Maceralni sastav i rang uglja Ibarskog basena
Објеката
- Тип
- Саопштење са скупа штампано у изводу
- Верзија рада
- објављена
- Језик
- српски
- Креатор
- Željana Novković, Nevena Andrić -Tomašević, Vladimir Simić, Dragana Životić
- Извор
- 18. Kongres geologa Srbije "Geologija rešava probleme", Divčibare, 01-04 jun 2022.
- Издавач
- Srpsko geološko društvo
- Датум издавања
- 2022
- Сажетак
-
Donjemiocenski ugljonosni Ibarski basen se nalazi u južnoj Srbiji. Intramontanski ektenzivni basen, izdužen u pravcu severozapad-jugoistok ispunjen je slatkovodnim sedimentima koji su formirani kao deo Dinarskog neogenog jezerskog sistema. Paleoreljef basena izgrađen je od paleozojskih amfibolskih škriljaca, sericit-hloritskih škriljaca, krečnjaka, mermera i metabazičnih stena, mezozojskih peščara, laporca, laporovitih krečnjaka, krečnjaka, dolomita, ofiolita i oligo-/miocenskih magmatskih stena. Tercijarne magmatske stene izgrađene su od oligocenskih dacito-andezita i neogenih kvarctlatita/riodacita i piroklastičnih stena. Miocenski sedimenti izgrađeni su od aluvijalnih breča, konglomerata, peščara, laporaca i jezerskih dolomitskih laporaca i glinaca sa retkim proslojcima i sočivima peščara i nekoliko slojeva uglja, borne mineralizacije i magnezita. Današnja konfiguracija basena obuhvata slojeve uglja koji se nalaze u četiri ugljena basena/depresije: Ušće, Tadenje, Jarando i Gradac.
Ispitivani uzorci uglja uzeti su iz podzemnih prostorija rudnika Jarando i Tadenje i površinskog kopa Progorelica. Analiza macerala je pokazala da je vitrinit dominantna grupa macerala (80,3–95,4 vol.%; bez mineralnih materija – mmf), sa kolodetrinitom (30,1–70,6 vol.% mmf) kao najzastupljenijim maceralom, sa promenljivim sadržajem kolotelinita (3,4– 35,5 vol.%, mmf) i vitrodetrinita (0,4–34,6 vol.%, mmf), dok je sadržaj gelinita i korpogelinita relativno nizak (<7 vol.%, mmf). Sadržaj liptinita se kreće od 3,8 do 19,1 vol.% (mmf) u uglju iz rudnika Tadenje. Niži sadržaj liptinita konstatovan je u uglju iz Jarandola i Progorelice. Sporinit (0,6–8,5 vol.%, mmf) i liptodetrinit (1,0–8,4 vol.%, mmf) su najzastupljeniji macerali grupe liptinita, dok su ostali macerali prisutni u niskim i promenljivim količinama. Macerali grupe inertinita, uglavnom inertodetrinit i funginit, prisutni su u niskim količinama (0,4 do 4,2 vol.%, mmf). Sadržaj minerala varira između 7,2 i 38,8 vol.% sa piritom kao najzastupljenijim mineralom u svim ispitivanim uzorcima uglja. Glina, karbonati i drugi minerali imaju promenljiv sadržaj. Srednja refleksija vitrinita varira od 0,75 %Rr (Progorelica) do 0,90 %Rr (Tadenje) i potvrdila je visok stepen zrelosti uglja Ibarskog basena, koji pripada kamenim ugljevima sa visokim sadržajem isparljivih materija. Ugljonosna serija taložena je u močvarnom sistemu sa dominacijom golosemenica (četinara) uz relativno nisko učešće angiospermi u vlažnim klimatskim uslovima. Visoka refleksia vitrinita ukazuje na postdepozicioni termički uticaj sa temperaturama od oko 110-130° kome je bila izložena ugljonosna serija. -
The Lower Miocene coal-bearing Ibar basin is located in southern Serbia. Northwest-southeast trending intramontane extensional basins filled with fresh water sediments formed as part of the Neogene lake system in the Dinarides. The paleorelief is made of Paleozoic amphibole schist, sericite-chlorite schist, calc schist, marble and metabasic rocks, Mesozoic sandstone, marlstone, marly limestone, limestone, dolomite, ophiolites and Oligo-/Miocene magmatic rocks. Tertiary igneous rocks consist of Oligocene dacite-andesite, and Neogene quarztlatite/rhyodacite extrusions and pyroclastic rocks. The Miocene sediments consist of alluvial breccias, conglomerates, sandstones, marlstones, and lacustrine dolomitic marlstones and claystone intercalated with sandstones lenses and several coal seams, boron mineralization and magnesite mineralization. Present day basin configuration includes coal layers in four subbasins/depressions name Ušće, Tadenje, Jarando and Gradac.
We investigated coal samples from Jarando and Tadenje underground mine and Progorelica open pit. Maceral analyses showed that vitrinite is dominant maceral group (80.3–95.4 vol.%; mineral-matter free basis- mmf), with collodetrinite (30.1–70.6 vol.% mmf) as the most abundant maceral and variable amount of collotelinite (3.4–35.5 vol.%, mmf) and vitrodetrinite (0.4–34.6 vol.%, mmf), while content of gelinite and corpogelinite are relatively low (<7 vol.%, mmf). Liptinite content ranges from 3.8 to 19.1 vol.% in coal from the Tadenje mine. Lower liptinite content is detected in coal from the Jarando and Progorelica subbasins. Sporinite (0.6–8.5 vol.%) and liptodetrinite (1.0–8.4 vol.%) are the most abundant macerals of the liptinite group, while others macerals are present in lower and variable amount. The inertinite group, mainly inertodetrinite and funginite, are present in low amount (0.4 to 4.2 vol.%, mmf). The amount of mineral matter varies between 7.2 and 38.8 vol.% with pyrite as the most abundant mineral in all coal samples. Clay, carbonate and other minerals have variable amount. The mean random vitrinite reflectance ranging from 0.75 %Rr (Progorelica) to 0.90%Rr (Tadenje) confirm the high volatile bituminous rank of coal. Coal bearing succession imply deposition in marsh depositional environment of decay resistant gymnosperm (coniferous) peat-forming vegetation followed by relatively low contribution of angiosperms under humid climatic conditions. The high vitrinite reflectance data indicates post-depositional burial of coal bearing succession reaching the temperatures of up to 110-130°C. - почетак странице
- 187
- isbn
- 978-86-86053-23-7
- Просторно покривање
- Srbija
- Subject
- ugalj, macerali, refleksija vitrinita, Ibarski basen
- coal, macerals, vitrinite reflectance, Ibar basin
- Шира категорија рада
- М60
- Ужа категорија рада
- М64
- Права
- Отворени приступ
- Лиценца
- All rights reserved
- Формат
- Медија
Novković i dr _187.pdf
Željana Novković, Nevena Andrić -Tomašević, Vladimir Simić, Dragana Životić. "Maceralni sastav i rang uglja Ibarskog basena" in 18. Kongres geologa Srbije "Geologija rešava probleme", Divčibare, 01-04 jun 2022., Srpsko geološko društvo (2022)
This item was submitted on 14. децембар 2022. by [anonymous user] using the form “Рад у зборнику радова” on the site “Радови”: https://dr.rgf.bg.ac.rs/s/repo
Click here to view the collected data.