN, su ležišta najrasprostranjenijeg uglja - lignita u Srbiji koji se eksploatiše od druge polovine 20. veka na velikom broju površinskih kopova ...
    površinska eksploatacija ugalja, lignit, Kolubara, Kostolac, Srbija

  • Rudničke vode olovo-cinkovih ležišta u rudnom polju „Blagodat“ u jugoistočnoj Srbiji

    Nebojša Atanacković, Veselin Dragišić, Vladimir Živanović, Ivana Cvejić, Saša Stojadinović, Ivana Jocić (2022)
    Rudno polje Blagodat sa više ležišta i pojava olovo-cinkovih ruda nalazi se u krajnjem jugoistočnom delu Srbije, blizu granica sa Bugarskom i Severnom Makedonijom. Eksploatacija ovog resursa vrši se podzemno u okviru rudnika Grot, ranije Blagodat. Prilivi podzemnih (rudničkih) voda u jamske radove rudnika Grot su visoki i iznose oko 130 l/s (septembar 2019), što ga trenutno svrstava u najovodnjenije rudnike sa podzemnom eksploatacijom u Srbiji. Nezavisno od njih, iz obližnjeg potkopa P-1 u ležištu Kula, ističe još 25 ...
    rudničke vode, ovodnjenost rudnika, prilivi rudničkih voda, kvalitet rudničkih voda

  • Analiza seizmičkog dejstva eksplozije pri miniranju na primeru izrade tunela Golubac kod Golupca

    Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac (2022)
    Savremeno rudarstvo, a pogotovo masovna eksploatacija metaličnih ležišta, ne bi se mogla zamisliti bez primene eksploziva. Rudarstvo je privredna grana, gde su eksplozivi našli najširu primenu za eksploataciju čvrstih mineralnih sirovina. Primena energije eksploziva dovodi do poboljšanja tehničkoekonomskih pokazatelja pri eksploataciji mineralnih sirovina, ali i do pojave negativnih efekata koji prate radove na miniranju. Eksplozivni materijali u rudarstvu, geologiji i drugim delatnostima, svojim dejstvom narušavaju prirodnu sredinu u vidu drobljenja, razbacivanja komada stene, vazdušnih udara, pojave sezmičkih efekata, pojave ...
    miniranje, seizmičko dejstvo, brzina oscilovanja stenske mase, kriterijumi ocene seizmičkog dejstva

  • Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije

    Jelena Majstorović-Necković, Vladimir Čebašek, Veljko Rupar (2023)
    Ispitivanja stena kao radne sredine, odnosno materijala sa kojim se gradi, na kome se gradi i u kome se gradi, svojom složenošću zahteva njeno svestrano izučavanje po velikom broju parametara. Zadatak Mehanike stena je da što bolje upozna ponašanje stenske mase i njenu otpornost na dejstvo pritiska, zatezanja i smicanja, kao i dinamičkih svojstava. Poznavanje navedenih parametara i njihova korelacija omogućavaju pouzdaniji izbor parametara za projektovanje danas sve zahtevnijih uslova kako podzemne, tako i površinske eksploatacije. U ovom radu ...
    mermer, jednoosna čvrstoća na pritisak, čvrstoća na istezanje, brzina longitudinalnih elastičnih talasa, korelacija

  • Anisotropic grossular–andradite garnets: Evidence of two stage skarn evolution from Rudnik, Central Serbia

    Bojan Kostić, Danica Srećković-Batoćanin, Petyo Filipov, Pavle Tančić, Kristijan Sokol (2021)
    This paper presents LA-ICP-MS data for garnets from the Rudnik skarn deposit (Serbia), which range from Grs45–58Adr40–52Alm2–3 in the core and Adr70–97Grs2–29Sps1 in the rim displaying anisotropy and zoning. In spite of wide compositional variations the garnets near the end-member of andradite (Adr > 90) are generally isotropic. Fe-rich rims exhibit LREE depletion and flat HREE pattern with weak negative Eu anomaly, including higher As and W contents. On the other side, the Fe-poorer core shows flat REE pattern ...
    grandite, garnets, skarn, Rudnik
    ... using natural and synthetic mineral standards including albite (Al, Si), wollastonite (Ca), titanium monoxide (Ti), chromium oxide (Cr), and manganese (Mn) and iron (Fe) metal. Backscattered (BSE) images were used to reveal zoning and possibly inclu- sions of another mineral phase within the garnet and ...
    ... follow Ca concentrations if the reaction for garnet growth involves epidote mineral consumption. Thus, the sharp decrease of grossular component from core to rim in garnet SN-310 could reflect epidote consumption from the mineral assemblage. Stable Ca concentration values in Fe-rich and Fe-poor garnet ...
    ... optical features and garnet chemistry are the results of their two-stage evolution. The first stage and period of garnet growth is probably buffered by mineral dissolution and reactions in the country rock. The second stage is related to hydrothermal activity when W and Fe were brought into the system probably ...